اثربخشی تئاتر درمانی بر کمرویی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر کرمان در سال تحصیلی 94-93
چکیده
پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی تئاتردرمانی بر کاهش کمرویی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر صورت گرفت.این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام شد.جامعه ی آماری این تحقیق را کلیه دانش آموزان پسر دوره ابتدایی شهر کرمان که در سال تحصیلی 94-93در حال تحصیل بودند تشکیل داد.از میان دبستان های پسرانه از طریق نمونه گیری خوشه ای یک مدرسه انتخاب و از بین پایه ها به صورت تصادفی پایه چهارم انتخاب شد.30نفر از آن ها به صورت تصادفی ،15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل گمارده شدند ابزار جمع آوری داده ها،چک لیست رفتاری cbclآخن باخ بودکه توسط معلمان دانش آموزان درمرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل گردید.سپس دانش آموزان گروه آزمایش در ده جلسه(هر جلسه 45دقیقه)تئاتردرمانی شرکت داده شدند. به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده ها از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد.نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد:1-تئاتردرمانی بر کاهش کمرویی موثر است.2-تئاتردرمانی بر پیشرفت تحصیلی موثر است که این تاثیر به ترتیب بر دروس ریاضی، علوم،فارسی،مطالعات اجتماعی بوده است.3-تئاتردرمانی بر پیشرفت تحصیلی در درس املا موثر نیست.
کلید واژه ها:تئاتردرمانی-کمرویی-پیشرفت تحصیلی
فهرست مطالب
2-5-3 محبت و محافظت افراطی والدین.. 19
2-5-6 طرد شدن از سوی همسالان. 20
2-6 اختلال شخصیت اسکیزوئید. 24
2-10-2 نشانه های فیزیولوژیک… 36
2-11 روش های درمان کمرویی.. 38
2-11-1 روش های درمانی دیگر برای کمرویی.. 38
2-12 مدرسه تقویت کمرویی یا رشد اجتماعی.. 40
2-14 تعاریف پیشرفت تحصیلی.. 42
2-15 معیارهای پیشرفت تحصیلی.. 42
2-17 عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی.. 44
2-18-1 تاریخچه تئاتردرمانی.. 53
2-18-3 ژاکوب مورنو(1974-1889) 59
2-18-4 تئاتردرمانی در ایران. 63
2-18-5 تئاتردرمانی برای چه کسانی به کار می رود؟. 64
2-18-6 مراحل و قالب فعالیت های تئاتردرمانی.. 65
2-18-7 تئاتر و شخصیت ها(کارکتر)و ارکان اصلی.. 68
2-18-8 تکنیک های تئاتردرمانی.. 71
3-3 نمونه ها و روش نمونه گیری.. 80
3-8 نحوه ی اجرای جلسات تئاتردرمانی.. 82
3-8-2 جلسه ی دوم:من چه کسی هستم. 84
3-8-3 جلسه ی سوم:می خواهم چگونه باشم. 84
3-8-4 جلسه ی چهارم:بداهه سازی.. 85
3-8-5 جلسه ی پنجم:آموزش قاطعیت و رفع حساسیت.. 86
3-8-6 جلسه ششم:توصیف خود به عنوان بهترین دوست.. 86
3-8-7 جلسه ی هفتم:صندلی داغ. 87
3-8-8 جلسه هشتم:همگام با مقاومت.. 87
3-8-9 جلسه نهم:جام جهان نما 88
4-2 تأثیر تئاتر درمانی بر کمرویی دانشآموزان پسر مقطع ابتدایی.. 91
4-3 تأثیر تئاتر درمانی بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان پسر مقطع ابتدایی.. 93
4-3-1 تأثیر تئاتر درمانی بر پیشرفت دانش آموزان در درس ریاضی.. 96
4-3-2 تأثیر تئاتر درمانی بر پیشرفت دانش آموزان در درس فارسی.. 98
4-3-3 تأثیر تئاتر درمانی بر پیشرفت دانش آموزان در درس علوم. 100
4-3-4 تأثیر تئاتر درمانی بر پیشرفت دانش آموزان در درس املاء. 103
4-3-5 تأثیر تئاتر درمانی بر پیشرفت دانش آموزان در درس مطالعات اجتماعی.. 105
فهرست جداول
جدول 4-3. تحليل كوواريانس تأثیر تئاتر درمانی بر کمرویی دانش آموزان. 92
جدول 4-6 تحليل كوواريانس تأثیر تئاتر درمانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. 95
جدول 4-9 تحليل كوواريانس تأثیر تئاتر درمانی بر پیشرفت دانش آموزان در درس ریاضی.. 97
جدول 4-12 تحليل كوواريانس تأثیر تئاتر درمانی بر پیشرفت دانش آموزان در درس فارسی.. 99
جدول 4-15 تحليل كوواريانس تأثیر تئاتر درمانی بر پیشرفت دانش آموزان در درس علوم. 102
جدول 4-18 تحليل كوواريانس تأثیر تئاتر درمانی بر پیشرفت دانش آموزان در درس املاء. 104
جدول 4-21 تحليل كوواريانس تأثیر تئاتر درمانی بر پیشرفت دانش آموزان در درس مطالعات اجتماعی.. 106
فهرست نمودارها
منابع فارسی
-اجاقی نسرین(1384)مقایسه اثر بخشی مداخله مبتنی برارزش(روان نمایشگری)در راهبردهای مبتنی براحساس مطلوب(خنده درمانی)برمیزان شاد کامی دختران 15ساله اول دبیرستان منطقه 1اسلامشهر،پایان نامه ارشد،دانشگاه علامه طباطبایی
-احدی ،بتول و[دیگران]1388تاثیر آموزش حل مسئله اجتماعی بر سازگاری اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان کمرو.مجله پژوهش در حیطه کودکان استثنایی،سال نهم،شماره4
-احمدی،ارسلان(1388)گذری بر نمایش درمانی،سایت تخصصی تئاتردرمانی
-اصلانی،خالد(1388)تاثیر روش روان نمایشگری گروهی بر افزایش تمایز و تعیین ابعاد این متغیر در بین دانشجویان دانشگاه امیرکبیر.رساله دکتری.دانشگاه علامه طباطبایی
-افروز غلامعلی،(1381)روان شناسی کمرویی و روش های درمان آن چاپ ششم.تهران فرهنگ اسلامی
-امرایی مجید(1388)نمایش درمانی راهی برای دریافت حقیقت سایت تخصصی تئاتر درمانیwww.dramamahla.com
-امرایی مجید(1389)نمایش درمانی درمسیر تکامل. چاپ اول تهران دانژه
-امیدوار احمد(1389)روان شناسی کمرویی(ویژگی ها،ارزیابی و شیوه های درمان)مشهدانتشارات آستان قدس،به نشر
-انصاری.محمدباقر.(1385)تئاتردرمانی.از پیدایش تا تکاملwww.rozegarenoo.ir
-برزگر وجهی آبادی.رجب(1384)بررسی مقایسه میزان کمرویی دانشجویان دختر و پسر نابینا،کم بیناو بینای دانشگاههای شهر تهران در سال تحصیلی84-83پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه علامه طباطبایی
-برونو فرانک(1386)فرهنگ توصیفی روان شناسی،ترجمه فرزانه طاهری و مهشید یاسایی،چاپ سوم،تهران:انتشارات ناهید
-بلانر دام(1383)درون پردازی،روان درمانی با شیوه های نمایشی(تئاتردرمانی)ترجمه دکترحسن حق شناس و دکتر حمید اشکانی،تهران،رشد
-پازوکی مهدخت ومینا رستگار(1388)رابطه اجتماعی میان برون گرایی، درون گرایی وکمرویی ومهارت زبان انگلیسی،مجله پژوهش های روان شناختی،دوره اول شماره1و2
-پور علی رضا توتکله علی(1389)،کمرویی و راههای درمان آن،مجله اطلاعات علمی شماره11
-ثنایی ذاکر باقر-شکوه نوابی نژادپرستو اشکیان(1387)تاثیر تئاتر درمانی بر افزایش تمایز یافتگی فرد از خانواده اصلی در دانش اموزان دبیرستانی منطقه 5تهران،پایان نامه ارشد
-جرجندی زهرا(1392)اثربخشی تئاتر درمانی برکمرویی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی شهر ریگان،پایان نامه ارشد،دانشکده علوم وتحقیقات سیرجان
-حق شناس رسول(1377)تئاتردرمانی-ماهنامه بهداشت زنان،شماره 4
-دباغ زاده حسین(1389)تاثیر بازی رایانه ای آموزشی برانگیزه وپیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان،پایان نامه ارشد،دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران
-دادستان پریرخ(1376)روان شناسی مرضی تحول،تهران،انتشارات سمت
-دلاور علی(1375)احتمالات و آمار کاربردی در روان شناسی و علوم تربیتی،تهران،انتشارات رشد
-ذاکر(1377)روان شناسی اعتماد به نفس(ترجمه منصور و کامبیز قناعی1377)تهران،کانون
-ربیع زاده(ع)(1387)پیشگیری و درمان کمرویی در کودکان و نوجوانان،نشریه حمایت
-رضایی امید [دیگران](1375)تاثیر نمایش روانی(سایکو دراما)بر افسردگی زنان مبتلا به اختلال روانی با مسیر طولانی فصلنامه تحقیقات علوم رفتاری دوره4،شماره1و2
-زابلی،پریسا و باقر ثنایی ذاکر(1370)سنجش سود مندی روش روان نمایشگری در بهبود مهارت های رفع تعارض مادران با دختران دانش آموز سال اول دبیرستان های منطقه 3 تهران،مجله پژوهش های مشاوره
-زاده محمدی علی(1388)کاربرد های موسیقی درمانی در روان پزشکی،پزشکی و روان شناسی.جلد سوم،اسرار دانش
-زارع نسرین(1383)غلبه بر کمرویی،مجله پیوند،شماره های311-310-309
-زارع مهدی و عبدالله شفیع آبادی(1386)مقایسه اثر بخشی مشاوره گروهی،عقلانی،عاطفی،رفتاری و روش مشاوره روان نمایش گری در افزایش سلامت عمومی و ابرازگری هیجانی مراجعان زن. مجله علمی،پژوهشی مطالعات زنان،سال اول شماره دومwww.sid.com
-زارعی کلات،علی(1378)مقایسه کمرویی دانش آموزان سال اول دبیرستان بر اساس جنسیت،سطح پیشرفت تحصیلی، پایان نامه ارشد،دانشگاه تهران
-زنجانی زهرا و[دیگران](1387)مقایسه حساسیت جسمانی و مهارت های اجتماعی در افراد کمرو مبتلا به فوبی اجتماعی و بهنجار،مجله مطالعات روان شناختی دانشگاه دانشگاه الزهرا،سال چهارم،شماره4
-زیمباردو فیلیپ جی،(1996)کمرویی چیست،چه باید کرد،ترجمه پارسا،نادر(1380)چاپ دوم تهران،پرنیان
-ژاگو پل(1964)غلبه برکمرویی،ترجمه بنی احمد،حسین(1385)چاپ پنجم،تهران،ققنوس
-سایت نشانگران نو روشwww.neshangran.com
-سایت تدریس چیwww.tadrischi.
-سایت پزشکان بدون مرز
-سایت تبیانwww.tabyan
-سجادی حبیبه السادات1385اثربخشی آموزش ابراز وجود به شیوه گروهی بر کاهش میزان کمرویی دختران،پایان نامه ارشد،دانشگاه علامه طباطبایی
-سلحشور ماندانا(1387)کودکان خجالتی،مجله پیوند،شماره های347-346-345
-سلیمان نژاد اکبر(1389)تاثیر روان نمایشگری بر افزایش تمایز یافتگی فرد از خانواده در دانشجویان پرستاری، مجله پزشکی ارومیه،دوره بیست و یکم،شماره اول
-شارف،ریچارد(2000) نظریه های روان درمانی و مشاوره، ترجمه فیروز بخت مهرداد (1381) تهران، رسا
-شعاری نژاد،علی اکبر(1364)ادبیات کودکان،تهران،انتشارات اطلاعات
-شهائیان آمنه و[دیگران]1386،هنجار یابی،تحلیل عاملی و پایایی فرم کوتاه ویژه والدین،مقیاس درجه بندی کانرز برای کودکان6تا11ساله در شهر شیراز ،مطالعات روان شناختی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی؛دانشگاه الزهرا، دوره3،شماره 3
-شهر آرای،مهرناز،فرزاد،ولی الله،زارعی،علیرضا(1384) رابطه بین سبک های اسنادی و انگیزه پیشرفت با پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان سال دوم رشته ریاضی،نشریه روان شناسی تحولی،تابستان 1384،شماره4،ص 275-267
-صفایی،اسماعیل(1388)کودکان خجالتی،مجله پیوند،شماره365
-صفرزاده خسروشاهی،مهتاب(1388)تئاتردرمانی روح متلاطم انسان را آرام می سازد.سایت تخصصی تئاتردرمانیwww.dramamohle.com
-عبادتی حمیده(1387)درمان کمرویی کودکان ،نشریه رسالت
-عزیزی لیلا(1386)کمرویی یکی از اشکال ترس،مجله کودک،شماره24اردیبهشت ماه
-فتحی طاهر(1380)پسیکودرام،تهران،سپند هنر
-فخری فاطمه،حکیمه آقایی وحمداله خواجه حسینی(1384)بررسی تاثیر نمایش درمانی در افزایش مهارت های حرکتی وحافظه شنیداری کم توان باهوش بهر55-70در مقطع سنی10تا15ساله,مجله توان بخشی سازمان بهزیستی کشور،دوره ششم،شماره دوم،شماره مسلسل21
-فیل جونز(1996)تئاتردرمانی و نمایش درمانی،ترجمه یثربی چیستا (1383)چاپ اول تهران قطره
-کاردوچی برناردو(2003)مقابله با کمرویی در کودکان و نوجوانان ترجمه قائمی، پروین (1382)تهران،پیک یهار
-کرو مایکل و ریدلی،جین(1384)زوج درمانی کاربردی با رویکرد سیستمی.ترجمه ا.موسوی،تهران، انتشارات :مهرکاویان
-کریمی بهلول،محمد(1386)بررسی اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک گروهی بر سازگاری و کاهش کمرویی دانش آموزان پسر شهر خواف در سال تحصیلی86-85پایان نامه ارشد،دانشگاه علامه طباطبایی
-کنشلو،نسیم ومجید امرایی(1385)بررسی تاثیر نقش گذاری روانی بر ویژگی های روانی جانبازان اعصاب و روان، پایان نامه کارشناسی ارشد تهران؛دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات
-گشایش فرهاد(1378) خلاقیت نمایشی تئاتر سینما،تهران عفاف
-گل محمدی شراره(1389)تئاتر یک بازی جمعی،روزنامه رسالت مورخه21/6/89
-گودرز وند چگینی،سیاوش(1388) سایکو درام(نمایش درمانی) سایت تخصص تئاتردرمانی www.dramamahle.com
-محامدی منیژه(1386)درام درمانی،تهران قطره
-ملک محمدی غزال(1388)ریشه های تئاتر درمانی در نظریه ارسطوwww.aftab.ir
-منصور،محمودو پریرخ دادستان1376-روان شناسی ژنتیک(2)چاپ سوم تهران رشد
-منتظر غیب قدسی،احقر(1388)رابطه ی هوش هیجانی بامیزان کمرویی دانشجویان دانشگاه،فصلنامه روان شناسی کاربردی،سال3(12)
-مولوی پرویز و(دیگران)(1388)تاثیر روان نمایشگری برافزایش مهارت های اجتماعی وعزت نفس بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیای نوع یک و دو،مجله توان بخشی،دوره دهم شماره دوم شماره مسلسل48
-نارویی مهناز(1391)تاثیر روش تدریس دریافت مفهوم بر عملکردو انگیزه پیشرفت تحصیلی درس علوم تجربی دانش آموزان پایه پنجم شهر سراوان،پایان نامه ارشد،دانشگاه علامه طباطبایی
-نریمانی محمد،اسماعیل بیابانگرد وسوزان رجبی(1385)بررسی کارامدی روان نمایشگری بر بهبودبخشی مهارت های اجتماعی وعزت نفس دانش آموزان نارساخوان،مجله پژوهش درحیطه کودکان استثنایی،سال ششم
-نظری محسن (1389) هنر درمانی علم کشف حقیقت، گروه فرهنگ و هنر سیمرغ، منبع www.semorgh.com
-نوابی نژادشکوه(1383)رفتارهای بهنجار ونابهنجار کودکان ونوجوانان،تهران،انتشارات انجمن اولیاومربیان
-نوابی نژاد شکوه(1389)با اختلال های رفتاری کودکان و نو جوانان چگونه برخورد کنیم،مجله پیوند شماره های371-370-369
-واناجام مارکو و مارتی دیگو(1987)کمرویی دانش آموز ترجمه باقری نادر(1385) مشهد آستان قدس رضوی
-وطن دوست زهرا(1390)اثر بخشی باز سازی شناختی مبتنی بر تمثیل در افزایش انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی شهرستان قشم،پایان نامه ارشد،دانشگاه علامه طباطبایی
-یثربی چیستا(1383)تئاتردرمانی،شرح زیبایی شناسانه آزادی ،نشریه ابراز مورخه6/3/1383
منابع انگلیسی
Ajmal .M.Butt,M.,Moosa,S.,&Rahman,F(2011).Effects off shyness on the self –esteem of grade femals students .International Journal of Business and social science ,12,150-156.
-Alison .K.(2008)Existential meaning in college students ;Relations with internali=ed shame and locus of control.
-Arbelle, S., Benjamine, J., Glin, M., et al (2003) Relation of shyness in grade school children to genotype for the long form of the serotonin transporter region polymorphism. American Journal of Psychiatry 160: 671-676.
-Asendorpf ,J.B. (1990) Beyond social withdrawal: shyness, unsociability, and fear avoidance. Human Development, 3: 250-259.
-Ashbaugh, A., antonym, M.M., Liss.,A.,et al (2007) Changes in perfectionsm following cognitive-behavioral treatment for social phobia. Depression and Anxiety, 24:169-177.
-Buss, A.H. & Plomin, R. (1984) Temperament: early developing personality traits. Heallsdale,NJ:Erlbaum.
-Buss, A.H. (1986) A theory of shyness: In W.H. Jones. J.M.Cheek & R. Briggs (Eds)Shyness: perspectives on research and treatment. New York: Plenum.
-Carducci,B. (2005) Shyness: the new solution. Psychology Today Magazine (Doc. ID:327).
-Carducci.B.(2005)shyness; the new solution psychology today magazine
-Chen,s.r(2001)The effct of Assertion Training on Assertiveness and personality Trait unpublishe Tnesis university of national taiwan Normal Taipei.
-Crozier. W.R. (1979) Shyness and self-esteem in middle childhoodBritish Journal of Educational Psychology ,65:85-95.
-Dogan J.(2010) the effects of psychodrama on young adults attachment styles Journal the Arts in psychotherapy.vol:37.pp:1/2-119
-Eley,T.C . Bolton ,D .,O’Connor , T.G., et al (2003) A twin study of anxiely-related behaviours in pre-school children. Journal of Child Psychology and Psychology ,44:945-960.
-Gazelle, H. (2006) Class climate modwrates peer relations and emotional adjustment children with an early history of anxious solitude: a Child X Environment model, developmental Psychology42: 1179-1192.
-Gibb, B.E.,Chelminski, I. & Zimmerman , M. (2006) Childhood emotional, physical, and sexual abuse , and diagnoses of depressive and anxiety disorders in adult psychiatric outpatients. Depression and Anxiety, 24:256-263.
-Hane,A,A;cheah.c:Kenneth .H8 (Nathan A)(2008)the Role of Maternal Behavior in the Relation between shyness and social Reticence in early childhood and social withdrawal in Middle child hood. Journal social Development vol ; 17(4)pp:795-811.
-Jones, W.H. & Russel, D. (1996) The Social Reticence Scale: an objective instrument to measure shyness. Journal of personality Assessment, 46: 629-63.
-Kashdan,T.B. & Roberts, J.E. (2007) Social anxiety, depressive symptoms, and post-event rumination: affective consequences and social contextual influences. Journal of Anxiety Disorders, 21: 284-301.
-Pilkonis,P.A. (1977) Shyness,public and private, and its relationship to other measures of social behavior. Journal of Personality ,45: 585-595.
-Rubin , K.H, Wojslawowocz , J.C., Rose – Krasnot. J., et a (2006) The best triendships of shy/withdrawn child-ren: prevalence, stability, and relationship quality. Journal of Abnormal Child Psychology,34: 143-157.
-Sanson, A.Pedlow,R., Cann,W.,et al (1996) Shyness ratings: stability and correlates in early childhood. International journal of Behavioral Developmant, 19:705-724.
-Taylor,C.T. & Alden L.E (2005) Parental overprotection and interpersonal behavior in generalized social phobia. Behavior Therapy, 37 : 14-24
-University of Houston ,page47.AAt3309548
-Vassiopoulos , S.p. (2008) Coping strategies and anticipatory processing in high and low socially anxious individuals. Journal of Anxiety Disorders, 22: 98-107.
www.psycologytoday.com