مقایسه ی مؤلفه های حافظه ی فعال بین کودکان دارای اختلال در ریاضیات و کودکان عادی پایه چهارم و پنجم ابتدایی در شهر کرمان
چکیده
مبحث اختلال یادگیری یکی از مباحث عمده در روانشناسی تربیتی است. از میان تمام مشکلات یادگیری، مشکلات ریاضی توجه بیشتری را به خود معطوف کرده است. با توجه به اینکه حافظه ی فعال نقش مهمی در دستیابی به مهارت ریاضی دارد لذا در تحقیق حاضر محقق بر آن است تا وضعیت حافظه ی فعال و مؤلفه های آن را در دانش آموزان عادی و دانش آموزان دارای اختلال ریاضیات مورد مقایسه قرار دهد. هدف پژوهش حاضر مقایسه ی مؤلفه های حافظه ی فعال بین کودکان مبتلا به اختلال یادگیری در ریاضیات و کودکان عادی پایه ی چهارم و پنجم شهر کرمان است. روش این پژوهش مقایسه ای بود. برای این هدف به شیوه ی نمونه گیری در دسترس یک مدرسه ی دخترانه ی دولتی در ناحیه ی 2 شهر کرمان انتخاب و 30 نفر دانش آموز دختر مبتلا به اختلال یادگیری در ریاضیات و 30 نفر دانش آموز دختر عادی در پایه های چهارم و پنجم ابتدایی به عنوان نمونه ی تحقیق تعیین گردید. ابزارهای مورد استفاده عبارت از مقیاس حافظه ی فعال یادآوری شمارش جهت تعیین حافظه ی فعال مجری مرکزی، آزمون اعداد رو به جلو وکسلر جهت تعیین حافظه ی فعال مدارآوایی، آزمون مکعب کرسی جهت تعیین حافظه ی فعال دیداری- فضایی، آزمون ماتریس پیشرونده ی ریون جهت تعیین هوش سیال و آزمون عملکرد ریاضی محقق ساخته جهت تعیین اختلال ریاضیات بود. داده های به دست آمده با روش T مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بعد از کنترل متغیر هوش مؤلفه های حافظه ی فعال بین کودکان مبتلا به اختلال در ریاضیات و کودکان عادی پایه های چهارم و پنجم ابتدایی شهر کرمان به طور معناداری از لحاظ آماری متفاوت بود.
کلید واژه ها:
کودکان عادی، کودکان دارای اختلال ریاضی، حافظه ی فعال، هوش سیال
فهرست مطالب
1-7 تعاریف مفهومی و عملیاتی. 9
2-2 اختلال یادگیری ریاضیات.. 12
2-2-1 ملاک های DSM – 5 برای اختلال یادگیری خاص… 15
2-2-2 ملاک های تشخیصی DSM-IV-TR برای اختلال ریاضیات.. 16
2-4 نقش حافظه ی فعال در ریاضیات.. 18
2-5-نظریه های مربوط به اختلال یادگیری ریاضیات و حافظه ی فعال. 18
2-5-2 مدل اتکينسون و شيفرين. 19
عنوان صفحه
2-5-4 نظریه ی ضایعات خفیف مغز. 21
3-4 نمونه و روش نمونه گیری. 30
3-5 روش تجزیه و تحلیل آماری. 31
3-5-1 آزمون کولموگروف اسمیرنوف (تست نرمال بودن) 31
3-6 شیوه ی اجرا و ابزار تحقیق. 32
4-2-1 توصیف کمی متغیرهای پژوهش… 36
عنوان صفحه
فصل پنحم: بحث و نتیجه گیری و پیشنهادات
5-2-1- نتایج مربوط به آزمون فرضیات تحقیق. 44
5-4-3- پیشنهادات برای پژوهش های آتی. 47
پیوست 1: آزمون ریون کودکان. 54
پیوست 2: آزمون یادآوری شمارش.. 74
پیوست 4: آزمون فراختاری وکسلر. 75
چکیده انگلیسی
صفحه اول انگلیسی
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 4-1 مقادیر شاخص‌های توصیفی در خصوص متغیرهای مدل. 36
جدول 4-2 نتایج آزمون کولموگروف- اسمیرنف (K-S) برای بررسی پذیره نرمال بودن. 37
جدول 4-3 نتایج توصیفی حافظه فعال مجری مرکزی. 38
جدول 4-4 نتایج آزمون t دو نمونه مستقل. 38
جدول 4-5 نتایج توصیفی حافظه فعال مدارآوایی. 39
جدول 4-6 نتایج آزمون t دو نمونه مستقل. 40
جدول 4-7 نتایج توصیفی حافظه فعال دیداری-فضایی. 41
جدول 4-8 نتایج آزمون t دو نمونه مستقل. 41
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل 4-1 مقایسه میانگین حافظه فعال مجری مرکزی در کودکان عادی و کودکان مبتلا به اختلال ریاضیات 39
شکل 4-2 مقایسه حافظه فعال مدارآوایی در کودکان عادی و کودکان مبتلا به اختلال ریاضیات.. 40
شکل 4-3 مقایسه حافظه فعال دیداری فضایی در کودکان عادی و کودکان مبتلا به اختلال ریاضیات.. 42
منابع فارسی
- اتکینسون، ریتا. ال، اتکینسون، ریچارد. سی؛ اسمیت، ادوارد. ای، بم؛ داریل. اچ، نولن-هوکسما سوزان. (1391) زمینه ی روانشناسی هیلگارد. دکتر کریمی یوسف. چاپ شانزدهم. تهران. انتشارات رشد
- احدی، حسن، جمهری فرهاد. (1389). روانشناسی رشد
- ارجمندنیا، علی اکبر؛ شریفی، علی؛ رستمی، رضا. (1393). اثربخشی برنامه ی تمرین رایانه ای شناختی بر عملکرد حافظه ی فعال دیداری- فضایی دانش آموزان با مشکلات ریاضی. مجله ی ناتوانی های یادگیری. شماره 4/24-6
- اصفهانیان، نامیه؛ وفایی، ماریا؛ عشایری، حسن. (1387). حافظه ی کاری و مهارت های ریاضی کودکان بهنجار نیمرخی از توانایی های ریاضی و ارتباط آن ها با «یادآوری شمارش» در پسران بهنجار سال چهارم ابتدایی. فصلنامه ی تعلیم و تربیت. شماره 98
- افروز، غلامعلی. (1374). مقدمه ای بر روانشناسی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی. تهران. انتشارات دانشگاه تهران
- آناستازی (1387). روان آزمایی. براهنی محمدتقی. تهران. انتشارات دانشگاه تهران
- پی هالجین، ریچارد، کراس، ویتبورن سوزان. (1393) آسیب شناسی روانی. سیدمحمدی یحیی (جلد اول)، چاپ سیزدهم، تهران. نشر روان
- تبریزی، مصطفی؛ تبریزی، نرگس؛ تبریزی، علیرضا. (1394). درمان اختلالات ریاضی. تهران. نشر فراروان
- خداپناهی، محمدکریم. (1387). انگیزش و هیجان. تهران. انتشارات سمت
- دالوند، میرحسین؛ الهی، طاهره. (1391). عملکرد حافظه ی کاری در کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری ریاضی. مجله ی علوم رفتاری. شماره 3
- دشتبان زاده، سمیه. (1390). مقایسه ی عملکرد کودکان با و بدون اختلال یادگیری در تست دیداری-حرکتی بندر گشتالت. پایان نامه ی کارشناسی ارشد. دانشگاه کاشان
- زلفی، وحیده؛ رضایی، اکبر. (1394). اثربخشی مداخله ی رایانه یار حافظه ی کاری بر اضطراب ریاضی، حافظه ی کاری و عملکرد ریاضی دانش آموزان دارای اختلال ریاضی. نشریه ی علمی- پژوهشی آموزش و ارزشیابی. شماره 30
- سادوک، بنیامین؛ سادوک، ویرجینیا. (1387) خلاصه ی روان پزشکی علوم رفتاری/روان پزشکی بالینی. دکتر رضاعی فرزین. (جلد سوم). چاپ ششم. تهران. انتشارات ارجمند
- سایکو، تیز. (1384). اختلال در خواندن و سایر مشکلات یادگیری. احمدی علی اصغر، براتیان مسعود. چاپ دوم. تهران. انتشارات انجمن اولیا و مربیان
- السون، متیو. اچ، هرگنهان. (1392). مقدمه ای بر نظریه های یادگیری. دکتر سیف علی اکبر. چاپ بیست و دوم. تهران. نشر دوران
- سیف، نراقی مریم؛ نادری، عزت اله. (1393). نارسایی های ویژه ی یادگیری. تهران. انتشارات ارسباران
- عابدی، احمد؛ آقابابایی، سارا. (1390). اثربخشی آموزش حافظه ی فعال بر بهبود عملکرد تحصیلی کودکان با ناتوانی یادگیری. مجله ی روانشناسی بالینی. شماره 4
- غفوری، مبینا. (1391). بررسی رابطه ی عملکرد حافظه ی فعال دیداری- فضایی با انواع مشکلات ریاضی در دانش آموزان با و بدون مشکل ریاضی شهر تهران. پایان نامه ی کترشناسی ارشد. دانشگاه تهران
- فرامرزی، سالار. (1374). بررسی و مقایسه ی دانش آموزان عادی و دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری در محاسبه ی پایه ی ابتدایی شهر اصفهان. پایان نامه ی کارشناسی ارشد. تهران. دانشگاه علامه طباطبایی
- فریار، اکبر؛ رخشان، فریدون. (1371). ناتوانی های یادگیری. تبریز. انتشارات نیما
- کارگر شورکی، قنبر؛ ملک پور، مختار؛ احمدی، غلامرضا. (1389). بررسی اثربخشی مهارت های حرکتی ظریف، بر یادگیری مفاهیم ریاضی در کودکاندارای اختلالات یادگیری ریاضی پایه ی سوم تا پنجم شهرستان میبد. فصلنامه ی رهبری و مدیریت آموزشی. شماره 3. صفحه ی 126-105
- کافمن، جیمز؛ هالاهان، دنیل. (1371). کودکان استثنایی: مقدمه ای بر آموزش های ویژه. مشهد. انتشارات آستان قدس رضوی
- کدیور، پروین. (1379). روانشناسی تربیتی. تهران. انتشارات سمت
- گنجی، حمزه. (1394). آزمون های روانی: مبانی نظری و عملی. تهران. نشر ساوالان
- گیج، برلاینر. (1374). روانشناسی تربیتی. خوئی نژاد غلامرضا. مشهد. انتشارات فردوسی
- مارنات گری، گراس. (1382). راهنمای سنجش روانی. پاشا حسن. (جلد اول). تهران. انتشارات رشد
- مک لافلین، جیمز؛ والاس، جرالد. (1370). ناتوانی های یادگیری. منشی طوسی تقی.
- منگروم، چارت استری. (1389). چگونه مطالعه کنیم؟ مهارت های مطالعه ی ریاضی. کریمی شیروانی محمود.
- میلانی فر، بهروز. (1384). روان شناسی کودکان و نوجوانان استثنایی. تهران. انتشارات قومس
- نادری، عزت اله؛ سیف نراقی، مریم. (1388). اختلالات یادگیری. تهران. انتشارات امیرکبیر
- وکسلر، دیوید. (1388). راهنمای اجرا و نمره گذاری مقیاس هوشی وکسلر کودکان چهار. دکتر عابدی محمدرضا، صادقی احمد، ربیعی محمد. اصفهان. انتشارات نوشته
منابع انگلیسی
- Dehn MJ.working memory and academic learning.New Jersey: Wiley;2008
- Dowker A.Early identification and intervention for students with Mathematics difficulties.JLearn Disabil.2005; (38):328-331.
- Fuchs LS,Fuchs D.Matemathical problem-solving profiles of students with Mathematics disabilities with and without comorbidity reading disabilities.JLearn Disabil.2005; (35):563-574.
- Geary DC.Mathematics and learning disabilities.JLearn Disabil.2004; (1):4-15.
- Geary DC.Role of cognitive theory in the study oflearning disabilityin Mathematics.JLearn Disabil.2006; (38):305-307.
- Gersten R,Jorden N,Flojo JR.Early identification and Intervation forstudents with Mathematics difficulties.JLearn disabil.2005; (38):293-304.
- Holms J,Gathercole SE,Dunning DL.Adaptive training leads to sustained enhancement of poor working memory in children.JDev Sci.2009; (4): 9-15
- Hooper SR,Swartz CW,Wakely MB,de kruif RE,Montgomery JW.Executive function in elementary school children with and without problems in written expression.|J Learn Disabil.2002; (16):233-253.
- Hutton UMZ,Towse JN.short-term memory and working memory as indices of children’s cognitive skills.Mem.2001; (9):383-394.
- Mabbot DJ,Bisanz J.Computational skills,working memory,and conceptualknowledge in older children with Mathematics learning Disabilities.JLearn Disabil.2008; (41).
- Olesen PJ,Westerberg H,Klingberg T.Increased prefrontal and parietal activity after training of working memory.Nature Neuroscience.2004; (7):75-79
- Ries S,Everatt J.Working memory: its role in dyslexia and other specific learning Difficulties.Dyslexia.2004; (10):196-214
- Rousselle L,Noel MP.Basic numerical skills in children with Matematics learning disabilities: Acomparison of symbolc vs non-symbolic number magnitude processing.Cogn.2007; (102):361-365.
- Swanson HI,Sachse LeeC.Mathematical problem solving and working memory in children with learning disabilitie: Both executive and phonological processes are important.JExp Child Psychol.2001; (79):294-321.
- Swanson HL,Beebe-Frankenberger M.The relationship between working memory andMathematical problem solving in children at risk and not at risk for serious math difficulties.JEduc psycho.2004; (96):471-491.
- Swanson HL,Jerman O.Math disabilities: Aselective meta-analysis of literature.Rev educ Res.2006; (76):249-251.
- Wilson KM,Swanson HL.are Mathematics disabilities due to a domain-specific working memory deficit?JLearn Disabil.2001; (34):237-248.