پایان نامه طراحی مرکز تجاری فرش دستباف با رویکرد بازآفرینی معماری سنتی بازار کرمان

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- بیان مساله……………………………………………………………………………………………………… 2

1-2- سوابق علمی بخش نظری و یا روش طراحی………………………………………………………….. 3

1-3- اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………….. 6

1-4- روش انجام تحقيق…………………………………………………………………………………………… 7

فصل دوم : چارچوب مفهومی و پایه های نظری

2-1- بازار…………………………………………………………………………………………………………….. 10

2-1-1- تعریف بازار……………………………………………………………………………………………….. 10

2-1-2- تاریخچه بازار……………………………………………………………………………………………… 10

2-1-3- نحوه نام­گذاری بازارها…………………………………………………………………………………… 12

2-1-4- گروه­های اجتماعی تشکیل­دهنده بازار……………………………………………………………….. 13

2-1-5- جایگاه جغرافیایی بازار در شهرهای اسلامی……………………………………………………….. 13

2-2- عناصر و فضاهای بازار……………………………………………………………………………………… 13

2-2-1- راسته اصلی………………………………………………………………………………………………… 13

2-2-2- راسته فرعی (رسته)………………………………………………………………………………………. 14

2-2-3- سرا (خان)…………………………………………………………………………………………………. 14

2-2-4- خانبار ( کالنبار)…………………………………………………………………………………………… 14

2-2-5- قیصریه……………………………………………………………………………………………………… 14

2-2-6- چهارسو…………………………………………………………………………………………………….. 15

2-2-7- میدان………………………………………………………………………………………………………… 15

2-2-8- جلوخان…………………………………………………………………………………………………….. 15

2-2-9- حجره……………………………………………………………………………………………………….. 15

2-3- ساختار پیکر بازار (مورفولوژی بازار)……………………………………………………………………. 16

2-3-1- راسته یا گذرگاه اصلی و فرعی بازار…………………………………………………………………. 16

2-3-2- خان(سرای و کاروان­سرای)……………………………………………………………………………. 18
2-3-3- مجموعه­های سرپوشیده (تیمچه ، قیصریه ، بدستان )……………………………………………… 22

2-4- مهم­ترین گونه های بازار از لحاظ شکل و کارکرد…………………………………………………….. 23

2-4-1- بازارخطی (طولی)……………………………………………………………………………………….. 23

2-4-2- بازار چند محوری………………………………………………………………………………………… 24

2-4-3- بازار مرکزی خرده­فروشی با خان های پیرامونی (منظومه ای­)………………………………….. 24

2-4-4- بازار صلیبی (با دو محور اصلی متقاطع )…………………………………………………………… 24

2-4-5- بازارستان…………………………………………………………………………………………………… 25

2-4-6- بازار محله (بازارچه)…………………………………………………………………………………….. 25

2-4-7- بازارهای دائمی……………………………………………………………………………………………. 25

2-4-8- بازار محلی یا ادواری……………………………………………………………………………………. 26

2-4-9- بازارگاه‌های شهری……………………………………………………………………………………….. 26

2-4-10- بازار بیرون شهری (حومه)……………………………………………………………………………. 26

2-4-11- بازار زیارتی……………………………………………………………………………………………… 27

2-4-12- بازار صنایع دستی………………………………………………………………………………………. 27

2-4-13- بازار فرش……………………………………………………………………………………………….. 27

2-4-14- سیمای کالبدی بازار……………………………………………………………………………………. 27

2-5- بررسی جغرافیایی اجزای سازنده­ی بناهای بازار………………………………………………………. 29

2-5-1- مصالح به کار رفته در بازار ها…………………………………………………………………………. 29

2-6- تفاوت بازار در شهرهای اسلامی با سایر تمدن­ها…………………………………………………….. 32

2-6-1- جدا بودن محل کار (بازار) از محل سکونت……………………………………………………….. 33

2-6-2- تجمع پیشه وران مختلف در بازار……………………………………………………………………. 33

2-7- بخش­بندی بازار و اصول اساسی آن …………………………………………………………………….. 34

2-8- بازار به مثابه شناسنامه هویت­بخش شهر…………………………………………………………………. 36

2-9- نقش بازار در شهرسازی……………………………………………………………………………………. 38

2-10- بررسی نمونه­های مشابه…………………………………………………………………………………… 39

2-10-1- مجموعه گنجعلی خان…………………………………………………………………………………. 39

2-10-2- بازار قیصریه لارستان…………………………………………………………………………………… 50

فصل سوم:تشریح مدل پژوهش و تدوین راهبردها

3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 59

3-2- مدل نهایی پژوهش …………………………………………………………………………………………. 59

3-3-استراتژی………………………………………………………………………………………………………… 59

3-4-کلیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………… 60

3-4-1- اهداف­تحقیق………………………………………………………………………………………………. 60

3-4-2- روش تحقیق………………………………………………………………………………………………. 60

3-5- راهبردهای پژوهش …………………………………………………………………………………………. 60

3-5-1- ارائه راهکارهای عملی…………………………………………………………………………………… 61

فصل چهارم : برنامه فیزیکی طرح

4-1- استانداردهاي طراحي مراکز  تجاری…………………………………………………………………….. 66

4-1-1- انواع کاربری تجاری…………………………………………………………………………………….. 66

4-1-2- شناخت مراکز خرید معاصر در ایران………………………………………………………………… 66

4-1-3- مقررات مربوط به عملکردهای تجاری………………………………………………………………. 66

4-1-4- مقررات تفکیک و احداث ساختمان تجاری………………………………………………………… 67

4-1-5- حوزه تجاری………………………………………………………………………………………………. 67

4-1-6-موارد استفاده از زمین…………………………………………………………………………………….. 68

4-1-6-1-استفاده از اراضی تجاری در موارد زیر پیش بینی شده است…………………………………. 68

4-1-6-2-موارد استفاده مشروط…………………………………………………………………………………. 68

4-1-6-3-موارد ممنوع…………………………………………………………………………………………….. 68

4-1-7- ضوابط مربوط به تفکیک زمین………………………………………………………………………… 68

4-1-7-1- ضوابط احداث بنا در کاربری تجاری در فعالیت های کلان…………………………………. 69

4-1-8- نحوه محاسبه سطح زیر بنا در منطقه تجاری………………………………………………………… 69

4-1-9- حداکثر ارتفاع ساختمان…………………………………………………………………………………. 69

4-1-10- نحوه استقرار ساختمان در زمین و اشراف…………………………………………………………. 69

4-1-11- تعداد پارکینگ…………………………………………………………………………………………… 70

4-1-12- ضوابط مربوط به نحوه استفاده از زمین تا تفکیک و احداث ساختمان………………………. 70

4-1-12-1- اراضی و مناطق تجاری……………………………………………………………………………. 70

4-1-13- ملاحظات اصلی در طراحی مراکز تجاری………………………………………………………… 70

4-1-13-1- جلب عناصر تجارت……………………………………………………………………………….. 70

4-1-13-2- دسترسی مشتریان…………………………………………………………………………………… 70

4-1-13-3- سرویس دهی………………………………………………………………………………………… 71

4-1-14- ویژگی های فضاها…………………………………………………………………………………….. 71

4-1-14-1- سیرکولاسیون داخلی……………………………………………………………………………….. 71

4-1-14-2- محوطه های میانی…………………………………………………………………………………… 71

4-1-14-3- بازارچه ها…………………………………………………………………………………………….. 72

4-1-14-4- سرویس ها…………………………………………………………………………………………… 73

4-1-15- استانداردهای طراحی مجتمع های تجاری………………………………………………………… 73

4-1-15-1- ارتفاع طبقات………………………………………………………………………………………… 73

4-1-15-2- درب های ورودی………………………………………………………………………………….. 73

4-1-15-3-درب های خروج…………………………………………………………………………………….. 74

4-1-15-4- ظرفیت کریدور……………………………………………………………………………………… 74

4-1-15-5- ویترین ها…………………………………………………………………………………………….. 75

4-1-15-6-پله برقی……………………………………………………………………………………………….. 75

4-1-15-7- پلکان ها………………………………………………………………………………………………. 76

4-1-15-8- نقاله مسافرتی………………………………………………………………………………………… 76

4-1-15-9- آسانسور………………………………………………………………………………………………. 77

4-1-15-10-سطح شیبدار…………………………………………………………………………………………. 77

4-1-16- مسائل مورد توجه در طراحی مراکز خرید………………………………………………………… 78

4-1-16-1- شکل پلان…………………………………………………………………………………………….. 78

4-1-16-2- طراحی نمای خارجی………………………………………………………………………………. 78

4-1-16-3- اجزاء اصلی مجموعه……………………………………………………………………………….. 78

4-1-16-4- نمای داخلی مرکز خرید…………………………………………………………………………… 78

4-1-16-5- مصالح…………………………………………………………………………………………………. 79

4-1-16-6- نورپردازی مجموعه…………………………………………………………………………………. 79

4-1-16-7- موسیقی……………………………………………………………………………………………….. 80

4-1-16-8- تهویه مطبوع………………………………………………………………………………………….. 80

4-1-16-9- کاربرد رنگ و کارهای هنری…………………………………………………………………….. 81

4-1-16-10- علامت گذاری های و طرح های گرافیکی…………………………………………………… 81

4-1-17- تعیین روابط اجزاء تشکیل دهنده انواع واحدهای تجاری……………………………………… 81

4-1-18- مکانهای عمومی…………………………………………………………………………………………. 82

4-1-18-1- فضاهای ارتباطی افقی (راهروها)……………………………………………………………….. 82

4-1-19-فضاهای مورد نیاز و استانداردها……………………………………………………………………… 83

4-1-19-1- فضاهای فرهنگی ـ تفریحی………………………………………………………………………. 83

فصل پنجم: نتیجه گیری و طرح نهایی

5-1- نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………. 85

5-2- آنالیز فضاهای مورد استفاده در پروژه…………………………………………………………………… 86

5-2-1- فضاهای پروژه با توجه به نیازسنجی صورت گرفته عبارتند از:………………………………… 86

5 -3- معرفی سایت………………………………………………………………………………………………… 93

فهرست تصاویر

تصویر 2-1- نمایی از مجموعه گنجعلی خان در شهر کرمان………………………………………………. 39

تصویر 2-2- موقعیت بازار گنجعلی خان در شهر کرمان……………………………………………………. 40

تصویر 2-3- دید پرنده از  بازار گنجعلی خان در شهر کرمان…………………………………………….. 40

تصویر 2-4- پلان مجموعه بازار گنجعلی خان کرمان……………………………………………………….. 41

تصویر 2-5- میدان گنجعلی خان کرمان………………………………………………………………………… 43

تصویر 2-6- بازار سراجی مجموعه گنجعلی خان کرمان……………………………………………………. 44

تصویر 2-7- بازار کفاش های مجموعه گنجعلی خان کرمان………………………………………………. 45

تصویر 2-8- بازار میدان قلعه مجموعه گنجعلی خان کرمان……………………………………………….. 46

تصویر 2-9-  راسته بازارهای مسگری مجموعه گنجعلی خان کرمان…………………………………….. 46

تصویر 2-10- چهارسوق مجموعه گنجعلی خان کرمان…………………………………………………….. 47

تصویر 2-11- سقف چهارسوق مجموعه گنجعلی خان کرمان…………………………………………….. 47

تصویر 2-12-  گنبد چهار سوق بازار کرمان…………………………………………………………………… 48

تصویر 2-13- حجره مسگری در بازار کرمان…………………………………………………………………. 48

تصویر 2-14-  نمونه هایی از هورنو در بازار کرمان…………………………………………………………. 49

تصویر 2-15- نمای کلی مجموعه گنجعلی خان کرمان از بالا…………………………………………….. 49

تصویر 2-16- نمای کلی از طاق های موجود بر روی بام مجموعه گنجعلی خان کرمان…………….. 49

تصویر 2-17- عکس هوایی بازار قیصریه لارستان……………………………………………………………. 50

تصویر 2-18-  عکس تاریخی از قیصریه لارستان        …………………………………………………… 51

تصویر 2-19- دید کلی به قیصریه لارستان از بالا……………………………………………………………. 53

تصویر 2-20- گنبد ساخته شده بر روی چهارسوق بازار قیصریه لارستان………………………………. 54

تصویر2-21- سقف چهارسوق بازار قیصریه لارستان………………………………………………………… 54

تصویر 2-22- نمای کلی از طاق های موجود بر روی بام بازار قیصریه لارستان………………………. 55

تصویر 2-23- هورنوی موجود در گنبد بازار قیصریه لارستان……………………………………………… 55

تصویر 2-24-نمایی از راسته بازار قیصریه لارستان…………………………………………………………… 56

تصویر 2-25- شاهکار کاربندی در بازار قیصریه لارستان…………………………………………………… 57

تصویر 2-26- ابیات شعر حکاکی شده بر روی سنگ در گنبد هشتی فضای مرکزی…………………. 57

 

فهرست نمودارها

نمودار 3-1- مدل پژوهش حاضر………………………………………………………………………………… 59

نمودار3-2- سیاست­ها و راهبردهای پژوهش………………………………………………………………….. 61

نمودار 3-3- چگونگي رابطه‌ي کالبد معماري و مفاهيم هویتی در شيوه‌ي پژوهش……………………. 61

 

فهرست جداول

جدول 3-1- معیارهای مهم وملهم از شهر اوز که باید در طراحی لحاظ نمود…………………………. 62

جدول 3-2- تاثیرات شهر کرمان بر طراحی…………………………………………………………………… 63