طراحي دانشکده هنر و معماري با رويکرد خاطره انگيزي
چکیده
هدف اصلی پژوهش حاضر طراحي دانشکده هنر و معماري با رويکرد خاطره انگيزي است. این پژوهش به روش کتابخانه ای و اسنادی با بهره گیری از مقالات، کتب، منابع آنلاین و تحلیل نمونه های موردی انجام گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد با وجود تأکید نظریه پردازان بر اهمیّت خاطره انگیزی، شرایط موجود نشان از فقر شکل گیری و ثبت خاطره در مکان می باشد، که منجر به از دست رفتن ارتباط متقابل انسان با محیط خواهد شد؛ و مشکلاتی همچون گم گشتگی، بی ریشه بودن و عدم امنیّت را در پی خواهد داشت. با این وجود تلاش چشمگیری در ایجاد بستر مناسب برای شکل گیری و ثبت خاطره انجام نمی پذیرد، بدین ترتیب پرداختن به کیفیّت خاطره انگیزی اهمیّت می یابد. از عوامل موثّر بر خاطره انگیزی، فعّالیّت های جمعی جایگاه مهمی دارند؛ و از میان مراکز آموزشی، دانشکده ی هنر و معماری به جهت انجام فعّالیّت های کارگاهی و آتلیه‌ای این قابلیّت را داراست از این رو، به عنوان نمونه طراحی دانشکده ی هنر و معماری انتخاب گردیده است.
واژگان کلیدی:
دانشکده هنر و معماري، خاطره انگیزی، هویت، حس تعلق
فهرست مطالب
فصل دوم: ادبیات موضوع؛ مبانی نظری و مصادیق
2-1- مفاهیم و مبانی نظری مرتبط با موضوع. 10
2-1-4-تاریخچه دانشگاه و دانشکده در جهان. 12
2-1-5-استادی در کلاس درس دانشگاه صنعتی هلسینکی.. 15
2-1-10-آموزش معماری در جهان. 20
2-1-11-تاریخچه دانشگاه های معماری در غرب و جهان. 20
2-1-11-3- دانشگاه معماری لندن. 25
عنوان صفحه
2-1-11-4- مدارس معماری ایتالیا 25
2-1-11-5-روش آموزش معماری در آمریکای شمالی.. 26
2-1-11-6- دانشگاه معماری A.A.. 27
2-1-11-8- انستیتو شاهزاده ویلز. 33
2-2- مفاهیم و مبانی نظری مرتبط با رویکرد. 36
2-2-2-ریشه شناسی نوستالژی.. 37
2-2-3-عوامل ایجاد نوستالژی در فرد. 37
2-2-4- نوستالژی و پادگفتمان انتقادی.. 37
2-2-5- نوستالژی از نگاه یک نشانه شناسی پساساختار گرا 38
2-2-5-2-انسجام و وحدت اندام وار و ارگانیک در برابر وحدت با انسجام مکانیکی.. 38
2-2-5-3-وضعیت پارادوکسیکال نوستالژی.. 38
2-2-6-اهمیت نوستالژی در عصر ما: 39
2-2-6-1- خاطره های ماندگار. 39
2-2-8- پیوند با خاطرات گذشته. 39
2-3- مروری بر مطالعات انجام شده در زمینه موضوع و رویکرد. 43
2-4-1-دانشکده معماری دانشگاه شهید بهشتی.. 46
2-4-2- دانشکده معماری دانشگاه علم و صنعت ایران. 48
عنوان صفحه
2-5-2-دانشگاه هنر ومعماری سین سیناتی.. 54
فصل سوم: مواد و روش اجرای تحقیق
3-4-1-معرفی محله، شبکه دسترسی و کاربری های اطراف زمین پروژه 60
فصل چهارم: داده های تحقیق و تحلیل اطلاعات
4-1- عوامل اقلیمی و تاثیر آن ها بر طراحی پروژه 64
4-1-1- ويژگي‌هاي طبيعي و اقليمي.. 64
4-1-3-موقعيت سياسي و جغرافيايي شهر کرمان. 64
4-1-4-2-توده هاي هواي مؤثر بر آب و هواي شهر کرمان. 66
عنوان صفحه
4-2-عوامل محیطی پیرامون و تاثیر آن ها بر طراحی پروژه 72
4-2-1- فرم ساختمان دررابطه با اقليم کرمان. 72
4-2-3- تاثيرات اقليمي موثر در طراحي.. 72
4-2-4- خصوصيات كالبدي ساختمان ها در اقليم کرمان. 73
4-2-5- راه هاي طراحي اقليمي جهت ساختمان هاي آموزشي: 74
4-2-6-نتايج وخلاصه مطالب مرتبط با اقلیم. 75
4-3-عوامل تاریخی، مذهبی، فرهنگی، اجتماعی و تاثیر آن ها بر طراحی پروژه 76
4-4-تحلیل آماری؛ نتایج تحلیل پرسشنامه ها، رابطه بین متغیرها و تاثیر آن بر شکل گیری فضاها 79
فصل پنجم: برنامه ریزی فیزیکی پروژه
5-1-انتخاب و معرفی شیوه ی معماری مناسب پروژه 83
5-1-1- سازمان یابی فضائی کل دانشگاه 83
5-1-1-1-سازمان یابی قضائی کاملاً متمرکز. 83
5-1-1-2- سازمان یابی فضائی نیمه متمرکز. 84
5-1-1-3-سازمانیابی فضائی کاملاً پراکنده 84
5-1-1-4-سازمان یابی فضایی به شکل اقماری.. 85
5-1-1-5-سازمان یابی فضائی به شکل تقسیم دانشگاهی.. 85
5-1-1-6- سازمانیابی فضائی کلی به شکل گسترده منطقهای.. 86
5-1-2-شناسائی طراحی دانشگاهی.. 86
5-1-2-1- سازمان دهی فضائی کلان – مجتمع های آموزشی.. 87
5-1-3-راهنمای طراحی وطراحی اقلیمی در ساختمانهای آموزشی.. 92
5-1-3-2- کنترل تابش آفتاب بر جدارههای شفاف ساختمان. 94
5-1-3-3- سازماندهی پلان، فرم کالبدی و بافت مجموعه ساختمانی.. 95
5-1-3-4- مصالح ساختمانی و رنگ سطوح خارجی.. 96
عنوان صفحه
5-2- ارائه راهکارها، استانداردها، تدوین و تنظیم دیاگرام و جدول برنامه فیزیکی پروژه 97
5-2-1-شرح برنامه دانشكده معماري و شهر سازي.. 97
5-3-معرفی فضاهای اصلی، ریزفضاها، و سطوح، سرانه و متراژ آن ها 98
5-3-2- نحوه تشكيل فضايي يك دانشكده معماري.. 99
5-3-3-3-فضاهاي كمك آموزشي.. 109
5-3-3-5- مجموعه اداري دانشكده 127
5-4-انتخاب و معرفی سازه ی مورد نظر در پروژه و مقررات ملی ساختمان مرتبط.. 130
5-5-انتخاب و معرفی تاسیسات مکانیکی مناسب پروژه و مقررات ملی ساختمان مرتبط.. 131
فصل ششم : فرآیند طراحی و معرفی پروژه
6-1-روند طراحی و چگونگی رسیدن به طرح (معرفی اتودهای اولیه تا طرح نهایی) 134
6-2-آلبوم نقشه های معماری.. 141
فهرست تصاویر
عنوان صفحه
تصویر 2-1: دانشگاه پونه (هندوستان) 10
تصویر 2-2: دانشکده تاریخ (کمبریج انگلیس) 11
تصویر 2-3: دانشکده حقوق ییل (آمریکا) 12
تصویر 2-4: دانشکده در قرن چهارم میلادی.. 13
تصویر 2-5: دانشگاه جرجیا (آتن) 15
تصویر 2-6: دانشگاه باستانی گندی شاپور. 16
تصویر 2-7: نمایی از ساختمان مدرسه باهاوس… 23
تصویر 2-8: فضای مدرسه باهاوس 24
تصویر 2-9: نمای داخلی مدرسه باهاوس 25
تصویر 2-10: دانشکده A-A لندن. 28
تصویر 2-11: کلاس هاس بررسی و انتقاد دانشکده A-A لندن 29
تصویر 2-12: کلاس عملی دانشکده A-A لندن 29
تصویر 2-13: کارگاه دانشکده A-A لندن. 30
تصویر 2-14: آتلیه دانشکده A-A لندن 30
تصویر 2-15: آتلیه دانشکده A-A لندن 31
تصویر 2-16: نمونه کارهای دانشجویان دانشکده A-A لندن 31
تصویر 2-17: آرشیو دانشکده A-A لندن. 31
تصویر 2-18: نمایشگاه آثار دانشجویان دانشکده A-A لندن. 32
تصویر 2-19: نمایی از دانشکده MIT 32
تصویر 2-20: ورودی دانشکده MIT.. 33
تصویر 2-21:نمای داخلی دانشکده شهیدبهشتی.. 47
تصویر 2-22: نمایی از دانشگاه علم وصنعت… 48
تصویر 2-23: دیاگرام فضاهای دانشکده علم وصنعت… 49
تصویر 2-24: نمایی از دانشکده هنر توکیو. 50
تصویر 2-25: نمایی از دانشکده هنر توکیو. 50
تصویر 2-26: نمایی از کتابخانه دانشکده هنر توکیو. 51
عنوان صفحه
تصویر 2-27: نمایی از اتلیه دانشکده هنر توکیو. 52
تصویر 2-28: نمای داخلی از دانشکده هنر توکیو. 54
تصویر 2-29: نمایی از دانشگاه سین سیناتی.. 54
تصویر 2-30: نمایی از دانشگاه سین سیناتی.. 55
تصویر 2-31: نمای داخلی از دانشگاه سین سیناتی.. 55
تصویر 2-32: نمایی از ورزشگاه دانشگده 56
تصویر 4-1:هسته ی اولیه ی شهر کرمان ۱ (گلاب زاده، ۱۳۸۳) 77
تصویر 4-2:هسته ی اولیه ی شهر کرمان ۲ (گلاب زاده، ۱۳۸۳) 77
تصویر 4-3:هسته ی اولیه ی شهر کرمان ۳ (گلاب زاده، ۱۳۸۳) 78
تصویر 4-4:هسته ی اولیه ی شهر کرمان ۴ (گلاب زاده، ۱۳۸۳) 78
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 4-1: خصوصيات كالبدي ساختمان هماهنگ، اقليم کرمان. 73
جدول 4-2: حدود تقريبي درصد سالانه نيازهاي حرارتي ساختمان. 74
جدول 5-1: عمق سایه بان ضروری برای ایجاد سایه کامل برای پنجره های با ارتفاع یک متر. 96
جدول 5-2: ابعاد كتاب بر اساس آمار كتب انگليسي زبان. 112
جدول 5-3: عرض راهروهاي متقاطع. 112
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 4-1: ميانگين دما و ميانگين معدل حداقل و حداکثر دما 65
نمودار 4-2: بالاترين دماي ثبت شده 65
نمودار 4-3: تفاوت حداقل و حداکثر دما 65
نمودار 4-6: ميانگين رطوبت نسبي.. 67
نمودار 4-7: ميانگين بارندگي.. 67
نمودار 4-8: تعداد روزهاي برفي.. 67
نمودار 4-9: بيشترين ميزان باران روزانه. 68
نمودار 4-10: روزهاي توام با بارندگي.. 68
نمودار 4-11: روزهاي توام با توفان و رعد و برق.. 69
نمودار 4-12: روزهاي با گردوغبار. 69
نمودار 4-13: بالاترين سرعت ثبت شده باد. 69
نمودار 4-14: معدل روزهاي صاف… 70
منابع فارسی
احمدی، ا. 1387. تاریخ و خارطه جمعی، پژوهشی در تاریخ و خاطره جمعی در افغانستان. پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی. تهران: دانشگاه تهران.
آرمش، م. جمالزهی، ع. ۱۳۹۱. پهنه بندی اقلیمی استان کرمان با استفاده از تحلیل عاملی و خوشه ای، اولین همایش ملی بیابان، تهران، مرکز تحقیقات بین المللی بیابان دانشگاه تهران، https://www.civilica.com/Paper-DESERT01-DESERT01_352.html
اکرمی، غ. ر. 1394. حیاط مدرسه: نقش فضای باز در مدارس ابتدایی، فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش.
امیراحمدی، ف . (۱۳۹۳) فرهنگ نو امروز، سرویس اندیشه.
اولیوا، پ، اف. 1379. نظارت و راهنمایی آموزشی در مدارس امروز، (غ، ر، احمدی و س، شهابی). اصفهان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوارسگان.
پرتوی، پ. آزاد، ز. 1391. بررسی تطبیق جایگاه میادین تهران در حفظ و ارتقای خاطره جمعی شهروندان (نمونه موردی: میدان تجریش و میدان بهارستان). مطالعات شهری، شماره 4. صص. 40-31.
پروین، پ. 1387. پدیدار شناسی مکان. تهران: فرهنگستان هنر.
توسلی، م. 1381. ساخت شهر و معماری در اقلیم گرم و خشک ایران. تهران: پیام.
جلوانی، ز. 1394. معماری دانشگاه. تهران: نیاز دانش.
حاتمی، ع. ا. 1391. بررسی مدارس اجتماعی با رویکرد روانشناسی محیطی، فصلنامه باغ نظر، شماره 6، صص 184-168.
حبیبی. ر. س. 1387. تصویرهای ذهنی و مفهوم مکان. نشریه هنرهای زیبا, شماره 3. صص. 50-39.
حبیبی، س. م. 1378. حیات واقعه‌ای و خاطره جمعی، فضای آموزشی، نشریه صفه، شماره 28، صص 16-21.
حبيبي، م. 1378. جامعه مدني و حيات شهري. نشريه هنرهاي زيبا، شماره 7، صص. 33-21.
حبيبي، م. 1383. شهر بي خاطره،شهر بي هويت،شهرهاي جديد. نشريه داخلي –تخصصي شركت عمران شهرهاي جديد، شماره هاي اول و دوم و سوم و چهارم ،صص. 18-14.
حجت، ع. 1394. سنت و بدعت در آموزش معماری. تهران: دانشگاه تهران، موسسه انتشارات.
حسینی کومله، م. ستوده علم باز، ف . 1392. نقشی خاطره جمعی در باز زنده سازی بافت های شهری. (چاپ هجدهم) نشریه هنرهای زیبا.
حسینی، ح. 1395. تاریخ دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی. تهران: دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی.
حقیر، سی. 1388. آیا معماری امروز ایران محصول انقلاب اسلامی است ” (چاپ شصت و دو) ، نشریه منظر.
درانی، ک. 1391. تاریخ آموزش و پرورش ایران: قبل و بعد از اسلام. تهران: سمت.
دهخدا، ع. ا. 1389. لوح فشرده فرهنگ فارسی، انتشارات دانشگاه تهران.
ریحانی، م.، قصابان شیروان، ر. 1390. بررسی یکی از مؤلفه های نوستالژیک (دوری از معشوق) در برخی از اشعار منوچهر آتشی” (شماره ۱۰)، فصلنامه علمی و پژوهشی زبان و ادبیات فارسی
زندی، ر. 1389. کوه های استان کرمان: نگرشی بر جغرافیا – کوه ها و غارها. کرمان: خدمات فرهنگی کرمان.
سید مجیدی، شی. 1392. نگاهی به اهمیت حفظ هویت و حافظه تاریخی شهرها، شهر، خاطره است ” (شماره ۲۵۶۰۶) ، روزنامه الصالاعات.
شاطریان، ر. 1394. طراحی و معماری فضاهای آموزشی. تهران: آذر.
شاطریان، ر. 1395. طراحی و معماری و فضاهای آموزشی، تهران: انتشارات سیمای دانش.
صنعتی، م. (بی تا)” نوستالژی دهه ۶۰” (شماره ۴) ، مجله اندیشه پویا.
عامری صفات، ع. ا. ۱۳۹۵. بررسی توسعه پایدار با اعمال معماری پایدار در شهرهای دارای اقلیم گرم و خشک (نمونه موردی کرمان)، دومین کنفرانس بین المللی عمران، معماری محیط زیست و مدیریت شهری، دبی، موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویرا، https://www.civilica.com/Paper-CAECONF02-CAECONF02_034.html
عباسی، ن. 1393. بررسی عوامل مؤثر بر شادابی دانش‌آموزان دبیرستان‌های استان اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوارسگان.
عبدالعلی زاده، ع. (۱۳۸۳) ” نوستالژی هویت گمشده”، ماهنامه شهر و ساختمان.
علاقبندراد، ج. 1382. مواجه با خشونت در نوجوانان عوامل شناختی – رفتاری و انعطاف‌پذیری، مجله تازه‌های علوم شناختی، سال 5، شماره 2.
عنـدلیب، ع. 1381. روش تحقیـق و تــدوین رساله دکتري. تهران: دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه.
عنیمه، ع. 1395. تاریخ دانشگاههای بزرگ اسلامی. تهران: موسسه انتشارات
غفاری، ع. 1387. انتظام کالبدی فضاها و روابط بین آنها در طراحی مدارس، مجله مدرسه، شماره 14، صص. 15-7.
فرهودیان، ع. 1384. انعطاف پذیری، سازگاری و نشانه‌های روانپزشکی، مجله تازه‌های علوم شناختی، سال 7، شماره 1.
فیضی، ر. 1394. تدوین ضوابط و معیارهای طراحی منظر محوطه باز مدارس ابتدایی، تهران: سازمان نوسازی توسعه و تجهیز و مدارس کشور.
قاضی زاده، ب. 1390. ضوابط طراحی ساختمانهای آموزشی، تهران: سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور.
کاملی نیا، ح، تغابنی، ع. 1388. مفهوم گرایی در معماری ” (شماره ۹۳)، نامه معماری و شهرسازی.
کرمونا، م. 1388. مکان های عمومی فضاهای شهری ابعاد گوناگون طراحی شهری. تهران: دانشگاه هنر.
کریمی، ع. 1390. رقابت یا رفاقت در کلاس درس، مجله روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران: دانشگاه تهران.
ماینر، و. 1393. تاریخ هنر (سیری در تاریخ تکوین نظریه هنر). ترجمه مسعود قاسمیان. تهران: فرهنگستان هنر.
مرتاض هجری، م. ت. 1379. کاربرد رنگ در فضاهای کالبدی و وسایل آموزشی مدارس، مجله مدرسه، شماره 21. صص. 35-31.
ملکی، س. جعفری، ا. حسین زاده، ف. 1392. اصول طراحی دانشکده معماری. تهران: طحان.
ممتحن، م، مجیدی، ح، صارمی گروی، سی. (بی تا)” بررسی تطبیقی نوستالژی در اندیشه جبران و نیما یوشیج”.
منیرعباسی، ب. 1395. راهنمای طراحی دانشکده معماری. تهران: اول و آخر.
مهدوی نژاد، م. 1393. سیر اندیشه های معماری: تاریخ معماری جهان، تاریخ معماری معاصر و مبانی نظری معماری. تهران: جهاد دانشگاهی، واحد تهران.
مهرجردی، ح. 1392. پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاه یزد، دانشکده هنر و معماری، کارشناسی ارشد.
نادری، ا. ۱۳۹۶. دمای موثروطراحی اقلیمی ساختمانهای کرمان، اولین همایش ملی توسعه پایدار و مدیریت شهری با رویکرد آرامش شهروندی، سیرجان، شهرداری سیرجان، https://www.civilica.com/Paper-SICONF01-SICONF01_093.html
وانگ، د.، لیندا، گ. 1392. روش های تحقیق در معماری. مترجم: علیرضا عینی فر. تهران: دانشگاه تهران
یزدانی، م.، نوریان، ت.، متین، م. 1389. نقش کالبدی عملکردی فضا در پیدایش شهری خاطره انگیز”، اولین همایش ملی فناوری های نوین در علوم مهندسی
منابع انگلیسی
Afbimorana, dorka. 2013. New approach to architecture learning environments (based on factors memorable), Journal of Environmental Psychology, Vol 14, Pp 468-479.
- M. Gutierrez, 2012. “Memories without a Place,” Blackwell Publishing, pp. 19-31.
Einstein, K. 2013. Bagnols sur Cèze, France, School Building – Latest Designs, Guide to School Buildings, Pp 14-15.
Firkhaniom, L. 2013. New approach to architecture learning environments (based on factors memorable), Sort environmental space and volume, Vol 18, Pp. 223-234.
Longman Dictionary of Contemporary English. 2010, new edition, Pearson Publishing.
- Halbwachs, 1950., Collective Memory. [Online]. Available: http://web.mit.edu/allanmc/www/hawlbachsspace.pdf.
- Lewicka. 2008. “Place Attachment, Place Identity, and place memory: Restoring the forgotten city past,” Journal of Environmental Psychology, no. 28, pp. 209-231.
Mcaslan, W. 2013. Oasis Academy, north London, England, Guide to School Buildings, Pp 64-65.
Merriam-Webster’s Collegiate Dictionary. 2003, 10th edition, Merriam-Webster Incorporated Springfield.
Oxford, 1994. Oxford Learner s Dictionary of current English. Oxford University Press, New York.
Oxford.1994. “Oxford Learner s Dictionary of current English”, Oxford University Press, New York.
Peaz,Dario,Besable,Nekane, & Gonzalez, Jose Luis, 1997. Social processes and collective memory A Cross Cultural Approach to Remembering Political Events In , James W.Pennebaker,Dario Peaz & Bernard Rime.
pelier, T. 2013. Design school in London, England, Guide to School Buildings, Pp 18-20.
Pitrana, H. 2012. Create joy and happiness in schools, Architectural Science Review, vol 7, Pp 234-252.
Sarbani, O. 2012. Outdoor design schools happiness and memorable impact on students, Amer International Conference on Quality of Life, Vol 18, Pp 546-552.
Shegamel, P. 2014. The impact of culture and architecture of the body, Amer International Conference on Quality of Life, Vol 24, Pp 404 – 414.
Simplico, Y. 2014. Psychology in the educational environment for childern, Psychology in architecture, Vol 6: Pp. 164-178.
William and J. Darity. 2008, International Encyclopedia.