بررسی رابطه بین رهبری تحول آفرین و توانمندسازی کارکنان با کارآفرینی در شرکت سهامی آب منطقه ای شهر کرمان
چکیده
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه بین رهبری تحول آفرین و توانمندسازی کارکنان با کارآفرینی در شرکت سهامی آب منطقه ای شهر کرمان است. بنابراين تحقيق حاضر از لحاظ هدف، جزء تحقيقات كاربردي و از نظر روش تحقيق توصيفي از نوع همبستگي است كه به شيوه تحقيقات ميداني به جمع آوري داده ها پرداخته شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه کارکنان شرکت سهامی آب منطقه ای شهر کرمان که تعداد این افراد 154 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گيري طبقه اي متناسب با حجم جامعه و با استفاده از فرمول كوكران حجم نمونه 110 نفر تعيين شد. ابزار گردآوری داده ها سه پرسشنامه رهبری تحول آفرین، توانمند سازی کارکنان و کارآفرینی بود. نتایج نشان داد که بین رهبری تحول آفرین و توانمندسازی کارکنان با کارآفرینی در شرکت سهامی آب منطقه ای شهر کرمان رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد. همچنین نتایج حاکی از آن است که وضعیت رهبری تحول آفرین، توانمند سازی کارکنان و کارآفرینی در شرکت سهامی آب منطقه ای شهر کرمان در حد متوسط به بالا می باشد. شایسته است که در این سازمان به ابعاد هر یک از این متغیرها توجه ویژه ای شود. یعنی رهبر و مسئول این سازمان در جهت انگیزش کارکنان و استفاده از ذهنیات و پیشنهادات آنها برای بهبود سازمان استفاده کند تا کارکنان انگیزه بیشتری برای رسیدن به آرمانهای سازمان داشته باشند.
واژگان کلیدی:
رهبری تحول آفرین، توانمندسازی کارکنان، کارآفرینی، شرکت سهامی آب منطقه ای شهر کرمان
Abstract
The main purpose of this study was to investigate the relationship between transformational leadership and employee empowerment with entrepreneurship in Kerman Regional Water Company. Therefore, the present research is targeted in terms of applied research and in terms of research method is descriptive correlation type that has been used to collect data through field research. The statistical population of this research was all employees of Kerman regional water company, which numbered 154 people. Using a stratified sampling method, 110 people were selected using Cochran formula. Data were collected through three questionnaires of transformational leadership questionnaires, employee empowerment and entrepreneurship. The results showed that there is a direct and positive relationship between transformational leadership and empowerment of employees with entrepreneurship in the regional water company of Kerman. The results also indicate that the status of transformational leadership, employee empowerment and entrepreneurship in the regional water company of Kerman is moderate to high. It deserves to pay special attention to the dimensions of each of these variables in this organization. It is suggested to the leader of the organization to motivate the employees and use their mentality and suggestions to improve the organization so that employees are more motivated to achieve the organization’s aspirations.
Keywords:
Transformational Leadership, Empowerment of Employees, Entrepreneurship, Regional Water Company of Kerman
فهرست مطالب
فهرست مطالب
عنوان صفحه
1-6-تعاریف و مفاهیم واژه ها 10
فصل دوم : مروری بر ادبیات موضوع
بخش اول: رهبری تحول آفرین.. 14
2-1-3-تفاوت مدیریت و رهبری.. 18
2-1-4-رهبری علم است یا هنر. 20
2-1-5-قدرت رهبران در سازمان. 20
2-1-6-عوامل موثر بر رهبری.. 22
2-1-7-تاریخچه رهبري تحول آفرين.. 23
2-1-8-ويژگيهاي رهبري تحول آفرين از نظر تيکي و دوانا: 24
2-1-8-تفاوتهاي رهبري تحول آفرين با كاريزماتيك: 25
2-1-9-رهبر تعامل گرا (مراوده اي) 26
عنوان صفحه
2-1-10-رهبري تحول گرا و تعامل گرا 27
2-1-11-ويژگيهاي مديران تحول گرا 29
2-1-12-عوامل زمينه‌ساز در پيدايش نظريه رهبري تحول آفرين.. 31
بخش دوم: توانمند سازی کارکنان. 31
2-2-1-مفاهیم و ابعاد نظری راجع به توانمندسازی کارکنان. 31
2-2-2-ریشه های توانمندسازی.. 34
2-2-3-تعاریف توانمندسازی نیروی انسانی.. 36
2-2-3-1-توانمندسازی به عنوان تفویض اختیار. 36
2-2-3-2-توانمندسازی به عنوان ایجاد انگیزش… 36
2-2-4-رویکرد های توانمندسازی.. 39
2-2-5-2-احساس خودمختاری (داشتن حق انتخاب) 45
2-2-5-4-احساس معنی دار بودن. 47
2-2-5-5-احساس داشتن اعتماد. 48
2-2-6-عوامل موثر برتوانمندسازی کارکنان. 49
2-2-7-راهبردهای رهبری و مدیریت توانمندسازی کارکنان. 51
2-3-1-مفاهیم و مبانی کارآفرینی سازمانی.. 55
2-3-2-مفهوم واژه کارآفرینی.. 56
2-3-3-سیر تاریخی مفهوم کارآفرینی.. 57
2-3-5-مفاهیم و تعاریف کارآفرین.. 60
عنوان صفحه
2-3-6-سیرتحول واژه کارآفرینی.. 61
2-3-7-سابقه کارآفرینی در ایران. 64
2-3-8-سابقه کارآفرینی در جهان. 64
2-3-9-دیدگاه‌های کارآفرینی.. 64
2-3-9-1-کارآفرینی از دیدگاه اقتصادانان. 65
2-3-9-2-کارآفرینی از دیدگاه دانشمندان علوم رفتاری.. 66
2-3-9-3-کارآفرینی از دیدگاه دانشمندان مدیریت.. 68
2-3-10-ویژگی‌های کارآفرینان. 68
2-3-12-کارآفرینی مستقل (فردی) 74
2-3-13-کارآفرینی درون سازمانی.. 75
بخش چهارم: تحقیقات انجام شده 76
2-4-1-تحقیقات انجام شده در داخل کشور در مورد رهبری تحول آفرین.. 76
2-4-2-تحقیقات انجام شده رهبری تحول آفرین در خارج از کشور. 77
2-4-3-تحقیقات انجام شده در داخل کشور در مورد توانمند سازی کارکنان. 78
2-4-4-تحقیقات انجام شده در داخل کشور در مورد کارآفرینی.. 80
2-4-5-تحقیقات انجام شده کارآفرینی در خارج از کشور. 81
بخش پنجم : بررسی چارچوب نظری تحقیق، مدل مفهومی و فرضیه های تحقیق. 81
عنوان صفحه
3-4-حجم نمونه و روش نمونه گيري.. 87
3-6-نحوه نمره گذاری سوالات.. 89
3-7-روايي و پايايي ابزار سنجش… 89
3-9-روش تجزيه و تحليل داده ها 91
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- وضعیت نمره متغیرهای تحقیق. 93
4-1-1- نمره متغیرهای رهبری تحول آفرین، توانمند سازی کارکنان و کارآفرینی.. 93
4-2-1آزمون نسبت برای تعیین وضعیت متغیرهای رهبری تحول آفرین،توانمندسازی کارکنان وکارآفرینی.. 94
فصل پنجم : نتیجه گیری، بحث و پیشنهادها
5-1-نتایج مربوط به توصیف متغیر ها 114
5-2-نتایج مربوط به فرضیه های تحقیق. 114
5-2-1- نتایج برازش مدل رگرسیون. 114
5-6- پيشنهادهايي به پژوهشگران ديگر. 119
عنوان صفحه
پیوست 1-1) پرسشنامه کارآفرینی.. 128
پیوست 1-2): پرسشنامه رهبری تحول آفرین.. 130
پیوست 1-3) پرسشنامه توانمندسازی کارکنان. 132
پیوست 2: خروجی های نرم افزار. 133
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 2-1: تفاوت رهبر با مدیر (برومند وسکاکی،35:1389) 19
جدول 2-2: رویکردهای نظريه‌هاي رهبري تحول آفرين.. 24
جدول 2-3: سیر تاریخی مفهوم توانمندسازی (كارلوس و راندلف 2000؛ 432) 35
جدول 2-4: رویکردهای توانمندسازی کارکنان (محمدی، 1391؛ 55) 42
جدول 2-5: جدول نیمرخ های کارآفرینانه (مقیمی، 1384: 33) 72
جدول 3-1: برآورد حجم نمونه برای هر یک از پست های سازمانی.. 88
جدول 3-2: تشریح امتیاز بندی طیف لیکرت پرسشنامه ها 89
جدول 4-1: آماره های توصیفی نمرههای رهبری تحول آفرین، توانمند سازی کارکنان و کارآفرینی.. 93
جدول 4-2: آزمون کلموگروف – اسمیرنف برای بررسی فرض نرمال بودن متغیرهای تحقیق. 94
جدول 4-4: آزمون همبستگی اسپیرمن و سطح معنیداری برای آزمون فرضیههای 2،3 و زیر فرضهای آن. 96
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 2-1: انواع کارآفرینی (مقیمی، 1384: 33) 73
نمودار 2-2: تقسیم بندی کارآفرینی(مقیمی و پورداریانی، 93:1389) 74
نمودار 4-1: نمودار پراکنش بين رهبری تحول آفرین با کارآفرینی.. 98
نمودار 4-2: نمودار پراکنش بين انگیزش الهام بخش با کارآفرینی.. 99
نمودار 4-3: نمودار پراکنش بين نفوذ آرمانی با کارآفرینی.. 100
نمودار 4-4: نمودار پراکنش بين ترغیب ذهنی با کارآفرینی.. 101
نمودار 4-5: نمودار پراکنش بين ملاحظات فردی با کارآفرینی.. 102
نمودار 4-6: نمودار پراکنش بين توانمندسازی با کارآفرینی.. 103
نمودار 4-7: نمودار پراکنش بين احساس شایستگی با کارآفرینی.. 104
نمودار 4-8: نمودار پراکنش بين احساس اعتماد با کارآفرینی.. 105
نمودار 4-9: نمودار پراکنش بين احساس موثر بودن با کارآفرینی.. 106
نمودار 4-10: نمودار پراکنش بين احساس معنادار بودن با کارآفرینی.. 107
نمودار 4-11: نمودار پراکنش بين احساس خودمختاری با کارآفرینی.. 108
منابع فارسی
- آزادیان، ا،. (1389)، راهنمایی کارآفرینی، انتشارات آرون، تهران، ص 12، ص 14.
- آقا زمانی، ع و شهریوری، ع،. (1386)، مقدمه‌ای بر کارآفرینی دیتیجال، انتشارات ناقوس اندیشه، تهران، ص 33، ص 69، ص 41.
- آقاجانی، ح،. (1384)، “کارآفرینی: مفاهیم، نظریات و ضرورت وجودی”، رویش: فصل‌نامه تخصصی اشتغال و کارآفرینی ص 11-10، ص 35.
- احمد پورداریان، م و مقیمی، س م،. (1389)، مبانی کارآفرینی، چاپ دهم، انتشارات فر اندیش، تهران، ص 83، ص 87، ص 93، ص 163
- احمد پورداریانی، م و مقیمی، س م،. (1385)، مبانی کارآفرینی، چاپ سوم، انتشارات فر اندیش، تهران،. ص 155.
- احمد پورداریانی، م،. (1378)، طراحی و تبین الگو پرورش مدیران کارآفرین در صنعت، چاپ اول، تهران، ص 94،
- احمدپور داریانی، م،. (1386)، کارآفرینی (تعاریف، نظریات، الگوها)، چاپ پنجم، انتشارات شرکت پردیس 57، تهران، ص 4، ص 25، ص 390،
- احمدپور داریانی، م،. (1379)، کارآفرینی (تعاریف، نظریات، الگوها)، چاپ اول، انتشارات شرکت پردیس 57، تهران، ص 2، ص 3، ص 6، ص 11، ص 15، ص 21، ص 72، ص 133، ص 135، ص 137، ص 161.
- اسفندیاری، ن،. (1387)، کلیات کارآفرینی، چاپ اول، انتشارات تخت جمشید،، شیراز، ص 12.
- پیکارجو، ک و علی اصغری، ف،. (1387)، نوآوری و کارآفرینی، انتشارات پژوهشکده تحقیقات استراتژیک گروه پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی،، تهران، ص 67، ص 78.
- چاوش باشی، ف،. (1387)، نوآوری و کارآفرینی، انتشارات پژوهشکده تحقیقات استراتژیک گروه پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی، تهران، ص 89.
- حسن مرادی، ن،. (1385)، مدیریت کارآفرینی، چاپ اول، انتشارات موسسه تحققات وآموزش مدیریت، کرج، ص 3، ص 4، ص 5، ص 8، ص 10، ص 34، ص 36، ص 40، ص 59، ص 65، ص 109، ص 130.
- خوارزمی، م و خوارزمی، ص،. (1389)، مبانی کارآفرینی، انتشارات زعیم،، تهران، ص 79.
- خورشیدی، ع،. (1389)، رفتار سازمانی با رویکرد پژوهشی، انتشارات بسطرون، تهران، ص 405، ص 406، ص 407.
- دلجویی شهیر، ج،. (1388)، کارآفرینی، خلاقیت (مبانی نظری، مفاهیم و کاربرد)، انتشارت عبدی، رشت، ص 15، ص 22، ص 40، ص 41.
- ذبیحی، م. مقدسی، ع. (1385)، کارآفرینی از تئوری تا عمل، چاپ اول، انتشارات نما، مشهد، ص 16، ص 17، ص 18، ص 19، ص 19، ص 21، ص 38، ص 39، ص 54، ص 55، ص 82.
- روز بهان، م،. (1389)، کارآفرینی راهبرد توسعه، انتشارات حق شناس، رشت، ص 17.
- سعیدی کیا، م،. (1386)، اصول و مبانی کارآفرین، انتشارات کیا، تهران، ص 20، ص 23، ص 24.
- سلجوقی، سید محمد (1387)، کارآفرینی ایجاد و توسعه کسب و کارجدید، انتشارات خدمات فرهنگی کرمان، کرمان، ص 29.
- سلجوقی، م. (1386)، کارآفرینی و پروژه، چاپ اول، انتشارت خدمات فرهنگی کرمان، ص 10.
- شاه حسینی، ع و کاوسی، ا،. (1388)، نوآوری و کارآفرینی، چاپ اول، انتشارات آییژ، تهران، ص 42، ص 65، ص 68، ص 70، ص 71، ص 79، ص 80.
- شاه حسینی، ع،. (1389)، کارآفرینی، چاپ اول، انتشارات آییژ، تهران، ص 63.
- شاه حسینی، ع،. (1387)، نوآوری و کارآفرینی، انتشارات، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک گروه پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی، تهران، ص 2، ص 174.
- شریف زاده، ا و اسدی، ع،. (1389)، دانشگاه، کارآفرینی و توسعه دانش بنیان، چاپ اول، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران،
- شفیع زاده، ح و لبانی مطلق، م،. (1388)، دانشگاه؛ کارآفرینی و توسعه، چاپ اول، انتشارات مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک، تهران، ص 193.
- شفیعی، ا.ابراهیمی مند، م. (1388)، کارآفرینی، انتشارات مرندیز، مشهد، ص 14، ص 19، ص 20، ص 21. ص 13، ص 16، ص 136،
- شهشهایی، سید محمد حسن،. (1387)، کارآفرینی “ایجاد، پالایش و کسب و کار”، چاپ اول، انتشارات در دانش، کرج، ص 8، ص 11، ص 29، ص 39.
- صمد آقایی، ج،. (1378)، سازمان‌های کارآفرین، چاپ اول، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی، تهران، ص 17، ص 89، ص 109.
- صمد آقایی، ج،. (1382)، سازمان‌های کارآفرین، چاپ دوم، انتشارات موسسه عالی آموزش و پژوهش آموزش مدیریت دولتی، تهران، ص 3، ص 81،
- صمد آقایی، ج،. (1387)، از کارآفرینی تا جان آفرینی، نشریه کار و جامعه شماره 27، ص 82، ص 113.
- عبدالعلی، ح و پور درستکوهی، م،. (1389)، خلاقیت، نوآوری، کارآفرینی، چاپ اول، انتشارات سها دانش، تهران، ص 100. ص 116.
- قاهری، ر،. (1387)، فرهنگ و کارآفرینی، انتشارات پژوهشکده تحقیقات استراتژیک، تهران، ص 135، ص 136. ص 135.
- قیدر، ز و فراستی، و،. (1389)، ویژگی‌های شخصیتی کارآفرینان، چاپ اول، انتشارات بازتاب، تهران،
- کاوسی، ا و چاوش باشی ف،. (1387)، نوآوری و کارآفرینی، انتشارات پژوهشکده تحقیقات استراتژیک گروه پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی، تهران، ص 42، ص 65، ص 68، ص 70، ص 71، ص 79، ص 80.
- کاوسی، ا و چاوش باشی، ف،. (1387)، فرهنگ و کارآفرینی، انتشارات پژوهشکده تحقیقات استراتژیک، تهران، ص 31، ص 34.
- کردی، ع و آذری، آ،. (1387)، فرهنگ و کارآفرینی، انتشارات پژوهشکده تحقیقات استراتژیک گروه پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی، تهران، ص 99، ص 100.
- گاندی، ل و کیکول، ج،. (1388)، ترجمه اعرابی، س م و نجفی پاشاکی، ک،. مدیریت استراتژیک کارآفرینی، انتشارات مهکامه، تهران، ص 25.
- مقیمی، س م،. (1378)، دایرةالمعارف کارآفرینی، انتشارات هم پا، تهران،
- مقیمی، س م،. (1384)، کارآفرینی در سازمان‌های دولتی، انتشارات فر اندیش، تهران، ص 8، ص 24، ص 25، ص 32، ص 33.
- ملکی، ن. (1387)، کار و کارآفرینی، چاپ اول.، انتشارات پیوند نو، تهران، ص 48، ص 51، ص 57، ص 62، ص 64، ص 65،
- ملوندی،، (1387)، کارآفرینی و پروژه، چاپ اول، انتشارات امید مهر، سبزوار، ص 16، ص 11، ص 20، ص 21، ص 49.
- نوروز زاده، ر و رضایی، ر،. (1388)، دانشگاه؛ کارآفرینی و توسعه، چاپ اول، انتشارات مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک، تهران، ص 46.
- هادی زاده مقدم، ا و رحیمی فیل آبادی، ف،. (1384). کارآفرینی سازمانی، چاپ اول، انتشارات جانان، تهران، ص 14، ص 15، ص 21، ص 22، ص 31، ص 39، ص 50، ص 52، ص 73، ص 82، ص 92، ص 110، ص 183،
- همتی، ج.، (1388)، کارآفرینی اصول و مبانی، چاپ اول، انتشارات آوای نو، تهران، ص 16،، ص 20، ص 24، ص 47.
- همتی، ج و کتابچی، م،. (1388)، بازا یابی کارآفرینی، چاپ اول، انتشارات آذریون، تهران، ص 15، ص 49.
- هیسریچ، ر و پیترز، م،. (1383)، ترجمه فیض بخش، م و تقی یاری وح. کارآفرینی، جلد اول، انتشارات موسسه علمی دانشگاه صنعتی شریف، ص 4.
- افجه، ع ا،1380، مبانی فلسفی و تئوری های رهبری در رفتار سازمانی، چاپ دوم، انتشارات سمت، تهران
- برومند، ز.و سکاکی، م 1389، رهبری مشارکتی، انتشارات جنگل، تهران
- بلانچارد، کنت،1384، رهبری و مدیر یک دقیقه ای، ترجمه: بهزاد رمضانی، نشر گندمان
- چاپمن، الوود،1381، رهبری، ترجمه: بهزاد فراهانی، چاپ دهم، انتشارات دایره و مترجم،
- غلامی، م،1383، مجله مدیریت رهبری تغییر، تهران، سال پانزدهم
- فیدلر، فرد. ای،1372، تئوری اثر بخشی رهبری، ترجمه: سهراب خلیلی شورینی، انتشارات یادواره کتاب
- فیدلر، فرد و شمرز، مارتین،1382، رهبری اثربخش، ترجمه سهراب خلیلی شورینی، چاپ پنجم، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی تهران، تهران
- میلر، لارنس. ام،1381، از مدیریت تا رهبری، ترجمه: مهدی ایران نژاد پاریزی، چاپ اول، نشر مدیران
- نادری، ع.و سیف نراقی، م (1378): روشهای تحقیق، چاپ شانزده ام، انتشارات بدر، تهران
- هاشمی رکاوندی، م،1379، رهبری و مدیریت، روابط انسانی و سازمانی در ایران، اسلام و غرب، چاپ اول، انتشارات باطن.
منابع انگلیسی
- Abraham, S. (2005). stretching strategic thinking. Strategy and leadership. Vol33. No. 5. pp5-12
- Bart , (2006). Product Strategy and Formal Structure in Entrepreneurship”. Strategic-Management Jornal. Vol. 7. No.4.
- Bass, M. B. (1995). Lidership, Good, Better, Best, Organization dynamic 13, NO.3
- Bayd, E. Richard (1997). Corporate Leadership skills, A new synthestic, Organization dynamic,Vol.16. NO.1
- Brache, A. (1983). Seven prevailing myths about leadership. Training and Development Journal. 27(1):120.
- CoRnwall, Perlman, B. (1990). Organizational Entrepreneurship. Boston, Irvin.
- Fuller, Stopford, j. (2001). Creative Corporate Entrepreneurship .United kingdom Department of Trade and Industry.
- Heinone, J., Poikkhjoki, A. (2006). An Entrepreneurial-directed Approach to Entrepreneurship Educatoin:Mission Impossib?. Journal Of Management Developement, Vol. 25, Issue l.
- Hisrech, R.D.& Peters, P. (2002). Entrepreneurship. Fifth Editio. mc Grow_Hill.
- Hisrich, D. Peters, M.P. (1998). The Individual Entrepreneur in Entrepreneurship. McGraw Hill Publishing.
- Indevik, J. (1996). PathGoal Theory of Leadership: A meta-analying. Academy of management best papers proceeding
- J.M, (1997). Organizatinal Behavior and performance calif. Goodyear publishing co.
- Jacobs, T. O. (1970). Leadership and Exchange in formal organizations. Alexandria:Human Research organization, metaphilosophy.
- Jenings, J. (1994). Multiple Perspectives of Entrepreneurship Test:Readings and Cases. South Western Publishing Company.
- Johnson, D.؛ Craig J. B. . Hildebrand, R. (2006). Entrepreneurship Education: Towards a Discipliine-based Framework؛” Journal Of Management Development,25 , Issue: 1, pp.40-54.
- Kuartko, F. Hornsby, J. Naffziger, D. Mentagno, R. (1993). Implementing Entrepreneurship Thinking in Establshed Organizations. Advanced Management Journal Winter, p.28.
- S. J. Tiong S. Paz, A. Diaz, H. (1376). ،Introduction to Entrepreneurship ،spokesmanSiamaktranslator, publisher of National Productivity Organization Bsyrba monitor printing.
- Morris, M. (1979). Follow my leader:measurable leadership people and profits.
- Roch & Behling, (1984). Functionalism: Basis for an Alternate Appriach to the study of leadership. In leaders and manager: International perspectives on managerial behavior & leadership, Elmsford, Ny:pergamon.
- Youkle, G. (2000). Leadership in organization,upper saddle river,NJ:prentice hall
- answerland.ir/1210
- magran.com/napview.as
- sadaf1390.persianblog.ir
- sciencedirect.com
- sid.ir