طراحی محله خواجه خضر کرمان با ویژگی های محیط دوستدار کودک
چکیده
با گسترش موج شهرنشینی در دنیا از سویی وافزونی جمعیت از سویی دیگر، کودکان در تحولات مدرن شهری نادیده گرفته می شوند و لزوم توجه به آنها در شهرها پیش از پیش احساس می شود. شهر یک واقعیت زنده و پویا است که نباید خود را بر کودک تحمیل کند بلکه باید متناسب با شخصیت او شکل بگیرد در زمینه ارتباط شهر با کودک، نظریات فراوانی وجود دارد که معتبرترین آنها (شهر دوستدار کودک) است که برای اولین بار در دهه 90 توسط یونیسف یا همان صندوق حمایت از کودکان ارائه شده است. در این طرح، وزن بیشتر نگاه های عملکردی و کالبدی به شهر بر نقش هویتی آن سایه افکنده این نوشتار بر آن است تا با رویکردی منظرین به تحلیل همه جانبه محیط شهری دوستدار کودک بپردازد و بعد فرهنگی و ذهنی آن را نیز قوام بخشد. منظر شهری دوستدار کودک، با نگاهی عینی_ذهنی به پدیده شهر، مشارکت ونقش شهروندی کودکان را مبنا قرار داده و سه راهبرد توسعه زندگی پیاده، فعالیت در فضای جمعی شهری و طییعت گرایی را در راستای افزایش نقش مشارکتی کودکان پیشنهاد می دهد. هریک از این راهبردها، شامل سیاست ها و اقداماتی هست که به ایجاد حس هویت، امنیت، تعلق مکانی و لذت می انجامد و شهر را به سوی بستری برای به دست آوردن نیازهای مختلف کودک و رشد و پرورش همه جانه او سوق می دهد.
کلید واژه
فهرست مطالب
2-1-2 جایگاه مفهوم محله در شهرسازی.. 7
2-1-3-1-گروه بندی کودکان از نظر فقه اسلامی.. 9
2-1-3-4-کودک و اوقات فراغت… 10
2-1-3-7- فضاهای بازی کودکان در ایران. 12
2-2-2-دلایل ایجاد شهر های دوست دار کودک: 14
2-2-3-ویژگی های شهر دوست دار کودک از دیدگاه معماری وشهرسازی.. 14
2-4-محدوده طرح در اسناد فرادست… 19
عنوان صفحه
2-4-3-طرح بهسازی و نوسازی بافت کهن کرمان. 23
2-5-گزارش کاربری اراضی طرح در محدوده 23
2-6-گزارش معابر پیشنهادی طرح در محدوده 24
2-7-ارائه چشم انداز اولیه طرح.. 24
2-8-نمونه های اجرا شده طراحی فضاهای کودک مدار شهری در جهان. 24
2-9-نقشه تعداد طبقات ابنیه. 25
فصل سوم : شناخت وضعیت طبیعی شهر کرمان
3-1-بررسی تاریخی شهر کرمان. 29
3-1-5- دروازه های شهر کرمان. 30
3-1-5-1-دروازه رق آباد (ريگ آباد): 30
3-1-5-2-دروازه مسجد (دروازه وکیل): 30
3-1-5-5-دروازه باغ نظر (دروازه ارگ): 31
3-1-7-کرمان بعد از اسلام (آل بویه- قرن چهارم هجری) 32
3-1-8-بعد از اسلام (سلجوقی-قرن پنجم هجری) 32
عنوان صفحه
3-1-9- بعداز اسلام (سلجوقی-قرن ششم هجری) 33
3-1-10-بعد از اسلام (آل مظفر-قرن هفتم هجری) 33
.3-1-11- بعد از اسلام (پهلوی-1307 خورشیدی) 33
3-2- بررسی ساختار طبیعی و ارزش های محیطی.. 34
3-2-1-توپوگرافی و ژئومرفلوژی.. 34
3-2-2-معرفی ارتفاعات شهر کرمان. 34
۳-۲-3- وضعیت زلزله خیزی شهر کرمان. 35
3-2-4-وضعیت آبهای سطحی منطقه. 35
3-2-5-وضعیت آبهای زیرزمینی منطقه. 36
3-3- معرفی اقلیمی شهر کرمان. 36
فصل چهارم : شناخت وضعیت کالبدی شهر کرمان
4-1-1-معرفی و تدقیق حوزه فراگیر. 42
4-1-2-معرفی و تدقیق حوزه پیرامونی بلافصل.. 42
4-1-3-معرفی و تدقیق حوزه مداخله مستقیم. 43
4-3-بررسی سازگاری عملکردی در محدوده طرح.. 45
4-4-بررسی ویژگیهای شبکه رفت و آمد و دسترسی ها 46
4-4-1-تقسیم بندی انواع معابر از دیدگاه ترافیکی.. 46
4-4-1-1-معابر شریانی درجه یک… 46
عنوان صفحه
4-4-1-2-معابر شریانی درجه 2. 47
4-4-1-2-1-شریانی درجه 2 اصلی.. 48
4-4-1-2-2-شریانی درجه 2فرعی(جمع و پخش کننده) 48
4-4-1-3-دسترسی محلی اصلی( بن باز) و فرعی( بن بست) 48
4-4-1-4-دسترسی پیاده و دوچرخه. 48
4-4-2-وضعیت شبکه رفت و آمد و دسترسی در حوزه های سه گانه طراحی.. 49
4-5-بررسی نحوه جهات شیب در حوزه مداخله مستقیم. 51
4-6-بررسی نحوه توزیع فضای سبز در حوزه مداخله مستقیم. 52
4-7-کیفیت نورپردازی در حوزه های سه گانه طرا 53
4-8-بررسی سازمان بصری موجود در حوزه های سه گانه. 54
4-8-2-ورودی ها و قابلیت ها ورود به محدوده 55
4-8-4-نقاط مرتفع در معرض دید. 56
4-8-5-نشانه ها یادمان ها و عناصر نمادی(طبیعی + مصنوع) 57
4-9-بررسی سازمان کالبدی فضایی موجود در حوزه سه گانه. 58
5-2- تدوین اهداف کلان و اهداف خرد (عملیاتی)، راهبردها و سیاست ها و راهنمای طراحی محدوده طرح 65
5-2-1- هدف کلان: ایجاد بستری مناسب جهت رشد کودکان و سرزندگی کودکان در محله. 65
5-2-2- هدف کلان: اجتماعی کردن کودکان و آموزش نگاه بهینه و درست به محیط و اجتماع. 67
5-2-3- هدف کلان: طراحی محله خواجه خضر با ویژگی محیط دوستدار کودک.. 68
5-3- تعیین اولویت های مداخله در حوزه های سه گانه طراحی.. 72
عنوان صفحه
5-4- تعیین استاندارد سرانه های فعالیتی در مکان. 74
5-5-جدول مساحت و سرانه پیشنهادی.. 84
5-6-ارائه الگوهای طراحی و انتخاب گزینه نهایی.. 85
5-7-ساختار شبکه دسترسی پیشنهادی.. 88
5-8- ارائه کاربری اراضی پیشنهادی.. 89
5-9- ارائه تراکم پیشنهادی.. 90
5-10-ارائه پیشنهاد عملکردها در حوزه های طراحی(تثبیت کاربری/تغییر و تثبیت/تغییر کاربری) 91
5-11-تعریف پروژه های طراحانه. 91
منابع
کتب
1-دریسکل،دیوید.1387. ایجاد شهر های بهتر با کودکان و جوانان .ت:توکلی،مهرنوش و سعید رضوانی. نوید.نشر دیبایه. تهران
2-شیعه، اسماعیل1386.آماده سازی شهر برای کودکان،انشارات نشرشهر.
3-ضیایی ، پیمان،واله،مونا،1392.شهر کودکانه ،انتشارات:تیسا،تهران
4-عینی فر، علیرضا1379.عوامل انسانی – محیطی موثر در طراحی مجموعه های مسکونی ،نشریه علمی-پژوهشی هنر های زیبا،شماره8 صفحه109-1183
5-کاملیا،حامد،حقیر،سعید1386.الگوهای طراحی فضاسبزدر شهر دوستدار کودک،فصل نامه باغ نظر ،سال ششم، شماره دوازدهم.
6-کیانی،اکبر،اسماعیل زاده کواکی ،علی.1391. تحلیل و برنامه ریزی شهر دوستدار کودک از دیدگاه کودکان،فصل نامه باغ نظر،سال نهم،شماره بیستم.
7-مظفر،فرهنگ،حسینی ،باقر،باقری، محمد عظمتی،حمیدرضا.1386.نقش فضاهای باز محله در رشد و خلاقیت کودکان.فصلنامه باغ نظر ،سال چهارم،شماره هشتم.
پایان نامه
1-عمادی،خشایار،1390،طراحی شهری به منظور ایجاد محیط شهری دوستدار کودک نمونه موردی طراحی در سپاهان شهر اصفهان وزرات علوم،تحقیقات و فن آوری -دانشگاه هنر اصفهان،دانشکده هنر و معماری
2-ترابی،مهسا،1390. طراحی شهری دوستدار کودک(با تاکید بر گروه سنی نوجوان-نمونه موردی:محله شهر آرا)وزارت علوم،تحقیقات و فن آوری-دانشگاه تربیت مدرس
مقاله
1-کردحقی،مهسا، 1393. تدوین اصول ومعیارهای طراحی ،فضایی شهری مختص کودکان.
2-مجتوبی،ولی داد،شهسواری،1394. بررسی عوامل موثر برایجاد خلاقیت در فضاهای مرتبط با کودک