فرمت فایل | word, pdf |
---|
بررسی تأثیر دین زرتشت بر معماری دوره های هخامنشی و ساسانی (آتشکده ها، گوردخمه ها و کاخ ها)
چکیده
هنر معماری همواره در تمدن و فرهنگهای گوناگون از جایگاه ویژهای برخوردار است. از معماری دینی بهعنوان هنر مقدس یاد میشود، چرا که دنیای خاکی را از روی زمین به عالم افلاک و به سوی بلندی و آسمان متصل می نماید. از آنجا که معماری دینی با فلسفه ای خاص و نگرش به معنای ماورایی به عنوان تجلی و نشانه ای از یک فلسفه دینی مطرح می گردد می توان هنر معماری وبه گونه خاص در این پژوهش معماری دینی را به عنوان پیشاهنگ دیداری دینی دانست که می بایست در مجموع جوهره قدسی را به ظهور رسانیده و آن را در معرض دید قرار دهد. در کیش زرتشت، معماری مقدس اصول آیین و سنت های دین را در معرض دید قرار می دهد. شیوه و نحوه اجرای مناسک آیینی توسط انواع هنرها به نمایش گذارده می شود، که از آن می توان به هنر مذهب دیداری یاد کرد لذا این پژوهش از لحاظ روش گردآوری اطلاعات اسنادی کتابخانه ای و از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش تحلیل اطلاعات در زمره ی تحقیقات توصیفی است. از بررسی معماری آتشکده ها، گوردخمه ها و کاخ های دوره های هخامنشی و ساسانی در این پژوهش به این نتیجه رسیدیم که دین زرتشت بر معماری بناهای دوره های مذکور و علی الخصوص بناهای یاد شده تاثیر بسزایی داشته است.
واژگان کلیدی:
زرتشت، آتشکده، گوردخمه، کاخ، هخامنشی، ساسانی
فهرست مطالب
10-1- روش يا روشهاي نمونه گيري.. 9
11-1- ابزار جمع آوري اطلاعات.. 9
12 -1- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات و تبيين فرضيات.. 10
12-1-2- روش استنتاجي و نتيجه گيري ها 10
14-1- تعريف واژه هاي تحقيق. 10
فصل دوم: بررسی شرایط جغرافیایی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و هنری در دوره هخامنشی و ساسانی
1-2- موقعیت جغرافیایی و تاریخی دوره هخامنشی و ساسانی.. 13
1-2-1- موقعیت جغرافیایی و تاریخی تمدن هخامنشی.. 13
1-2-2- موقعیت جغرافیایی و تاریخی تمدن ساسانی.. 15
2-2- اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دوره هخامنشی و ساسانی.. 19
2-2-1- وضعیت سیاسی هخامنشیان. 19
2-2-2- وضعیت اجتماعی و مذهبی هخامنشیان. 20
2-2-3- وضعیت اقتصادی هخامنشیان. 23
2-2-4-وضعیت سیاسی ساسانیان. 27
2-2-5-وضعیت اجتماعی ساسانیان. 28
2-2-6-وضعیت اقتصادی ساسانیان. 29
3-2- فرهنگ و هنر دوره هخامنشی و ساسانی.. 30
3-2-1- فرهنگ و هنر در دوره هخامنشی.. 30
3-2-2-هنرهای به کار رفته در دوره ی هخامنشی.. 32
3-2-3- فرهنگ و هنر در دوره ی ساسانی.. 33
3-2-4- هنرهای به کار رفته در دوره ی ساسانی.. 33
فصل سوم: بررسی آتشکده ها و گوردخمه های هخامنشی و ساسانی
1-3- بررسی معماری دوره هخامنشی و ساسانی.. 37
1-3-1- معماری دوره ی هخامنشیان. 37
1-3-3- مقایسه کلی معماری هخامنشی و ساسانی.. 43
2-3-بررسی آتشکده های دوره هخامنشی و ساسانی.. 43
1-2-3-نخستین آتشکده ها و نقش های عمده آنها 45
2-2-3-کارکرد سیاسی آتشکده ها 46
3-2-3-کارکرد اقتصادی آتشکده ها 47
4-2-3-آتشکده های دوره هخامنشی.. 49
5-2-3-بررسی آتشکده های ساسانی.. 52
5-2-3-3-آتشکده کوچه بیوک یزد. 58
5-2-3-3-1-عناصر اصلی و ساختارهای معماری آتشکده کوچک بیوک یزد. 59
5-2-3-4-آتشکده های کنونی در استانی یزد. 63
2-6-2-3-چهار قاپی قصر شیرین.. 68
3-6-2-3-چهار تاقی میل میله گه. 74
1-3-6-2-3-موقعیت جغرافیایی چهار تاقی میل میله گه. 74
2-3-6-2-3-مشخصات بنای میل میله گه. 78
5-2-6-3-چهار طاق یزدخواست.. 100
3-3-بررسی گوردخمه های دوره هخامنشی و ساسانی.. 101
1-3-3-گوردخمه های هخامنشی.. 101
1-1-3-3-گوردخمه های هخامنشی در نقش رستم. 103
2-3-3-گوردخمه های ساسانی.. 104
فصل چهارم: بررسی کاخ های هخامنشی و ساسانی
1-4-1-کاخ های شاهانه در پاسارگاد و شوش… 107
1-4-3-مجموعه کاخ ها و باغ شاهی.. 109
2-4-1- قلعه دختر فیروزآباد. 119
2-4-2- تاق کسری (ایوان مدائن) 123
فصل پنجم: تاثیر دین زرتشت برآتشکده ها، گوردخمه ها و کاخ های دوران هخامنشی و ساسانی
2-5- زمان و مکان تولد زرتشت.. 133
3-5- دین زرتشتی قبل از جلوس ساسانیان. 134
4-5-آئین زردشتی دین رسمی کشور. 134
5-5- بازتاب دین زرتشت بر هنر معماری دوره هخامنشی.. 137
6-5- بازتاب دین زرتشت بر هنر معماری ساسانی.. 139
۷-۵- تاثیر زرتشت بر آتشکده های هخامنشی.. 140
۸-5- تاثیر زرتشت بر آتشکده های ساسانی.. 145
۹-5- تاثیر زرتشت بر کتیبه های ساسانی.. 156
۱۰-5- تاثیر آتشکده ها بر معماری ادوار بعد. 157
۱۱-۵- تاثیر دین زرتشت بر معماری گوردخمه های هخامنشی.. 158
۱۲-۵- تاثیر دین زرتشت بر معماری گوردخمه های ساسانی.. 159
۱۳-۵- تاثیر دین زرتشت بر معماری کاخ های هخامنشی.. 161
14-۵- تاثیر دین زرتشت بر معماری کاخ های ساسانی.. 164
چکیده انگلیسی 181
فهرست اشکال
شکل (1-3) تصویری از کعبه زرتشت… 50
شکل (3-3) نمایی از ضلع شرقی آتشکده با پله هایی که در سه سطح قرار دارد. 61
شکل (4-3) نمايي از چهارقاپي قصر شیرین.. 69
شکل (5-3) نماي غربي چهارقاپی. 71
شکل (6-3) موقعيت مكاني آتشكدة ميل ميله گه. 74
شکل (7-3) دورنمايي از آتشكدة ميل ميله گه. 78
شکل (8-3) نمايي از آتشكدة ميل ميله گه. 79
شکل (9-3) پایه ضلع شمال شرقی آتشکده میل میله گه. 80
شکل (10-3) پایه ضلع شمال غربی آتشکده میل میله گه. 80
شکل (11-3) پایه ضلع جنوبی شرقی آتشکده میل میله گه. 81
شکل (12-3) پایه ضلع جنوب غربی آتشکده میل میله گه. 81
شکل (13-3) سکوی مرکزی داخل آتشکده میل میله گه. 86
شکل (14-3) سکوی مرکزی آتشکده شیان.. 90
شکل (15-3) پایه های گچی و سکوی آتشکده میل میل گه. 91
شکل (16-3) سکوی گچی داخل آتشکده میل میله گه. 92
شکل (17-3) پایه های گچی آتشکده شیان.. 93
شکل (18-3) نما و مقطع پایه گچی شماره 1 آتشکده میل میله گه. 93
شکل (19-3) نما و مقطع پایه گچی شماره 2 آتشکده میل میله گه. 95
شکل (20-3) بخش های باقیمانده صندوقچه گچی داخل آتشکده میل میله گه. 96
شکل (21-3) یکی از پایه های سنگی داخل آتشکده میل میله گه. 97
شکل (22-3) پایه های سنگی داخل آتشکده میل میله گه. 98
شکل (23-3) آرامگاه دکان داوود. 103
شکل (1-4) قلعه دختر فیروزآباد. 120
شکل (2-4) قلعه دختر فیروزآباد. 120
شکل (3-4) کاخ کسری در عراق.. 124
شکل (4-4) نمایی از کاخ سروستان.. 126
(شکل۱-۵) کتبیه داریوش در شوش…. 138
شکل (۲-۵) نقش برجسته انسان بالدار در پاسارگاد. 139
شکل (۳-۵) آرامگاه داریوش بزرگ… 144
شکل (۵-۵) چهارقاپی قصرشیرین.. 149
شکل (۸-۵) محراب فضای باز در نقش رستم.. 151
شکل(۹-۵) آتشکده آذرفرنبع.. 152
شکل (۱۰-۵) آتشکده آذرگشنسب… 152
شکل (۱۱-۵) آتشکده برزین مهر. 153
شکل (۱۳-۵) آتشکده گشوده همراه با فضای الحاقی.. 154
شکل (۱۴-۵) آتشکده با فضای الحاقی بدون نظم هندسی خاص…. 154
شکل (۱۵-۵) آتشکده با فضای الحاقی بدون نظم هندسی خاص…. 155
شکل (۱۷-5) روند تبدیل آتشکده ها به مسجد.. 157
شکل (۱۸-۵)گوردخمه دکان داوود. 159
شکل (۲۰-۵) نمونه معماری خانه در زمان هخامنشی و ساسانی.. 162
شکل (21-5) الگوی تاثیر دین زرتشت بر معماری کاخ های هخامنشی.. 163
شکل (۲۱-۵) عمارت خسرو در قصر شیرین.. 165
شکل(۲۲-۵) ساختار کلی کاخها و خانه های اشرافی ساسانیان.. 170
فهرست طرح ها
طرح (1-3) نما و مقطع پایه گچی شماره 1 مکشوفه از آتشکده میل میله گه. 94
طرح (2-3) بازسازی پایه گچی شماره 1 مکشوفه از آتشکده میل میله گه. 94
طرح (3-3) نما و مقطع پایه گچی شماره 2 آتشکده میل میله گه. 95
طرح (4-3) پلان و نمای یکی از پایه های سنگی مکشوفه از آتشکده میل میله گه. 97
فهرست نقشه ها
نقشه (1-3) نقشه شهر فیروز آباد در فارس…. 40
نقشه (3-3) پلان کعبه زرتشت… 51
نقشه (4-3) نقشه، برش و جزئیات چهارتاقی نیاسر. 53
نقشه (5-3) پلان و برش در اتاق های آتشکده. 54
نقشه (6-3) پلان آتشکده جولیان.. 56
نقشه (7-3) تعدادی از آتشکده های قابل مقایسه با آتشکده جولیان.. 58
نقشه (8-3) چهارتاقی ساده با چهار درگاه باز. 66
نقشه (9-3) چهارتاقی با دالان طوا فدار. 66
نقشه (10-3) چهارتاقی با دالان طواف دار و ایوان مسقف. 67
نقشه (11-3) پلان چهارقاپی.. 72
نقشه (12-3) استان کرمانشاه. 75
نقشه (13-3) موقعیت مکانی آتشکده میل میله گه. 76
نقشه (14-3) پلان وضع موجود آتشکده میل میله گه. 82
نقشه (15-3) نمای وضع موجود آتشکده میل میله گه. 83
نقشه (16-3) نمای وضع موجود آتشکده میل میله گه. 83
نقشه (17-3) پلان بازسازی شده آتشکده میل میله گه. 85
نقشه (18-3) پلان آتشکده شیان اسلام آباد غرب… 87
نقشه (19-3) پلان آتشکده ترنگ تپه گرگان.. 88
نقشه (20-3) پلان آتشکده چن ژیه ایلام. 89
نقشه (21-3) پلان چهارتاق نیزار منسوب به اوایل دوره ی ساسانی.. 100
نقشه (22-3) پلان چهار تاق یزد خواست منسوب به اواخر دوره ی ساسانی و اوایل دوران اسلامی 101
نقشه (1-4) نقشه بازسازی شده کاخ دروازه. 109
نقشه (2-4) نقشه مجموعه کاخ های پاسارگاد. 110
نقشه (3-4) نقشه کاخ بارعام کوروش…. 111
نقشه (4-4) پلان کاخ اختصاصی کوروش…. 111
نقشه (5-4) نقشه کاخ شائور در شوش…. 113
نقشه (6-4) صفه تخت جمشید.. 115
نقشه (8-4) نقشه مجموعه شوش و کاخ آپادانا. 117
نقشه (9-4) تخت جمشید، نقشه کاخ آپادانا. 118
نقشه (10-4) پلان کاخ فیروزآباد. 121
نقشه (11-4) مقطع تخت نشین در فیروزآباد. 122
نقشه (12-4) نقشه کاخ کسری در عراق.. 124
نقشه (13-4) نقشه بخشی از شهر و کاخ بیشابور. 125
نقشه (14-4) نقشه و پرسپکتیو و پرسپکتیو برشی کاخ سروستان.. 128
منابع فارسی
- ابطحی، هانی (۱۳۹۰)، بررسی معماری مذهبی ساسانیان گزارش مرکز اسناد تخصصی معماری و شهرسازی تهران (باغ فردوس).
- ابن اثیر (1349)، اخبار ایران، ترجمه: محمد ابراهیم باستانی پاریزی، تهران: دانشگاه تهران.
- ابن بلخی (1380)، فارسنامه، براساس متن مصحح لسترنج و نیکلسون، تصحیح: منصور رستگار فسایی، شیراز: بنیاد فارس شناسی.
- ابن حوقل، ابوالقاسم محمد (1345)، صوره الارض، ترجمه: جعفر شعار، تهران: بنياد فرهنگ ايران.
- ابن خرداد (1350)، مسالک و ممالک، ترجمه: حسین قره جائلو، تهران: نشر مترجم.
- ابن رُسته، احمد بن عمر (1365)، الاعلاق النفیسه ترجمه: حسین قره چانلو، تهران: امیر کبیر، چاپ اول.
- ابن فضلان بن عباس، احمد (1380)، سفرنامه، به ویراستاری: منوچهر دانش پژوه، تهران: نشر ثالث، چاپ اول.
- ابن فقیه، ابوبکر احمد بن اسحاق همدانی (1349)، البلدان ترجمه: ح. مسعود، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
- ابن مهلب (1318)، مجمل التواریخ و القصص، تصحیح: ملک الشعرای بهار، تهران: دنیای کتاب.
- ابوالفداء، (1349)، تقویم البلدان ترجمه: عبدالحمید آیتی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
- ابودلف، مسعر بن المهلهل (1354)، سفرنامۀ ابودلف ترجمه: سید ابوالفضل طباطبایی، تهران: زوار.
- استروناخ، ديويد (1379)، پاسارگاد، ترجمه: حميد خطيب شهيدي، تهران: سازمان ميراث فرهنگي، چاپ اول.
- اصفهانی، مافروخی؛ بن سعد، مفضل (1328)، محاسن اصفهان، ترجمه: عباس اقبال، اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری.
- الیویه، جی.بی (1371)، سفرنامه الیویه تاریخ اجتماعی اقتصادی ایران در دوران آغازین عصر قاجار، به تصحیح غلامرضا ورهرام، ترجمه: محمد طاهر میرزایی، تهران: اطلاعات.
- اوشیدری، جهانگیر (۱۳۷۹)، نورآتش آتشکده در آیین زرتشت، تهران: انتشارات سعدی
- آذرگشسب، اردشیر (1351)، ترجمه خرده اوستا، تهران: چاپخانه راستی.
- آذرگشسب، اردشیر (1351)، گاتاها (سروده های زرتشت)، دوجلد، تهران: فروهر.
- آقایی، مجتبی (1378)، زمان ظهور زرتشت از نگاهی دیگر، تهران: هفت آسمان.
- آموزگار، ژاله (1383)، تاریخ اساطیری ایران، تهران: انتشارات سمت.
- آهنگری، فرشته (1392)، کتاب ششم دینکرد (حکمت فرزانگان ساسان)، تهران: صبا.
- بار، كاي و ديگران (1384)، ديانت زرتشتي، ترجمه: فريدون وهمن، تهران: انتشارات بنياد فرهنگ ايران.
- بايندر، هنري (1370)، کردستان بين النهرين و ايران ترجمه: کرامت الله افسر، تهران: فرهنگسرای يساولي.
- بزنوال، رولان (1379)، فن آوری تاق در خاور کهن، ترجمه: محسن حبیبی، تهران: انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور.
- بلعمی، ابوعلی محمد بن محمد (1350)، تاریخ بلعمی، به تصحیح: محمد تقی بهار ملک الشعراء، تهران: چاپخانه دانشگاه تهران.
- بویس، مری (1375)، تاریخ کیش زردشت، جلد دوم، ترجمه: همایون صنعتی زاده، تهران: انتشارات ققنوس.
- بویس، مری (1381)، دیانت زردشتی در دوران متاخر، ترجمه: فریدون وهمن، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
- بویس، مری (1384)، زردشتیان، باورها و آداب دینی آنها، ترجمه: عسکر بهرامی، تهران: انتشارات ققنوس.
- بهاری، فخری (1353)، آثار ناشناخته ایران: آتشکده ها (شرحی درباره گهواره دیو بنای تاریخی شیراز)، مجله: هنر و مردم، خرداد و تیر، شماره 140 و 141، صص 55-53.
- بی نام (1377)، تاریخ کمبریج (از سلوکیان تا فروپاشی ساسانیان)، ترجمه: یعقوب آژند، ج 13 قسمت دوم، امیرکبیر، تهران، 1377.
- بی نام (1378)، کارنامه اردشیر بابکان، ترجمه بهرام فره وشی، تهران: دانشگاه تهران.
- بی نام (1380)، تاریخ کمبریج (تاریخ ایران دوره صفویان)، ترجمه: یعقوب آژند، تهران: انتشارات جامی.
- بیگولو و سکایان (1372)، شهرهای ایران در روزگار پارتیان و ساسانیان، ترجمه: عنایت الله رضا، تهران: نشر علمی و فرهنگی.
- بيروني، ابوريحان (1375)، آثارالباقيه، ترجمه: اكبر داناسرشت، تهران: انتشارات اميركبير، چاپ سوم.
- پرادا، ایدت (2537)، هنر ایران باستان، ترجمه: یوسف مجیدزاده، تهران: دانشگاه تهران.
- پریخائیان، آناهیت گئورگی یونا (1983)، جامعه و قانون ایرانی، مسکو: نائوکا، شعبه ادبیات شرق.
- پوپ، آرتور (1365)، معماری ایران: پیروزی شکل و رنگ، یساولی، تهران.
- پورحقانی، رضا (۱۳۷۷)، روح بال دار (پژوهشی در اندیشه زندگی پس از مرگ در ایران باستان)، تهران: انتشارات ضریح.
- پیرنیا، محمدکریم (1389)، سبک شناسی معماری ایرانی، تهران: انتشارات سروش دانش.
- تفضلی، احمد (1380)، جایگاه شاه در آتشکده، ترجمه: شهره باقری، تهران: مجله فرهنگ، سال چهاردهم شماره های 1 و 2 و (37 و 38).
- توحیدی، فائق (1382)، فن و هنر سفالگری تهران: انتشارات سمت، چاپ دوم.
- حسيني، سيد بهشيد (1387)، درک و فهم فضايي قدسي آتشگاه و آتشکده در چهار چوب نظام شکل و معنا، دومين کنگره تاريخ و معماري و شهرسازي ايران، مجموعه مقالات، به کوشش: باقر آيت الله زاده شيرازي، تهران: سازمان ميراث فرهنگي کشور، چاپ اول.
- حمزه اصفهانی (1346)، تاریخ پیامبران و شاهان، ترجمه: جعفر شعار، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
- الحموي ياقوت (1957)، معجم البلدان، جلد پنجم، بیروت.
- خدادادیان، اردشیر (1379)، تاریخ ایران باستان – سلوكیان، تهران: انتشارات دیه.
- خسروزاده، علیرضا و عالی، ابوالفضل (1383)، توصیف، طبقه بندی و تحلیل گونه شناختی سفال های دوره اشکانی و ساسانی منطقه ماه نشان زنجان، مجموعه مقالات همایش بین المللی باستان شناسی ایران، حوزه شمال غرب به کوشش دکتر مسعود آذرنوئی، تهران، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری (پژوهشگاه) پژوهشکده باستان شناسی.
- دادور، ابوالقاسم و عادله غربی (1391)، مطالعه تطبیقی نقوش برجسته ی هخامنشی و ساسانی در ایران، تهران: پشوتن.
- دادور، ابوالقاسم ومهتاب برازنده، (1392) هم بودی دین و هنر در ایران باستان، تهران: گستره.
- دريايي، تورج (1383)، شاهنشاهي ساساني، ترجمه: مرتضي ثاقب فر، تهران: ققنوس.
- دلاواله، پیترو (1370) سفرنامه پیترو دلاواله، ترجمه: شعاعالدین شفا، تهران: علمی فرهنگی، چاپ دوم.
- دمرگان، ژاك (1339)، هیئت علمی فرانسه در ایران (مطالعات جغرافیایی)، ترجمه: کاظم ودیعی، تبریز: هنر.
- دوبوکور، مونیک (۱۳۸۷)، رمزهای زنده جهان، ترجمه: جلال ستاری، تهران: انتشارات مرکز.
- دوستخواه، ج (۱۳۸۵)، اوستا کهن ترین سرودهای ایرانیان، تهران: مروارید.
- دی. کی، چینگ (1368)، فرانسیس، معماری، فرم، فضا و نظم، ترجمه: زهره قراگزلو، تهران: دانشگاه تهران.
- دیاکونوف، م. م (1346)، تاریخ ایران باستان، ترجمۀ روحی ارباب، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- رجبی، پرویز (1380)، ترجمه: هایدماری کخ، تهران: انتشارات کارنگ، چاپ ششم.
- رجبی، پرویز (1380)، هزاره های گم شده، جلد پنجم، تهران: توس.
- رضوانی، حسن (1384)، گزارش کاوش نجات بخشی محوطه سدشیان کرمانشاه، (منتشر نشده) تهران: مرکز اسناد پژوهشکده.
- رضوانی، محمد اسماعیل (1353)، نامه تنسر، به تصحیح: مجتبی مینوی، تهران: خوارزمی.
- رضوی، ر (۱۳۸۸)، بازکاوی تاریخ و آموزه های زرتشت، تهران: مروارید.
- رهبر، مهدی (1378)، معرفی آدریان (نیایشگاه) مکشوفه دوره ساسانی در بندیان درگز و بررسی مشکلات معماری این بنا، در دومین کنگره معماری و شهرسازی ایران، ارگ بم، کرمان، ایران، جلد دوم، تهران: انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور.
- رییسی، م (۱۳۷۵)، بررسی خانه های زرتشتیان یزد، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
- زارعی، محمدابراهیم (1391)، آشنایی با معماری جهان، تهران: فن آوران.
- زایپل، ویلفرید (1375)، هفت هزار سال هنر ایران، شاهكارهای برگزیده از موزه ملی ایران، تهران: موزه تاريخ هنر وين.
- زرین كوب، عبدالحسین (1355)، تاریخ ایران بعد از اسلام، جلد اول، تهران: امیر كبیر.
- زمانی، عباس (1390)، تأثیر هنر ساسانی در هنر اسلامی، تهران: اداره کل نگارش وزارت فرهنگ هنر.
- زمرشيدي، حسين (1367)، طاق و قوس در معماري ايران، تهران: يكهان، چاپ اول.
- سامی، علی (1375) پاسارگاد: پایتخت و آرامگاه کوروش هخامنشی (ذوالقرنین)، شیراز: چاپ غلامرضا وطن دوست.
- سامی، علی (1389)، تمدن هخامنشی، تهران: پازینه.
- سجاد زاده، حسن؛ زهرا سبزی و شمسی رنجبر (۱۳۹۳)، بررسی تاثیر آیین زرتشت بر معماری، اولین همایش ملی معماری، عمران و محیط زیست شهری، همدان، انجمن ارزیابان محیط زیست هگمتانه.
- سرفراز، علی اکبر و فیروزمندی، بهمن (1381)، باستان شناسی و هنردوران تاریخی ماد، هخامنشی، اشکانی، ساسانی، تهران: عفاف، چاپ دوم.
- شراتو، امبرتو (١٣٧٦) تاریخ هنر ایران (٢)، ترجمه: یعقوب آژند، تهران: مولی، چاپ اول.
- شهبازی، شاپور (1376)، شرح مصور تخت جمشید، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
- شهمردان، رشید (1346)، سکونت زرتشتیان از روزگاران باستان در شمال هند، تهران: مجله مهر، دوره سیزدهم – آبان، شماره 8 صص 574-577.
- شهمردان، رشید (1360)، تاریخ زرتشتیان پس از ساسانیان، تهران: چاپخانه راستی.
- شیپسان، کلاوس (1383)، تاریخ شاهنشاهی ساسانی، ترجمه: فرامرز نجد سمیعی، تهران: میراث فرهنگی.
- صفای اصفهانی، نزهت (1376)، روایت: امید اشوهیئتان، تهران: نشرمرکز.
- طبری، محمد بن جریر (1352) تاریخ طبری، ترجمه: ابوالقاسم پاینده، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، تهران.
- طبری، محمدبن حریر (1375)، تاریخ الرسل والملوک، ترجمه: ابوالقاسم پاینده، تهران: انتشارات اساطیر، 16 جلد، چاپ پنجم.
- عبداللهی، فرشته (1369)، دین زرتشت و نقش آن در جامعه ساسانی، تهران: ققنوس، چاپ اول.
- عریان، سعید (1382)، راهنمای کتیبه های ایرانی میانه، تهران: میراث فرهنگی.
- عسگری چاوردی، علیرضا (1382)، گاه نگاری نسبی سفال های نمونه برداری شده از محوطه های باستانی واقع در پس کرانه های خلیج فارس، مجموعه مقالات دومین همایش باستان جوان ایران. دانشگاه تهران 8 و 9 اردیبهشت، صص 326-285.
- علمداری، كاظم (1388)، چرا ایران عقب ماند و غرب پیش رفت، تهران: توسعه، چاپ شانزدهم.
- فرای ر.ن (1373)، میراث باستانی ایران، ترجمه: مسعود رجب نیا، تهران: علمی و فرهنگی.
- فردوسی، ابوالقاسم (1967) شاهنامه، به تصحیح: رستم علی پف، زیر نظر: ع. نوشین، مسکو: انتشارات دانش، شعبه ادبیات خاور.
- فره وشی، بهرام (1366)، جهان فروهری، تهران: کاویان.
- فلامکی، منصور (۱۳۷۱)، شکل گیری معماری در تجارب ایران و غرب، تهران: انتشارات فضا.
- قزوینی، زکریا بن محمد محمود (١٣٧1)، آثارالبلاد و اخبار العبادت، ترجمه: جهانگیر میرزا قاجار، تهران: امیرکبیر، چاپ اول.
- قلقشندی، احمد بن علی (١٣٨٠)، جغرافیای تاریخی ایران، ترجمه: محجوب الزویری، تهران: وزارت امورخارجه، چاپ اول.
- کریستن سن، آرتور (1314)، شاهنشاهی ساسانیان، ترجمه: مجتبی مینوی، تهران: کمیسیون معارف.
- کریستن سن، آرتور (1368)، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه: رشید یاسمی، تهران: دنیای کتاب.
- کیانی، محمد حسین (1379)، پیشینه سفال و سفالگری در ایران، تهران: نشر نسیم دانش.
- کیانی، محمدیوسف (1366)، معماری ایران، دوره اسلامی، تهران: چاپخانه ارشاد اسلامی.
- كامبخش فرد، سيف الله (1374)، معبد آناهيتا كنگاور، تهران: سازمان ميراث فرهنگي، چاپ اول.
- كلايس، ولفرام (1366)، معماري ايران دوره اسلامي، ترجمه: عليرضا ميهني، تهران: جهاد دانشگاهي.
- كلمان هوار (1386)، ایران و تمدن ایرانی، ترجمه: حسن انوشه، تهران: امیر كبیر، چاپ پنجم.
- گدار، آندره (1318)، آثار ایران، ترجمه: سیدمحمدتقی مصطفوی، جلد دوم، جزوه اول، مشهد: آستان قدس رضوي، بنياد پژوهشهاي اسلامى.
- گدار، آندره (1375)، آثار ایران، ترجمه: ابوالقاسم سرومقدم، جلد 1 و 3 و 4، مشهد: انتشارات آستان قدس.
- گیمن، دوشن (1377)، دین زرتشت، تاریخ ایران از سلوکی تا فروپاشی ساسانیان، ترجمه: حسن ائوشه، تهران: امیرکبیر.
- گیمن، دوشن (1385)، دین ایران باستان، ترجمه: رویا منجم، تهران: انتشارات علم.
- لعائبی (1385)، شاهنامه لعالبی، تصحیح: محمود هدایت، تهران: اساطیر.
- محمدی فر، یعقوب و عباس مترجم، (1380)، گزارش بررسی و شناسایی باستان شناسی شهرستان آبدانان، آرشیو سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان ایلام (منتشر نشده)
- محیّی، جواد (1381)، تاریخ تمدن ایران، نوشته جمعی از ایران شناسان اروپا، تهران: گوتنبرگ، چاپ اول.
- مرادی، یوسف (1388)، چهار طاقی، میل میله که؛ آتشکده ای از دوره ساسانی، مطالعات باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران: شماره نخست، سال اول، بهار و تابستان، صص 185-155.
- مرتضايي، محمد (1384)، گزارش مقدماتي گمانه زني و ساماندهي محوطة تپه قبرستان شرقي روستاي كاكا شهرستان گنبد كاووس، در گزارش هاي باستان شناسي (4)، تهران: انتشارات سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري.
- مزداپور، کتایون (1367)، شایست ناشایست، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- مستوفی، حمدالله (1339)، تاریخ گزیده، تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران: امیرکبیر.
- مسعودی، علی بن حسن (1965)، تنبیه الاشراف، مکتبه خیاط، تهران.
- مسعودی، علی بن حسین (1375)، مروج اللعب، ترجمه: ابوالقاسم پاینده تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
- مطهری، مرتضی (1385)، خدمات متقابل، تهران: صدرا، چاپ سی و دوم.
- معتمدي، نصرت اله (1371)، مهرابه ويزنهارقلعه كهزاد، تهران: ميراث فرهنگي، سال سوم، شماره پنجم.
- مفتخری، حسین (1387)، تاریخ ایران از ورود مسلمانان تا پایان طاهریان، تهران: سمت، چهارم.
- منجزی، علی اصغر (۱۳۸۴)، پژوهشی در کیش زرتشت، تهران: انتشارات زمزم هدایت.
- موسوي، محمود (1374)، يادمان خشتي كوه خواجه زابل و خلاصه اي از نتايج مطالعات و كاوشهاي انجـام شـده در آن، در دومـين كنگرة معماري و شهرسازي ايران، ارگ بم، كرمان، ايران 17-12 اسفند ماه 1374، 5 جلـد، جلـد چهـارم، تهران: انتـشارات سـازمان ميراث فرهنگي كشور.
- موله، ماریان (2536 شاهنشاهی)، ایران باستان، ترجمه: ژاله آموزگار، تهران: دانشگاه تهران.
- مهرآفرین، رضا؛ احمدی هدایتی، ابراهیم (1390)، چهارقاپی، آتشکد های در کوست خوربران، باغ نظر، دوره 8، شماره 18، صص 82-75.
- مهرشاهی، داریوش (1388)، ويژگي هاي فرهنگي معماري آتشكده كوچه بيوك يزد، یزد: فصلنامه فرهنگ يزد، سال دهم، شماره 36-37، صص 197-190.
- میرزایی، علی اصغر (1388)، كاركرد سياسي، اجتماعي و اقتصادي آتشكده ها در عصر ساساني، پژوهشهاي علوم تاريخي (دانشكده ادبيات و علوم انساني، دانشگاه تهران): زمستان 1388، دوره 1، شماره 2، صص 137-123.
- میرفخرایی، مهشید (1367)، روایت پهلوی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
- میرفخرایی، مهشید (1375)، گناه و تاوان آن در نوشته های پهلوی ساسانی پژوهشگاه فرهنگستان زبان ایران، سال 1، شمارة2، آبان 2536، صص 136-125.
- ناومان، رودلف (1382)، ویرانه های تخت سلیمان و زندان سلیمان ترجمه: فرامرز نجد سمیعی، تهران: انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور، چاپ دوم.
- نمیرانیان، کتایون (1378)، زرتشتیان ایران پس از اسلام تا امروز، کرمان: انتشارات کرمان شناسی
- نولدکه، تئودور (1358)، تاریخ ایرانیان وعربها در زمان ساسانیان، ترجمه: عباس زریاب خوبی، تهران: انتشارات انجمن آثار ملی.
- نومان، ردولف و دیتریش هوف (1351)، حفاری های تخت سلیمان، ترجمه: فرامرز نجد سمیعی، تهران: مجله باستان شناسی و هنر ایران 9 و 10: 37-38.
- واندنبرگ، لوئی (1379)، باستان شناسی ایران باستان، ترجمه: عیسی بهنام، تهران: دانشگاه تهران، چاپ دوم.
- وبدن گرن، گئو (1381)، هنر مانوی و زرتشتی تاریخ هنر ایران 3. ترجمه: یعقوب آژند، تهران: انتشارات مولی، چاپ دوم.
- وزیری، علینقی (1373)، تاریخ عمومی هنرهای مصورريال جلد 1، تهران: انتشارات هیرمند، چاپ سوم.
- ویدن گرن، گئو (1369)، دین های ایران، ترجم: منوچهر فرهنگ، تهران: آگاهان ایده.
- ویسهوفر، یوزف (1377)، ایران باستان ترجمه: مرتضی ثاقب فر، تهران: ققنوس.
- هرتسفلد، ارنست (1381)، ایران در شرق باستان ترجمه: همایون صنعتی زاده، كرمان: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات دانشگاه شهيد باهنركرمان، چاپ اول.
- هرمان، ج (1373)، تجديد حيات هنر ايران باستان، ترجمه: مهرداد وحدتي، تهران: مركز نشر دانشگاهي.
- هژبری، علی (1384)، بررسی باستان شناسی شهرستان قصرشیرین، کرمانشاه: پژوهشگاه پایگاه میراث فرهنگی محور ساسانی، کرمانشاه قصرشیرین.
- هوف، دیتریش (1365)، شهرهای ساسانی ترجمه: محمد رحیم صراف (نظری اجمالی به شهر و شهرسازی در ایران به کوشش محمد یوسف کیانی)، تهران: ارشاد اسلامی، چاپ اول.
- هیلنز، جان (1373)، شناخت اساطیر ایران، ترجمه: ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: انتشارات چشمه.
- یارشاطر، احسان (1377)، تاریخ کمبریج از سلوکیان تا فروپاشی ساسانیان، ترجمه: حسن انوشه، ج 13 قسمت دوم، تهران: امیرکبیر.
- یعقوبی، ابن واضح احمد بن یعقوب (1381)، البلدان، ترجمه: ابراهیم آیتی، تهران: شركت علمى فرهنگى، چاپ چهارم.
منابع تصاویر:
منابع فارسی
- ابطحی، هانی (۱۳۹۰)، بررسی معماری مذهبی ساسانیان، گزارش مرکز اسناد تخصصی معماری و شهرسازی تهران (باغ فردوس).
- استروناخ، ديويد (1379)، پاسارگاد، ترجمه: حميد خطيب شهيدي، تهران: سازمان ميراث فرهنگي، چاپ اول.
- پوپ، آرتور (1365)، معماری ایران: پیروزی شکل و رنگ، یساولی، تهران.
- پیرنیا، محمدکریم (1389)، سبک شناسی معماری ایرانی، تهران: انتشارات سروش دانش
- رضوانی، محمد اسماعیل (1353)، نامه تنسر، به تصحیح: مجتبی مینوی، تهران: خوارزمی.
- زمانی، عباس (1390)، تأثیر هنر ساسانی در هنر اسلامی، تهران: اداره کل نگارش وزارت فرهنگ هنر.
- سجاد زاده، حسن؛ زهرا سبزی و شمسی رنجبر (۱۳۹۳)، بررسی تاثیر آیین زرتشت بر معماری، اولین همایش ملی معماری، عمران و محیط زیست شهری، همدان، انجمن ارزیابان محیط زیست هگمتانه.
- سرفراز، علی اکبر و فیروزمندی، بهمن (1381)، باستان شناسی و هنردوران تاریخی ماد، هخامنشی، اشکانی، ساسانی، تهران: عفاف، چاپ دوم.
- سرفراز، علی اکبر و فیروزمندی، بهمن (1381)، باستان شناسی و هنردوران تاریخی ماد، هخامنشی، اشکانی، ساسانی، تهران: عفاف، چاپ دوم.
- شهبازی، شاپور (1376)، شرح مصور تخت جمشید، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
- کیانی، محمدیوسف (1366)، معماری ایران، دوره اسلامی، تهران: چاپخانه ارشاد اسلامی.
- كامبخش فرد، سيف الله (1374)، معبد آناهيتا كنگاور، تهران: سازمان ميراث فرهنگي، چاپ اول.
- محمدی فر، یعقوب و عباس مترجم، (1380)، گزارش بررسی و شناسایی باستان شناسی شهرستان آبدانان، آرشیو سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان ایلام (منتشر نشده)
- مرادی، یوسف (1388)، چهار طاقی، میل میله که؛ آتشکده ای از دوره ساسانی، مطالعات باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران: شماره نخست، سال اول، بهار و تابستان، صص 185-155.
- مهرآفرین، رضا؛ احمدی هدایتی، ابراهیم (1390)، چهارقاپی، آتشکد های در کوست خوربران، باغ نظر، دوره 8، شماره 18، صص 82-75.
- هرمان، ج (1373)، تجديد حيات هنر ايران باستان، ترجمه: مهرداد وحدتي، تهران: مركز نشر دانشگاهي.
- هوف، دیتریش (1365)، شهرهای ساسانی ترجمه: محمد رحیم صراف (نظری اجمالی به شهر و شهرسازی در ایران به کوشش محمد یوسف کیانی)، تهران: ارشاد اسلامی، چاپ اول.
منابع انگلیسی
- Bell, G. (1914). Palace and Mosque at Ukhaidir, London: Oxford.
- Boucharlat, R (1999), Temples du feu Sassanides», dossiers d’ Archaeologie, 243, pp.68-70.
- Boucharlat, R et al (1987), Foilles de Tureng Tépe, I. les périodes Sassanides et Islamiques, (paris, recherche surles civilization.
- Boyce Mary (1975). On the Mithra Lord of fire Acta Iranica.
- Chaumont, Marie – Louise (1959), Papak, roi de Staxr et sa Cour, Journal Asiatique, No2.
- Della Valle, P (1991). Safarnameh-e Pietro Della Valle, Translated from the Italian by Shafa, Sh. Tehran: Elmi Farhangi Publication.
- Erdmann, K. (1941). Das Iranica Feuerheiligtum, Berlin.
- Fouilles 1994 et 1995, Studia Iranica, 27(1998), P.212-250.
- Gabriel, Albert (1935), Ars Islamica, T. II.
- Gignoux Ph (1991), Les Quatre Inscriptions du Mage Kirdir, Paris.
- Godard, A, et al. (1987). Aasar-e Iran (Jeld-e Avval), Translated from France by Sarvghad Moghadam, A. Mashhad: Astan-e Ghods-e Razavi.
- Gullini, G. (1964). Architettura Iranica dagli Achemenidi ai Sasanidi: Il Palazzo di Kuh-i Kwagia, Einaudi, and Turin.
- H innlles, J. (1994), Persian Mythology, Translated to Farsi by Amoozgar. J. & Tafazoli, A Tehran: Cheshme.
- Herzfeld, E(1941), Iran in the Ancient East, London: University of Oxford Press
- Houf, D. (1986). Shahrha-ye Sasani, Translated from German by Sarraf, M. Tehran: Ershad-e Eslami Publication.
- A (1973), Survey of Persian Art, PL, 80 B.
- Kaim, B (2004), Ancient Fire Temples in the Light of the discovery at Mele Hairam, Iranica Antiqua, P.323-337.
- Keall, E.J and Marguerite J. Keall (1981), The Qaľeh- I Yazdigird Pottery: A Statistical Approach, pp.33-80.
- Kliess, V. (1987), Qolaa, Translated from German by Mihani, A. Memari Iran Doreye Eslami, Edited by Kiani, M. Tehran: Jahaad-e Daneshgahi.
- Siroux (1954), Bulletin de l’ Institut Francais, T. XL IV, le Caire, P. 110.
- Hardy, Athar- e Iran, T. III, 1938, P. 163-166
- Rich, J. C. (1836), Narrative of a Residence in Koordistan, vol.II. London.
- Sarre, F. & Herzfeld, E. (1910), Iranische Felsreliefs, Berlin.
- Shmidt, Erich, F (1957), The Cemetery of Perspolis spring, Perspolis II, the University of Chicago.Ares publishers.
- Stronach, david.1990. CAHARBAGH (Encyclopedia Iranica)
- Stronach, david.1991. The Garden as a Political Statement: Some Case Studies from Near East in the first Millennium B.C., Bullet of the Asia Institute in Honor of Richard Nelson Frye; Aspects of Iranian Culture volume 4, Iowa State University Press, 171-180.
- Tarn, w (1951), Parthian, the Cambridge Ancient History IX, pp 574-613.
- Pope Arthur Upham (2005), A Survey of Persian Art from Prehistoric Times to the Present Hardcover, March 30, 2005 by (Author).
- Pope, Arthur Upham; Ackerman Phyllis .1997. A survey of Persian Art, from Prehistor Times to Present, Tehran: Sireush Press.
- Vanden Berghe, L (1961), Récentes découvertes de monuments Sassanides dans le Fars, Iranica Antiqua, I, pp.163-199.
- ahouraa.ir
- akaskhune.ir
- ammi.ir
- arianica.com
- azargoshnasp.net
- beytoote.com
- birleshik.com
- bistoonwall.com
- chn.ir
- Hamshahrionline.ir
- irantraveller.ir
- irna.ir
- makanbin.com
- marvdashtna.ir
- parsishot.ir
- seeiran.ir
- tebyan.net
- wikimedia.org
- wikipedia.org
محصولات مشابه
فرمت فایل | word, pdf |
---|---|
رشته | پژوهش هنر |
تعداد صفحات | 197 |