فهرست مطالب

عنوان                                                                                                            صفحه

فصل اول: کلیات تحقیق.. 1

1-1-مقدمه. 2

1-2-بیان مسئله. 3

1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق.. 4

1-4-اهداف تحقیق.. 5

1-5-سوالات تحقیق.. 5

1-6-قلمرو تحقیق.. 5

1-6-1-قلمرو موضوعی.. 5

1-6-2-قلمرو مکانی.. 6

1-6-3-قلمرو زمانی.. 6

1-7-پیشینه تحقیق.. 6

1-8-روش تحقیق.. 9

1-9-تعاریف واژگان کلیدی تحقیق.. 9

1-10-چارچوب کلی تحقیق.. 9

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق.. 11

2-1-مقدمه. 12

2-2-مبانی نظری مرکز محله. 12

2-2-1-تعریف محله. 12

2-2-1-سیر تحول تاریخی محله در شهرنشینی ایران. 13

2-2-1-1-سیر تحولات محلات قبل از اسلام. 14

2-2-1-2-سیر تحولات محلات در دوران اسلامی.. 14

2-2-2-جایگاه و نقش محلات در ساختار کالبدي ^– فضایی و اجتماعی شهرهاي تاریخی ایران. 17

2-2-3-اصول به کاررفته در شکل گیري محله ایرانی – اسلامی.. 17

2-2-3-1-اصول کالبدي- فضایی در شکلگیري محله ایرانی.. 18

2-2-3-2-اصول اجتماعی در شکل گیري محله ایرانی.. 19

2-2-4-مفهوم واحد همسایگی در شهرسازي معاصر غرب… 20

عنوان                                                                                                            صفحه

2-2-5-مقایسه تطبیقی مفهوم محله سنتی ایرانی با واحد همسایگی در شهرسازي معاصر غربی.. 21

2-2-6-معیارهای یک محله شهری موفق.. 23

2-2-7-پارامتر‌های تشکیل دهنده محلات پایدار. 24

2-2-8-نوشهرگرایی و ایجاد یک محله پربازده 26

2-2-9- عناصر تشکیل دهنده محله. 27

2-2-9-1-عناصر شاخص محله. 27

2-2-9-2-عناصر توزیعی.. 28

2-2-9-3-شبکه ارتباطی.. 28

2-2-10-مرکز محله. 28

2-2-10-1-انواع مراکز محلات… 29

2-2-10-2-ویژگی‌های کالبدی مرکز محله. 29

2-2-10-3-عوامل ایجاد کننده مراکز شهری با هویت… 31

2-2-10-4-عناصر تشکیل دهنده مرکز محله. 33

2-2-10-5-كاربرى‌هاى مركز محله. 34

2-2-11-نتایج حاصل از مبانی نظری مربوط به مرکز محله. 35

2-3-مبانی نظری معماری ایرانی.. 36

٢-3-1-سنت… 37

٢-3-1-1-سنت در لغت… 37

2-3-1-2-سنت از نگاه بزرگان. 37

2-3-2-سنت و معماری.. 38

2-3-3-معماری سنتی.. 39

2-3-3-1-اصول بنیادی معماری سنتی.. 39

٢-3-4-معمارى ايرانى.. 40

٢-3-5-الهام و برداشت از مفاهیم بنیادی معماری ايران. 41

2-3-6-معماری ایران به مثابه سبک… 45

۲- 3-7-کمال گرایی در معماری ایرانی.. 46

2-3-8-عناصر شاخص در معماری.. 47

عنوان                                                                                                            صفحه

2-3-9-انواع نظام فضایی معماری ایرانی.. 48

2-3-9-1-نظام فضایی سلسله مراتب مفهومی.. 48

2-3-9-2-نظام فضایی مرکزی.. 49

2-3-9-3-نظام فضایی محوری.. 49

2-3-10-مبانی اصلی معماری ایرانی.. 49

2-3-10-1-مردم واری.. 49

2-3-10-2-پرهیز از بیهودگی.. 50

2-3-10-3-خودبسندگی.. 50

2-3-10-4-درونگرایی.. 51

2-3-10-5-نیارش… 52

2-3-11-جمع بندی مبانی نظری مرتبط با معماری ایرانی.. 53

2-4-ضوابط، سرانه‌ها و خدمات استاندارد محله و مرکز محله. 54

2-4-1-خدمات شهری.. 54

2-4-2-خدمات عمومی‌در طرح تفصیلی کرمان. 54

2-4-3-کاربری‌های واقع در مرکز محله و ضوابط مربوط به آن. 56

2-4-3-1-محدوده مختلط خدماتی – مسکونی محله با کد MO.. 56

2-4-3-2-کاربری تجاری.. 57

2-4-3-3-ضوابط مربوط به احداث ساختمان تجاری.. 57

2-4-3-4-مکانیابی کاربری تجاری.. 58

2-4-3-5-پارکینگ… 59

2-4-3-6-پارک‌ها و فضای سبز. 59

2-4-3-7-کاربری ورزشی.. 60

2-4-3-8-معیارهای مکان یابی زمینهای ورزشی در شهر. 60

2-4-3-9-معیارهای برنامه ریزی زمینهای ورزشی.. 61

2-4-3-10-زمینهای بازی کودکان. 62

2-4-3-11-معیار‌های مکان یابی و توزیع فضاهای بازی.. 62

2-4-3-12-کاربری آموزشی.. 63

عنوان                                                                                                            صفحه

2-4-3-13-مهد کودک.. 64

2-4-3-14-مرکز پیش دبستانی.. 65

2-4-3-15-مدرسه ابتدایی.. 66

2-4-3-16-راهنمایی.. 66

2-4-3-17-کاربری مذهبی.. 67

2-4-3-18-مسجد. 67

2-4-3-19-فضاهای تفریحی و فرهنگی.. 69

2-4-3-20-کتابخانه. 70

2-4-3-21-کاربری بهداشتی – درمانی.. 73

2-4-4-جمع بندی استانداردهای کاربریهای پیشنهادی مراکز محله. 75

2-5-بافت فرسوده 82

2-5-1-تعریف بافت فرسوده 82

2-5-2-طبقه بندی بافت‌های فرسوده: 83

2-5-3-شناسایی بافتهای فرسوده 83

2-5-3-1-روشها و شاخصهای تعیین بافتهای فرسوده 83

2-5-3-2-طبقه بندی بافتهای فرسوده از نظر شاخص‌های فرسودگی.. 84

2-5-4-خدمات مورد نیاز بافت فرسوده 84

2-5-4-1-معابر بافت فرسوده 84

2-5-5-نقش طرح‌های محرک توسعه و کاربری‌های ارزش افزا در نوسازی بافت‌های فرسوده 84

2-5-6-محتوای طرح ویژه نوسازی بافت فرسوده 85

2-5-7-لزوم مداخله در بافت فرسوده 86

2-6-جمع بندی فصل دوم. 86

فصل سوم: روش شناسی تحقیق.. 88

3-1-مقدمه. 89

3-2-نوع تحقیق.. 89

3-3-روش تحقیق.. 90

3-4-روش و ابزار گردآوری اطلاعات… 91

عنوان                                                                                                            صفحه

3-4-1-روش کتابخانه ای.. 91

3-4-2-روش میدانی.. 92

فصل چهارم: یافته‌های تحقیق.. 94

4-1-مقدمه. 95

4-2-بررسی نمونه‌های موردی.. 95

4-2-1-شوشترنو (خوزستان 1359-1353 خورشیدي) 95

4-2-2-محله فهادان در شهر یزد. 107

4-2-3-مرکز محله معاصرمشهد – محله ادیب (قاسم آباد) 112

4-2-3-1- بررسی کارکردهاي مرکز محله ادیب (قاسم آباد) 114

4-2-3-2-بررسی ویژگیهاي کالبدي مرکز محله ادیب (قاسم آباد) 116

4-2-4-مرکز همسایگی رادبرن (نمونه خارجی) 117

4-2-4-1-بررسی تطبیقی محله فهادان و واحد همسایگی غربی رادبرن. 118

4-2-5-یافته‌های مطالعات تطبیقی موردی.. 121

4-2-5-1-در باب بررسی کارکردهاي مرکز محلات – در مرکز محله فهادان و شوشترنو. 122

4-2-5-2-نتایج بررسی ویژگیهاي کالبدی مرکز محلات ایرانی در مرکز محله فهادان، شوشترنو. 123

4-2-5-3-بررسی خصوصیات کالبدي مرکز محله شوشترنو و تداعی اهداف کامران دیبا: 124

4-3-بررسی آثار صاحب نظر (کامران دیبا) 127

4-3-1-مرکز اجتماعی و پارک محلی شفق (یوسف آباد) – ۱۳۴۸-۱۳۴۵ خورشیدی اثر کامران دیبا 127

4-3-1-1-ایده ی طرح پارک یوسف آباد: 129

4-3-1-2-بررسی طرح معماری مرکز اجتماعی و پارک محله یوسف آباد. 130

4-3-2-فرهنگسرای نیاوران – تهران، ۱۳۵۷-۱۳۴۹ خورشیدی اثر کامران دیبا – صاحب نظر. 134

4-3-2-1-ایده ی طرح و برنامه فرهنگسرای نیاوران. 135

4-3-2-2-بررسی طرح معماری مجموعه ی فرهنگسرای نیاوران. 136

4-3-3-موزه هنرهای معاصر تهران، ۱۳۵۵-۱۳۴۶ خورشیدی اثر کامران دیبا 141

4-3-3-1-ایده ی طرح و معماری موزه ی هنرهای معاصر. 142

4-3-3-2-بررسی طرح معماری موزه ی هنرهای معاصر. 144

4-3-4-یافته مطالعات آثار صاحب نظر. 152

عنوان                                                                                                            صفحه

فصل پنجم: نتیجه گیری و طراحی.. 153

5-1-مقدمه. 154

5-2-جمع بندی یافته‌های تحقیق.. 154

5-3- تنظیم و تدوین مبانی نظری پروژه به همراه مبانی طراحی.. 159

5-4-شناخت محدوده‌ِ مورد مطالعه. 160

5-4-1-شناخت شهر کرمان. 160

5-4-1-1-جایگیري شهر کرمان و وضعیت جغرافیایی.. 160

5-4-1-2-بررسی وضعیت باد. 160

5-4-1-3- سیماي شهر کرمان. 161

5-4-1-4-سازمان فضائی و حدود کلی توسعه شهر کرمان. 161

5-4-1-5-حدود شهر قدیم کرمان. 162

5-4-1-6-دروازه‌های شهر قدیم. 162

5-4-1-7-نحوه تشکیل شهر قدیم کرمان و گسترش آن. 164

5-4-1-8-استخوان‌بندی راه‌ها 165

5-4-1-9-بارندگی.. 166

5-4-1-10-شیب زمین.. 167

5-4-2-شناخت قدیم کرمان. 167

5-4-2-1-ساختار بافت شهري کرمان. 167

5-4-2-2-چشم‌انداز فضایی بافت شهر کرمان. 168

5-4-2-3-شناخت محدوده و موقعیت بافت قدیم در شهر. 170

5-4-2-4- نحوه اشغال فضا و بررسی ریخت‌شناسی بافت قدیم. 171

5-4-2-5- ساختار فرهنگی و اجتماعی مردم کرمان و ساکنان بافت قدیم. 172

5-4-2-6- شبکه معابر در بافت قدیم. 172

5-4-2-7-مشکلات مربوط به وضع عمومی شبکه معابر و تأسیسات و تجهیزات بافت قدیم ومرکزشهر. 173

5-4-2-8-فضاهاي شهري وابسته به بافت قدیم. 173

5-4-2-9- عناصر باارزش بافت قدیم. 174

5-4-2-10- بررسی عناصر هویتی.. 176

عنوان                                                                                                            صفحه

5-4-2-11- محله‌های بافت قدیم. 177

5-5-تحلیل سایت… 179

5-6-برنامه‌ریزی فیزیکی طرح.. 180

5-7-ایده‌پردازی طرح.. 181

منابع. 181

پیوست‌ها 189

 

 

 

فهرست شکل‌ها

عنوان                                                                                                            صفحه

شکل 1-1-چارچوب کلی تحقیق.. 10

شکل 2-1-نمودار اصول شکل گیری محلات سنتی بر پایه اصول کالبدی و اجتماعی.. 17

شکل 2-2- الگویی از ساختار فضایی شهرهای تاریخی ایران در گذشته و موقعیت مراکز محلات… 18

شکل 2-3- مصداق مركزيت در معماری ایرانی (كاتب، ١٣٩١). 42

شکل 2-4- مصداق انعکاس در معماری ایرانی (كاتب، ١٣٩١). 42

شکل 2-5- مصداق پيوند معمارى با طبيعت در معماری ایرانی (كاتب، ١٣٩١). 43

شکل 2-6- مصداق هندسه در معماری ایرانی (كاتب، ١٣٩١). 43

شکل 2-7- مصداق شفافیت و تداوم در معماری ایرانی (كاتب، ١٣٩١). 44

شکل 2-8- مصداق راز و ابهام در معماری ایرانی (كاتب، ١٣٩١). 44

شکل 2-9- مصداق تعادل موزون در معماری ایرانی (كاتب، ١٣٩١). 45

شکل 3-1-نمودار بررسی مصادیق.. 93

شکل 4-1- نمای کلی شهرك شوشترنو. 95

شکل 4-2- طرح کلی شهرك شوشتر نو. 95

شکل 4-3- شهرك شوشتر نو. 96

شکل 4-4- شهرك شوشتر نو. 97

شکل 4-5-شوشتر نو – محور اصلی(محور پیاده) 98

شکل 4-6- بدنه منسجم و پیوسته ساختمان های دیبا 98

شکل 4-7-ساختمان های شوشتر نو. 99

شکل 4-8- سنگ فرش کوچه در شهرک شوشتر نو. 99

شکل 4-9-طرح اولیه ی مهندسان مشاور داض از شهرک شوشتر نو. 100

شکل 4-10-ایجاد فضاهاي باز عمومی‌با مقیاس‌های مختلف در شهرک شوشتر نو. 101

شکل 4-11-پیاده روهاي متفاوت در شهرک شوشتر نو. 101

شکل 4-12-پیاده روهاي متفاوت در شهرک شوشتر نو. 102

شکل 4-13-نقشه ي وضع موجود شوشتر نو. 103

شکل 4-14-تصاویر وضعیت فعلی شوشتر نو. 103

شکل 4-15- محله فاز اول شوشتر نو. 104

عنوان                                                                                                            صفحه

شکل 4-16- شوشتر نو محله ي فازاول -قرارگیري معابر پیاده و بن بست… 105

شکل 4-17- شوشتر نو محله ي فاز اول – معابر محله. 105

شکل 4-18- میدان محله ي فاز اول. 106

شکل 4-19-مرکز محله ي فاز اول شوشتر نو. 107

شکل 4-20- بافت تاریخی شهر یزد و موقعیت محله فهادان (توسلی، 1371) 108

شکل 4-21- گذرهاي باریک اطراف محله فهادان (توسلی، 1371) 109

شکل 4-22-مرکز محله فهادان (توسلی، 1371) 109

شکل 4-23- چشم اندازي از محله فهادان. 110

شکل 4-24-مدرسه ضیائیه – از عناصرمرکز محله فهادان. 110

شکل 4-25-موقعیت مرکز محله فهادان در ارتباط با گذر محله (توسلی، 1371) 111

شکل 4-26- مرکز محله فهادان در یزد. 111

شکل 4-27- عناصر تاریخی مرکز محله فهادان. 112

شکل 4-28- گذرهاي منتهی به مرکز محله. 112

شکل 4-29-استفاده از ساباط در گذرهاي محلی.. 112

شکل 4-30- موقعیت قرارگیري مرکز محله ادیب(قاسم آباد) – معاصر مشهد. 113

شکل 4-31- طرح تفصیلی منطقه10 پیشنهادي مرکز محله قاسم آباد. 113

شکل 4-32- دید‌هاي مختلف مرکز محله ادیب (قاسم آباد) 114

شکل 4-33-نقشه شهر رادبرن. شهر از سه واحد همسایگی تشکیل شده است (ثقه الاسلامی، 1391) 117

شکل 4-34- نقشه شهررادبرن. موقعیت واحد همسایگی در شهر. 118

شکل 4-35- مقایسه دو الگوي محله ایرانی و واحد همسایگی غربی.. 121

شکل 4-36- مرکز اجتماعی و پارک محلی شفق.. 127

شکل 4-37- مرکز اجتماعی و پارک محلی شفق.. 127

شکل 4-38-مجموعه مرکز اجتماعی یوسف آباد – کاربری‌های پیشنهادی.. 128

شکل 4-39-پل مجموعه مرکز اجتماعی یوسف آباد. 128

شکل 4-40-مرکز اجتماعی یوسف آباد. 129

شکل 4-41- موقعیت و تصاویر ساختمان‌های مجموعه یوسف آباد در ارتباط با یکدیگر. 130

شکل 4-42-ساختمان قدیمی مجموعه یوسف آباد. 130

عنوان                                                                                                            صفحه

شکل 4-43- پارک و مرکز اجتماعی شفق.. 131

شکل 4-44-استفاده از سامان دهی پرکاربرد و الگوی حیاط مرکزی در ساماندهی ساختمانهای مرکز اجتماعی  131

شکل 4-45-تاکید بر اهمیت و ارزش ساختمان قدیمی، از طریق موقعیت آن در مجموعه. 132

شکل 4-46-قرارگیری ساختمان قدیمی‌در آکس حرکتی اصلی و انتهای محورهای حرکتی ارزش دادن به قدمت بنا 132

شکل 4-47-اهمیت دادن و در نظر گرفتن حضور مخاطب وتوجه به ابعاد سایت و کاربری عمومی‌راههای مارپیچ برای طولانی تر کردن مسیر به دلیل کوچکی باغ. 132

شکل 4-48- ایجاد مرز و تفکیک فضایی با استفاده از رمپ همراه با آبنما 132

شکل 4-49- توجه به تنوع دید و منظر مخاطب… 133

شکل 4-50-اجرای پنجره‌های آفتاب گیر به صورت فرورفته در نظر گرفتن آسایش انسانی.. 133

شکل 4-51- استفاده از آجر روشن با بند سفید به عنوان مصالح نمایی غالب ساختمان‌ها 133

شکل 4-52-استفاده از آثار هنری حجمی‌در مقیاس انسانی (یک به یک) 133

شکل 4-53- ابنیه طراحی شده در مرکز اجتماعی شفق.. 134

شکل 4-54- فرهنگسرای نیاوران. 134

شکل 4-55-نمونه‌هایی از حفظ درختان وضع موجود در مجموعه نیاوران. 136

شکل 4-56- توده گذاری مجموعه نیاوران – غلبه فضا به توده 136

شکل 4-57- سازمان دهی خطی و مرکزی در مجموعه. 137

شکل 4-58- ساماندهی خطی.. 137

شکل 4-59- پررنگ کردن نقاط عطف… 137

شکل 4-60- اجرای بازشوهای فرورفته در حجم نمایی ساختمان. 138

شکل 4-61- استفاده از الگوهای معماری ایرانی در مجموعه نیاوران. 138

شکل 4-62- جانمایی کاربری‌ها مطابق با عملکرد و دیدگاه طراح.. 139

شکل 4-63-استفاده از پودر سنگ زرد و سفید در بتن نما 139

شکل 4-64- تصاویر کاربری‌های گرد آمده در حیاط فرهنگسرا با کاربردهای متفاوت و در عین حال محیطی یکپارچه 140

شکل 4-65- استفاده از آثار هنری حجمی‌در مقیاس انسانی (یک به یک) 140

عنوان                                                                                                            صفحه

شکل 4-66-نفوذپذیری مجموعه. 140

شکل 4-67- خط زمین متنوع. 141

شکل 4-68- موزه هنرهای معاصر تهران. 141

شکل 4-69- ایده کانسپت فضای داخلی موزه هنرهای معاصر. 142

شکل 4-70-ایده فضای باز میانی در پروژه‌های استاد دیبا 143

شکل 4-71-بخش های موزه 143

شکل 4-72-پلان طبقات همکف و زیرزمین موزه 144

شکل 4-73- طراحی زنجیروار و پیوسته موزه 145

شکل 4-74- اهمیت ویژه قائل شدن برای فضای شروع بازدید کننده در موزه 145

شکل 4-75-کلیت فضاهای موزه 145

شکل 4-75-نورگیرهای موزه 146

شکل 4-76-استفاده از حیاط مرکزی با حوض وسط و اتاق‌های دور تادور، هشتی ایرانی، حوض خانه ایرانی و خط افق بادگیری شهرهای کویری.. 146

شکل 4-77-دیواره‌های بسته و کم روزنه، توپر و سنگین.. 146

شکل 5-1-نمودار جهت و سرعت باد کرمان (کسمائی، 1384: 187) 161

شکل 5-2-حدود شهر قدیم (مرادي، 1371: 12) 162

شکل 5-3-دروازه باغ نظر (دروازه ارگ کنونی) 163

شکل 5-4-موقعیت دروازه‌ها در بافت قدیم کرمان (زنگی‌آبادی، 1370: 95) 163

شکل 5-5- محورهاي ارتباطی اصلی شهر کرمان. 166

شکل 5-6-محور جنوب شرقی.. 166

شکل 5-7- جاده تهران. 166

شکل 5-9- موقعیت بافت قدیم و توسعه شهر کرمان(زنگی‌آبادی، 1370: 37) 171

شکل 5-10-محدوده بافت قدیم؛ Google earth.. 171

شکل 5-11-تقسیم‌بندی محلات قدیم (مرادي، 1371: 16) 178

شکل 5-12-مراکز محلات شهر قدیم (مرادي، 1371: 18) 178

 

 

 

فهرست جدول‌ها

عنوان                                                                                                            صفحه

جدول 2-1-مقایسه تطبیقی مفهوم محله سنتی ایرانی با واحد همسایگی در شهرسازي معاصر غربی (ثقه الاسلامی‌و امین زاده، 1392) 21

جدول 2-2-معیارها و شاخص‌های پایداری محله (احمدی باروق و همکاران، ۱۳۹۵) 25

جدول 2-3-ويژگى‌هاى واحدهمسايگى و محله پيشنهادى (حبيبى، 1380) 35

جدول 2-4- نتایج حاصل از مبانی نظری مربوط به مرکز محله. 35

جدول 2-5- سرانه‌های کاربری‌ها به تفکیک مقیاس عملکردی کاربری‌ها (طرح تفصیلی کرمان) 55

جدول 2-6- سرانه‌های پیشنهادی (طرح ساختاری در بازنگری طرح تفصیلی کرمان) 56

جدول 2-7- ضوابط احداث ساختمان تجاری (طرح تفصیلی) 57

جدول 2-8- آستانه جمعیتی مورد لزوم برای خدمات آموزشی در سطح محله (Time Saver) 64

جدول 2-9- مشخصات و سرانه مهد کودک محله ای (طرح تفصیلی کرمان) 65

جدول 2-10-سرانه و مساحت مورد نیاز یک مدرسه ابتدایی (طرح تفصیلی کرمان) 66

جدول 2-11- سرانه و مساحت مورد نیاز مدرسه راهنمایی (طرح تفصیلی کرمان) 67

جدول 2-12- مساحت و سرانه کتابخانه‌های عمومی‌بر اساس جمعیت (قسمتی از جدول سازمان مدیریت و برنامه ریزی، 1393) 73

جدول 2-13- میزان نیاز به پارکینگ برای کاربری‌های مختلف در محله (پاکزاد، ۱۳۸۶) 74

جدول 2-14-مقایسه سرانه کاربری‌ها در مقیاس محلی در منابع مختلف… 75

جدول 2-15-استانداردهای پیشنهادی واحدهای تجاری (محله) 76

جدول 2-16-استانداردهای پیشنهادی کودکستان و مهد کودک.. 77

جدول 2-17-استانداردهای پیشنهادی دبستان. 78

جدول 2-18-استانداردهای پیشنهادی کاربری ورزشی محله. 79

جدول 2-19-استانداردهای عمومی‌کاربری فرهنگی – مذهبی.. 80

جدول 2-20-استانداردهای پارک محله. 81

جدول 2-21-استانداردهای کاربری بهداشتی و درمانی محله. 82

جدول 4-1-بررسی کارکردهاي مرکز محله ادیب(قاسم آباد) – منبع نگارنده 115

جدول 4-2-مقایسه تطبیقی محله ایرانی با واحد همسایگی غربی (ثقه الاسلامی‌و همکاران، 1392). 119

جدول 4-3-بررسی کارکردهاي مرکز محله در فهادان و شوشتر نو – منبع نگارنده 122

عنوان                                                                                                            صفحه

جدول 4-4- بررسی ویژگیهاي کالبدي مرکز محله فهادان و شوشتر نو. 125

جدول 4-5- تحلیل آثار و الگوهای استخراج شده از آثار کامران دیبا (محمودزاده، ۱۳۹۴: ۱۵۸). 147

جدول 5-1- کارکردهای موردنظر در طراحی مرکز محله و اهداف متناظر آن (منبع: نگارنده) 158

جدول 5-2- جدول مباني‌ها مبانی نظری – مبانی معماری (منبع: نگارنده) 159

جدول 5-3- نحوه تشکیل شهر قدیم کرمان و گسترش آن. 164

جدول 5-4- چشم‌انداز فضایی بافت شهر کرمان. 168

جدول 5-6- برخی از عناصر باارزش در بافت تاریخی و قدیم کرمان. 175

1. ابراهیمی، ا.، احمدی باروق، س. (1394). بازآفرینی مرکز محلات با رویکرد احیای بافت. اولین همایش بین المللی ایده‌های نو در معماری و شهرسازی، اردبیل.
2. ابراهیمی، الف. انیران، م. (1386). نگاهی به مرکز محله‌های بافت قدیم زنجان، دومین همایش مسائل شهرسازی استان زنجان.
3. ابراهیمی، ل. (1383). نقش مسجد در فرهنگ و هویت محله ای. تهران: مرکزمطالعات و تحقیقات امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
4. احمدی باروق، س.، احمدی، ف.، رضایی، ز. (1395). بررسی توسعه پایدار مرکز محله-ای (محله‌های گلها و نسترن کوی فرهنگ زنجان)، سومین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین در عمران، معماری و شهرسازی، برلین- آلمان.
5. اردلان، ن. (1379). معماری درسخن چهار نسل از معماران صاحب نظر. مجله آبادی 5(19): 19-10.
6. اردلان، ن.، بختیار، ل. (1383). حس وحدت سنت عرفانی در معماری ایرانی با مقدمه سید حسین نصر، ترجمه حمید شاهرخ. تهران: نشر خاک.
7. استروفسکی‌، و. (1371). شهرسازی معاصر‌، از نخستین سرچشمه‌ها تا منشور آتن‌، ترجمه لادن اعتضادی‌. تهران: مرکز نشر دانشگاهی‌.
8. استیل‌، ل. (1386). سنت و معماری‌، ترجمه‌ی قاسم مطلبی‌. مجله آبادی‌ (21): 20-11.
9. آصفی، م.، ایمانی، ا. (1391). چالش های فناوری های نوی در معماری و تعامل آن با ارزش های معماری اسلامی ایران. نشریه ی باغ نظر (21): 79-63.
10. آقایی، م.، رمضانی‌پور، ع.، احدی، ک.، عبدی، م. (1392). بررسی ضرورت‌های طراحی سامانه جامع فرهنگی- اجتماعی محله، هم‌راستا با اهداف طرح امنیت اجتماعی محله‌محور، فصلنامه دانش انتظامی پلیس پایتخت (19): 162-129.
11. امینیان، ش. (1392). مردم واری در معماری. همایش ملی معماری وشهرسازی انسان گرا، تهران.
12. انصاري، م.، پورجعفر، م.، صادقي، ع. (1388). حقيقت بين مهدي بازشناسي انگاره هاي نظام بصري در محلات بافت فرسوده شهري (نمونه موردي: محله عباسي تهران). نامة معماري و شهرسازي (2): 91-71.
13. آیت اله زاده شیرازی، ب. (1387) مجموعه مقالات دومین کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران، جلد نخست. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
14. ایمانی، ن. (1382). باززنده سازی بافت پیرامون مسجد جامع کرمان، راهنما: محمدمنصور فلامکی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی کرمان.
15. بایزیدی، ق.، فرجی، ک. (1385). نقش نمادها وعناصر شاخص معماری درمعنی دادن (هویت بخشی وخوانایی) فضاهای شهری. اولین همایش ملی عمران شهری، تهران.
16. بست، ج. (1394). روشهای تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری، ترجمه نرگس طالقانی و حسن پاشاشریفی. تهران:‌ رشد.
17. بمانیان، م.، شهیدی، م.، مرندی، م. (1387). بررسی سیر تحول عناصر کالبدی در مسجد مدرسه شهید مطهری. کتاب ماه هنر (118): 91-88.
18. بهرام سلطانی، ک. (1384). مبانی معماری فضای سبز شهری. تهران: وزارت مسکن و شهرسازی، معاونت شهرسازی و معماری، دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، انتشارات دید.
19. بهزادفر، م. (1384). در جستجوی هویت شهری کرمان. کرمان: سازمان مسکن و شهرسازی استان کرمان، جلد اول تا چهارم
20. پاکزاد، ج. (1382). بررسی تطبیقی شهرهای ایرانی و اروپایی برای ریشه‌یابی موانع تاریخی مشارکت مدنی، فصلنامه صفه 13(4-3): 41-25.
21. پاکزاد، ج. (1384). راهنمای طراحی فضای شهری. تهران: وزارت مسکن و شهرسازی.
22. پوپ، آ. (1382). معماری ایران، ترجمۀ غلامحسین صدری افشار. تهران: انتشارات فرهنگیان.
23. پیرنیا، م. ک. (1387). معماری اسلامی ایران، تالیف وتدوین غلامحسین معماریان. تهران: انتشارات سروش دانش.
24. پیرنیا، م. ک. (1389). سبک شناسی معماری ایرانی، تدوین غلامحسین معماریان. تهران: نشرسروش دانش.
25. توسلی، م. (1371). طراحی شهری در بافت تاریخی شهر یزد. تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
26. توسلی، م. (1376). اصول و روش‌های طراحی شهری و فضاهای مسکونی در ایران. تهران: نشر مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
27. التیامی نیا، ر.، حسینی، ع. (1394). هویت، فرهنگ وسبک زندگی اسلامی در عصر جهانی شدن. دوفصلنامه علمی-پژوهشی الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی (5): 141-109.
28. ثقه‌الاسلامی‌، ع. (1391). مفهوم محله در شهرهای معاصر ایران‌ (با تحلیل نقشه‌های شناختی ساکنین). مشهد: انتشارات معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی.
29. ثقه‌الاسلامی، ع.، امین‌زاده، ب. (1392). بررسی تطبیقی مفهوم و اصول به‌کار رفته در محله ایرانی و واحد همسایگی غربی. هویت شهر 7(13): 44-33.
30. جمشیدی فلاورجانی، م. (1394). مکان- فضایی برای تبیین مرکز محله در شهر اسلامی مسجد- مدرسه، اولین همایش بین المللی ایده‌های نو در معماری و شهرسازی، اردبیل.
31. جواهریان‌، ف.، صفار‌، ا. (1392). ارزیابی شهرک شوشتر نو و تلاش برای ثبت ملی این اثر. مجله هنرمعماری (31):–.
32. حافظ نیا، م. (1398). مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
33. حبیبی، م. (1380). از شار تا شهر، تحلیلی تاریخی از مفهوم شهر و سیمای کالبدی آن. تهران: دانشگاه تهران.
34. حبیبی، م. (1382). چگونگی الگوپذیری و تجدید سازمان استخوان‌بندی محله، مجله هنرهای زیبا (13): 39-32.
35. حبیبی، م.، مسائلی، ص. (1387). سرانه کاربریهای شهری. تهران: انتشارات سازمان ملی زمین و مسکن.
36. حسن زاده، ر. (1397). روش تحقیق کاربردی (راهنمای تدوین پایان نامه و اجرای کارگاه های آموزشی). تهران:‌ روان.
37. حسینی، ر. (1389). طراحی مرکز محله پایدار (نمونه‌موردی منطقه 5 تهران)؛ پایانامه کارشناسی ارشد رشته معماری، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم تحقیقات.
38. حصاری، ا.، غفوریان،م. (1394). بررسی اصول طراحی مرکز محله در شهرهای تاریخی ایران. اولین همایش ملی توسعه پایدار شهری، تهران، گروه پژوهشی کیمیا.
39. حق پرست، ف.، قره بیگلو، م.، نادری اصل، س. (1392). طراحی فضای شهری متاثراز تعامل کودک بامحیط باتاکید بر ایجاد خلاقیت درکودکان، اولین همایش ملی معماری، مرمت، شهرسازی ومحیط زیست پایدار.
40. حمزه نژاد، م.، رادمهر، م. (1396). تحلیل اصول فضایی و الگوگزینی بهینه در معماری الگوگرای معاصر ایران،بررسی موردی: سازمان میراث فرهنگی کشور. دوفصلنامه ی معماری ایرانی (11): 168-145.
41. خاکی، غ. (1397). روش تحقیق (با رویکرد پایان نامه نویسی). تهران: فوژان.
42. خانی‌زاد‌، ش.، احسانی‌ مؤید‌، ف. (1393). کامران دیبا و معماری انسان دوستانه. تهران: انتشارات هنرمعماری قرن‌.
43. خزاعی نژاد، ف. (1393). مقایسه ی اصول شهر ایرانی اسلامی با اصول شهرگرایی جدید. كنفرانس ملي برنامه ريزي و مديريت شهري. دانشگاه فردوسي مشهد.
44. دانشور، م. (1384). ازقلعه دختر تا دقیانوس. تهران: انتشارات مرکز کرمان شناسی.
45. دوستی، پ. (1388). بررسی تاریخچه ورودی. نشریه معماری و شهرسازی آرمانشهر (2): 104-91.
46. دیبا، د. (1378). الهام وبرداشت از مفاهیم بنیادی معماری ایرانی، فصلنامه معماری وفرهنگ (1): 29-20.
47. دیبا‌، ک. (1392). ساختمان‌ها و پروژه‌ها‌. تهران: انشارات علم معمار‌.
48. دیبا، ک.، دانشور‌، ر. (1393). باغی میان دو خیابان. تهران:، نظربن گاه.
49. دیبا‌،ک. (2014) مارس 31‌، گفتگو با کامران دیبا، به‌عبارت دیگر، ع. فانی ‌، مصاحبه‌کننده شبکه بی‌بی‌سی فارسی.
50. زمانی، ب.، شمس،س. (1391). ضرورت اتخاذ رویکرد محله –مبنا در احیای بافت تاریخی شهرها. هفت شهر (45): 92-72.
51. زنده روح، م. (1387). کرمان دریک نگاه، ترجمه رضا پاشامقیمی زاده. کرمان: انتشارات مرکز کرمان شناسی.
52. زنگی آبادی، ع. (1370). جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری کرمان(جلد اول و دوم). تهران: انتشارات مرکزکرمان شناسی.
53. سرتیپی‌پور‌، م. (1387). بن‌مایه‌های هنر اسلامی در اندیشه‌ی تیتوس بورکهارت‌. فصلنامه صفه‌ 17(46): 100-91.
54. سعید نیا، ا. (1382). کتاب سبز شهرداری ، جلد دهم، فضاهای فرهنگی ، ورزشی و تفریحی. تهران: انتشارات سازمان شهرداریهای کشور.
55. سعیدنیا، ا. (1368). شهر قم، در شهرهای ایران، جلد سوم، به کوشش محمدیوسف کیانی. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
56. سلطان‌زاده، ح. (1368). محله‌ها و واحدهای مسکونی در ایران، در شهرهای ایران، جلد سوم، به کوشش محمد یوسف کیانی. تهران: جهاد دانشگاهی.
57. سلطان‌زاده، ح. (1390). فضاهای شهری در بافت‌های تاریخی ایران. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
58. شاه حسینی، ر.، منصوری، ب. (1393). بازخوانی معماری سنتی ایران با مفهوم هرمونتیک، دومین همایش ملی معماری، مرمت، شهرسازی ومحیط زیست پایدار.
59. شعبان آبادی، ف. (1394). الهام وبرداشت از مفاهیم بنیادی ونظام فظایی معماری ایران. کنفرانس بین المللی دستاوردهای نوین درعمران، معماری، محیط زیست و مدیریت شهری.
60. شیخ شعاعی، م.، عبدالهی، س. (1388). پروژه طرح مرمت بافت محله گلبازخان، آرشیو سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کرمان.
61. شیعه، ا. (1384). با شهر و منطقه در ایران. تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت.
62. صادق‌پی‌، ناهید‌ (1388). تاملی در معماری سنتی‌. مجله‌ی صفه 17(48): 16-7.
63. طاهری، ا. (1394). روش تحقیق در علوم سیاسی. تهران: قومس.
64. عارفی ، م. (1383). در مقاله نقش مسجد در امنیت اجتماعی محله ای. تهران: مرکزمطالعات و تحقیقات اموراجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
65. عبدالله زاده، م.، قیومی بیدهندی، م. (1391). دامنی پرگل اصحاب مدرسه را: تاملی درآورده های پیرنیا برای آموزش معماری ایران. فصلنامه آموزش مهندسی ایران 14(56): 73-55.
66. عزتی فر، و.، کوکبی، ا. (1396). بازخوانی الگوهای ارزشمند معماری ایرانی(با تاکید بر توسعه پایدار). کنفرانس بین المللی عمران،معماری و شهرسازی ایران معاصر. تهران – دانشگاه شهید بهشتی.
67. عظیمی، ت. (1393). مدرسه در بافت شهری. معمار (35): 55-45.
68. عمید، ح. (1389). فرهنگ عميد 1 (2 جلدي). تهران: امیرکبیر.
69. عندلیب، ع. (1396). اصول نوسازی متوازن بافتهای فرسوده شهری. باغ نظر 14(48): 16-5.
70. ‌فتحی‌، ح. (1382). ساختمان‌سازی با مردم‌، ترجمه‌ علی اشرفی‌. تهران: انتشارات دانشگاه هنر‌.
71. قاسمی نژاد؛ش (1393). بازخوانی شاخصه های معماری اسلامی ایرانی و التزام به کارگیری آن در معماری معاصر ایران. اولین کنگره بین المللی افق های جدید در معماری و شهرسازی، تهران، دانشگاه تربیت مدرس دانشکده هنر و معماری.
72. قاضی زاده؛س. (1395). بازخوانی هویت معماری مسکونی ایرانی،در ظرف زمان و مکان). فصلنامه معمارشهر 3(9): 81-70.
73. قیامی، ل. (1378). طراحی دانشکده معماری مشهد (پایانامه کارشناسی ارشد)، دانشکده فنی ومهندسی دانشگاه آزاد واحد مشهد.
74. قیومی بیدهندی، م.، شمس، ا. (1391). درآمدی برتاریخ ذهنیت عامه در معماری ایران. دو فصلنامه مطالعات معماری ایران 1(2): 25-5.
75. کاتب‌، ف. (1391). معماری خانه‌های ایران‌. تهران: نشر سازمان اوقاف
76. کرمی، س.، غفاری، م.، کرمی، س. (1391). برنامه‌ریزی محله‌مبنا، راهکار ارتقاء هویت در محلات، اولین همایش ملی معماری و هویت با محوریت مسکن اسلامی ایرانی، همدان.
77. کسمائی، م. (1384). اقلیم و معماری. تهران: شرکت سرمایه گذاری خانه سازی ایران.
78. گروت، ل.، وانگ، د. (1398).، روش های تحقیق در معماری، ترجمه علیرضا عینی فر. تهران: دانشگاه تهران.
79. لطیفی، غ.، صفری، ن. (1392). بازآفرینی مفهوم محله در شهرهای ایرانی- اسلامی بر پایه اصول نوشهرگرایی؛ فصلنامه مطالعات شهری (7): 12-3.
80. لینچ، ک. (1384). تئوری شکل شهر، ترجمه سید حسین بحرینی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
81. محمود‌زاده‌، ا. (1394). در جستجوی الگوهای معماری فرهنگی با رویکرد کامران دیبا. مشهد: دانشگاه آزاد واحد مشهد.
82. مرادی، ا. (1371). طرح محور فرهنگی، تاریخی شهر کرمان. کرمان: وزارت مسکن و شهرسازی.
83. مظاهری، م. (1383). نقش مسجد در سازمان و اجتماع محله ای. تهران: مرکزمطالعات و تحقیقات اموراجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
84. معماریان، غ. (1373). آشنایی با معماری مسکونی ایرانی، گونه شناسی درونگرا. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
85. معین، م. (1371). فرهنگ لغت فارسی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
86. مفیدی شمیرانی، م.، مضطرزاده، ح. (1393). تدوین معیارهای ساختار محلات شهری پایدار. باغ منظر 11(29): 70-59.
87. مهرابی، م.، جوشقانی، س. (1390). تاریخ معماری و مبانی نظری. تهران: مدرسان شریف.
88. مهندسین مشاور شارستان (1379). طرح جامع شهر کرمان. کرمان: وزارت مسکن و شهرسازی
89. مهندسین مشاور شارستان (1388). طرح ساماندهی و بهسازی بافت کهن کرمان. کرمان: سازمان عمران و بهسازی شهری ایران
90. موسوی، ن.، جعفری کرمانی‌پور، م.، مینویی، ش. (1391). بررسی مولفه‌های هویت‌بخش در مقیاس محله (نمونه‌موردی بافت قدیم شهر کرمان)، همایش ملی معماری و شهرسازی ایرانی-اسلامی، مشهد.
91. موسویان، م.، کریمی، ک.، سبحانی، ا. (1394). الهام و برداشت از مفاهیم بنیادی معماری ایران. همایش ملی معماری و شهرسازی ایرانی-اسلامی.
92. میربها، آ. (1394). شناخت نگرش معناگرا وتاثیر تجلی آن دراصول بنیادی معماری ایرانی اسلامی. اولین کنفرانس تخصصی معماری وشهرسازی ایران.
93. نصر‌، ح. (1385). در جستجوی امر قدسی «گفت‌ و گوی رامین جهانبگلو با سید حسین نصر». تهران: نشر نی.
94. هودسنی، ه. (1384). بهبود ساختاری، فضایی محلات شهری در چارچوب توسعه محله‌ای پایدار، پایان نامه برای دریافت کارشناسی ارشد رشته شهرسازی دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس.
95. وحیدا، ف.، نگینی، س. (1391). ساخت و اعتباریابی مقیاس هویت محله‌ای، مطالعات شهری 2(2): 58-35.

1. De Chair, J. Panero, J. Zelnik, M. (1995). Time Saver Standards for Housing and Residential Development-Second Edition. McGraw-Hill Education
2. Louis, S., Arbour, D. (1989). Joining old & new: Neighbourhood Planing and Architecture for city revitalization”[online]: http:// Lasur.epfl.ch,revue,Saver.pdf.
3. Neal, P. (2003). Urban village and the making of communities. London: Spoon press,
4. Perry, C. A. (1929).the neighborhood unit-regional survey of new York and its environments. New York: Springe
5. TDM Encyclopedias (2003). Transportation Demand Management, New Urbanis,: Clustered, Mixed use, multi- model Neighborhood Design, Victoria Transport Policy Institude, vtpia.org.
6. Williams, R. (1976). Vocabulary of Culture and Society. London.
7. iran-eng.com