حجم فایل: | 26MB |
---|---|
فرمت فایل | word, pdf, ppt |
طراحی دانشکده هنر معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان با برداشتی آزاد از فضاهای بینابینی در معماری سنتی ایران
چکیده
دانشگاه یکی از ارکان اصلی هر جامعه است زیرا یک جامعه برای پیشرفت و توسعه به دانشگاه نیاز دارد. در ایران موسسات آموزش عالی فراوانی در فضاهای بسته، نامناسب و فاقد فضاهای باز بوجود آمده اند و در آنها از سطوح فضاهای باز کاسته شده از این رو فضاهای باز جای خود را به فضاهای آموزشی بسته مانند: کلاس ها و کارگاه های آموزشی داده اند. کارکرد فضای بینابینی که در معماری ایرانی ما جایگاه ویژه ای داشته و به خوبی ارتباط بین حوزه های مختلف را برقرار می کرده و باعث انسجام و وحدت مجموعه می شده است، اضافه بر این فضای بینابینی باعث افزایش تعاملات اجتماعی دانش آموزان می شده است. در طراحی دانشکده های چند دهه اخیر فضاهای بینابینی نادیده گرفته شده و در نتیجه معماری ما از خصوصیات مفید آن بی بهره مانده است. این تحقیق به مطالعه و طراحی یک دانشکده هنر معماری و شهرسازی با هدف برداشتی آزاد از فضاهای بینابینی در معماری سنتی ایران می پردازد. از این رو مسأله محوری پژوهش حاضر عبارت است از این که، بررسی معیارهای فضاهای بینابین در معماری ایرانی و استفاده از این معیارها در طراحی فضای آموزشی چه تاثیری می گذارد؟ روش تحقیق جهت بررسی متغیرهای تحقیق، توصیفی-تحلیلی می باشد که با بهره گیری از روش کتابخانه ای به بررسی متغیر فضاهای بینابین به عنوان متغیر مستقل و دانشکده معماری و فضای آموزشی به عنوان متغیر وابسته می پردازیم، که ابتدا به تفسیر و بررسی فضاهای بینابین در معماری ایرانی در دوره های مختلف پرداخته و سپس با مطالعه و بررسی نمونه های موردی به چگونگی شکل گیری فضاهای بینابین در معماری ایرانی پرداخته می شود، در ادامه با بررسی فضاهای بینابین و ارتباط آن با فضاهای آموزشی با هدف طراحی دانشکده معماری تحقیق تکمیل می شود. از این پژوهش نتیجه می شود که توجه به طراحی دانشگاه باید به گونه ای باشد که کیفیت فضا و آموزش سطح دانشجو ارتقا یابد. بنابراین با ایجاد و در نظر گرفتن فضاهای و بینابینی و اتصال مناسب می توانیم نقش به سزایی در این راستا داشته باشیم.
واژگان کلیدی: فضای بینابین، دانشکده هنر و معماری، سلسله مراتب، ایوان، فضای نیمه باز
فهرست مطالب
2-2-دانشکده هنر و معماری وشهرسازی. 10
2-2-2-پیشینه معماری در ایران. 14
2-2-3-1-پیشینه شهرسازی در ایران. 15
2-2-5-تاریخچه مدارس و نظام آموزشی در ایران. 18
2-3-2-1-فضای خصوصی (داخلی، تخصصی) 22
عنوان صفحه
2-3-2-3- فضاهای نیمه خصوصی – نیمه عمومی. 23
2-3-2-4- فضاهای محصور و نا محصور 23
2-3-4-فضاي معماري چه نوع فضايي بايد باشد؟ 26
2-3-5-ایوان در فضای ایرانی. 30
2-3-6-انواع سازماندهیهای فضایی. 30
2-3-10 سازماندهی های مجموعه ای. 34
2-3-11 سازماندهی های شبکه ای. 35
2-3-13 فضای آموزشی از دیدگاه روان شناختی. 36
2-3-14-1-اندام هاي بينابينيِ نيمه باز در سازمان فضايي معماري ايراني. 40
2-3-14-2-اندام هاي بينابينيِ نيمه باز در مدارس سنتي ايران. 40
2-3-14-3-مولفه هاي كيفي فضاي بينابينِ نيمه باز در سازمان فضايي مدارس سنتي ايران. 42
2-3-15- پيوستگي و تفكيك عرصه ها 43
2-3-16- جهت گيري و جهت يابي. 44
2-3-17- وحدت در عين استقلال. 44
2-3-18- توالي و توقف فضايي. 45
2-3-19- كاركرد عملكردي و فرمي. 46
عنوان صفحه
2-3-20-ارتباط فضای بیرون و درون. 47
2-3-20-1-عوامل موثر بر ارتباط بیرون و درون. 48
2-4-بررسی پژوهش های انجام شده 51
2-5-بررسی پروژه های انجام شده 55
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق
4-4 ﻓﻀﺎﻫﺎي ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻌﻤﺎري. 85
4-4-1-استانداردهاي طراحي و محاسبه فضاها: 98
4-4-3-1- منظورﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻫﻮاي ﮔﺮم در ﻓﻀﺎﻫﺎي داﺧﻠﯽ. 105
4-4-3-2-ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﺎﺑﺶ آﻓﺘﺎب در ﻣﻮاﻗﻊ ﮔﺮم ﺳﺎل. 107
4-4-بررسی فرضیه های تحقیق و ارائه نتایج. 109
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
عنوان صفحه
5-2-1-موقعیت جغرافیایی کرمان. 115
5-2-2-چگونگی پیدایش شهر کرمان. 117
5-2-6-جاذبههای تاریخی کرمان. 124
5-2-6-1-جاذبههای طبیعی شهر کرمان. 124
5-3-تجزیه و تحلیل آنالیز سایت.. 124
5-3-2-موقعیت سایت بر روی نقشه گوگل. 125
5-3-4-آلودگی صوتی وارده بر سایت.. 126
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 2-1 خلاصه نظریه های موجود درباره ارتباط بیرون و درون (نگارنده). 71
جدول 4-1 معیارهای استخراج شده از بررسی پژوهش های انجام شده 79
جدول 4-2 معیارهای استخراج شده از بررسی پژوهش های انجام شده 80
جدول 4-3 احکام طراحی بدست آمده از تحلیل مبانی نظری.. 83
جدول 4-4 استاندارده ای طراحی (آموزش نظری) (گردآورنده) 86
جدول 4-5 استانداردهای طراحی (آموزش عملی) (گردآورنده) 88
جدول 4-6 استانداردهای طراحی (بخش های کمک آمورشی) (گردآورنده) 92
جدول 4-7 استاندارد های طراحی (خدمات و پشتیبانی) (گرداورنده) 97
جدول 4-8 سرانه ها، معیارها و ظوابط کلاس های نظری و عملی.. 99
جدول 4-9 لیست فضاهای مورد استفاده 111
فهرست شکل ها
عنوان صفحه
شکل 2-1 توازن ایوان ها در مدرسه غیاثیه خرگرد. 41
شکل 2-2 مدرسه غیاثیه خرگرد، نحوه توالی سه گونه فضا 42
شکل 2-3 پيوستگي و تفكيك عرصه ها، مدرسه جده بزرگ، دوره صفويه. 43
شکل 2-4 جهت گيري و جهت يابي، مدرسه چهارباغ اصفهان، دوره صفويه. 44
شکل 2-5 وحدت در عين استقلال، مدرسه خان شيراز، دوره صفويه. 45
شکل 2-6 توالي و توقف فضايي، مدرسه كاسه گران، دوره صفويه. 45
شکل 2-7 كاركرد عملكردي و فرمي، مدرسه چهارباغ اصفهان، دوره صفويه. 46
شکل 2-8 نمونه هایی از فضاهای مابین در آپارتمان های مسکونی. 47
شکل 2-9 ساختار حرکت از بیرون به درون در خانه سنتی، خانه شریفیان، واحد مسکونی جدید. 48
شکل 2-10 سلسله مراتب فضاهای مابین در مسکن آپارتمان. 48
نمودار 2-4 جایگاه بالکن در سلسله مراتب فضاهای واحد مسکونی (آپارتمان) 51
شکل 2-11 مدرسه باهاوس-دید اگزنومتریک… 55
شکل 2-12 نمای مجموعه مدرسه باهاوس… 56
شکل 2-13 دپارتمان معماری آستین نولتون. 57
شکل 2-14 پلان دپارتمان معماری آستین نولتون. 58
شکل 2-15 نمای کلی دانشکده معماری دانشگاه آپورتو. 59
شکل 2-16 پلان طبقات دانشکده معماری دانشگاه اپورتو. 60
شکل 2-19 تصویر بالاساختمان مدرسه بوزار پس از بازسازی و تصویر پایین نمایی از ساختمان مدرسه بوزار 62
شکل 2-20 مسجد و مدرسه آقا بزرگ کاشان. 64
شکل 2-21 پلان مسجد و مدرسه آقا بزرگ کاشان. 64
عنوان صفحه
شکل 2-22 میدان گنجعلیخان کرمان؛ مدرسه گنجعلیخان در جبهه شرقی آن. 65
شکل 2-23 نمای سردر و ورودی مدرسه گنجعلیخان کرمان. 66
شکل 2-24 سابت پلان دانشگاه تهران. 66
شکل 2-25 پلان و برش دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران. 68
شکل 2-26 ورودی دانشکده هنرهای زیبا تهران. 68
شکل 4-1 ارتفاع چشم از زمین.. 95
شکل 4-5 ارتفاع شی ء و فاصله از جسم. 97
شکل 4-6 ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺼﻮر اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭼﻴﺪﻣﺎن ﻛﻼسﻫﺎ در ﺑﻨﺎﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ.. 102
شکل 4-7 ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺼﻮر اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭼﻴﺪﻣﺎن ﻛﻼسﻫﺎ در ﺑﻨﺎﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ.. 103
شکل 4-8 طرح کلی یک ردیفی (گيدئين، 1374) 103
شکل 4- 9 طرح کلی دوتایی (گيدئين، 1374) 104
شکل 4- 10 طرح کلی سه ردیفی (گيدئين، 1374) 104
شکل 4- 11 طرح کلی بدون کریدور (گيدئين، 1374). 105
شکل 4-12 مناطق نیمه محافظت شده در خارج بنا (همان). 105
شکل 4-13 اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ ﺑﺮاي ﺧﻨﮏ ﮐﺮدن (همان). 106
شکل 4-14 اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﯿﺎﻫﺎن در ﮐﻨﺎر دﯾﻮار (همان). 107
شکل 4-15 اﯾﺠﺎد ﺳﺎﯾﻪ ﺑﺮاي ﭘﻨﺠﺮه (همان). 108
شکل 4-16 ﺟﻬﺖ ﮔﯿﺮي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭼﺮﺧﺶ ﺧﻮرﺷﯿﺪ. 108
شکل 4-17 کاهش اﻧﻌﮑﺎس ﺳﻄﻮح ﺑﯿﺮوﻧﯽ(همان). 109
شکل 4-18 ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺳﺎﯾﻪ ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي رو ﺑﻪ آﻓﺘﺎب.. 109
شکل 5-1 روند پیشنهادی طراحی.. 115
عنوان صفحه
شکل 5-2 موقعیت جغرافیایی کرمان. 116
شکل 5-5 موقعیت سایت بر روی نقشه گوگل. 125
شکل 5-6 همجواری های سایت.. 126
شکل 5-7 آلودگی صوتی وارده بر سایت.. 126
شکل 5-10 دیاگرام ارتباط فضایی طبقه زیرزمین.. 128
شکل 5-11 دیاگرام ارتباط فضایی طبقه همکف… 128
شکل 5-12 دیاگرام ارتباط فضایی طبقه اول. 129
شکل 5-13 دیاگرام ارتباط فضایی طبقه دوم. 129
شکل 5-17 جانمایی فضاهای طبقه دوم. 133
شکل5-18 ایجاد حجمی خالص با تبعیت از تناسبات محدوده طراحی.. 136
شکل 5-19- در نظر گرفتن حیاط مرکزی.. 136
شکل 5-20 گشودن جبهه غربی ساختمان. 137
شکل 5-21 افزایش جبهه نورگیر. 137
شکل 5-22 در نظر گرفتن پیلوت.. 138
شکل 5-23 پل اتصال دو ساختمان. 138
عنوان صفحه
منابع فارسی
کتب
احمد، دکتر منیرالدین، (1379)، نهاد آموزش معماری، تهران، انتشارات اندیشه نو
احمدی شلمانی، محمد حسین.1364، معماری معاصر فضاهای آموزشی، تهران: سروش دانش.
اسلامی، محمدعلی. (1387)، درباره آموزش، تهران، انتشارات صدرا.
حسینی، فایق (1387)، “سبک زندگی، هویت و ارزش”، روزنامه همشهری، بازنشر در باشگاه اندیشه.
ده کتاب کتاب ویترویوس جلد چهارم،102:1684
رضاخانی، ژیلا (1392)، مفصل در معماری، رساله دکتری معماری، پردیس هنرهای هنرهای زیبا، دانشکدۀ معماری، دانشگاه تهران، تهران.
شجاعی، سیر علی رضا، (1381)، فضاهای آموزشی، قواعد و معیارها، تهران: دانشگاه تهران، چ 2
شولتز، کریستیان نوربرگ، 1392، مفهوم سکونت: به سوی معماری تمثیلی، ترجمه: محمود امیریار احمدی، چاپ پنجم، انتشارات آگه، تهران.
صدر، سید ابوالقاسم، دائرة المعارف معماری و شهرسازی، دفتر پژوهش فرهنگی، محسن نیکبخت، انتشارات آزاده تهران،1380
فرانسیس دی. کی چینگ (1377) – معماری فرم، فضاونظم – ترجمه زهره قراگزلو- چاپ چهارم- انتشارات دانشگاه تهران. فضا، زمان ومعماری – ترجمه منوچهر مزینی- چاپ یازدهم – انتشارات علمی وفرهنگی تهران
گروتر، يورگ كورت، 1383، زيبايي شناسي در معماري، ترجمه جهانشاه پاكزاد، تهران، دانشگاه شهيد بهشتي، چاپ دوم
گيدئين، زيگفريد – فضا، زمان و معماري – مزيني، منوچهر – انتشارات علمي و فرهنگي – تهران 1374 – چاپ چهارم
مهندسین مشاور پیراز، (1376)، برنامه فیزیکی دانشگاه کرمان.
مهندسین مشاور توسعه و عمران، (1379)، تجدید نظر در طرح فیزیکی هادی دانشگاه کرمان.
یوسف کیانی، محمد، تاریخ هنرو معماری ایران در دوره ی اسلامی،24:1394
مقالات
اکرمی، غلامرضا، تعریف معماری، گام اول آموزش، نشریه هنرهای زیبا، شماره ۱۶، زمستان ۱۳۸۲؛ 33-48
بلیلان اصل، لیدا و ستارزاده، داریوش. (1388). «جايگاه فضای بينابين در سازماندهی فضايی عناصر معماری و شهری در ايران» علوم و تکنولوژی محيط زيست، دوره هفدهم، ص 169-181)
پوردیهیمی، شهرام، «عوامل موثر در ادراک فرم و فضا»، مجله معماری و فرهنگ، شماره ۱، تابستان 78
تاملي بر چيستي فضاي بينابين در سازمان فضايي مدارس سنتي ايران – مهسا دلشاد 1، محمد رضا بمانيان ،1394:
جستاری در مشابعات معماری و ادبیات، دکتر فخرالسادات خامسی هامانه، چیدمان، سال دوم، شماره ۴، زمستان 1392: 160-167
حبیبی، سید محسن و خادم زاده، محمد حسن، طبقه بندی تاریخ معماری و شهرسازی در ایران؛ تدوین عناوین، معانی. مفاهیم؛ معماری و شهرسازی آرمان شهر، شماره ۱۳، پاییز و زمستان 1393: 13-22
حجت، مهدی: «فضا»، مجله رواق شماره ۱، پاییز 77
خسرو جردی، نرجس و محمودی، مسعود. (1393). «مدرسه، خانه ای امن برای زندگی کردن و زندگی آموختن» همایش ملی معماری شهرسازی و توسعه پایدار، مشهد، ص 20-14
دلشاد سیاهکلی، مهسا و بمانیان، محمدرضا و مهدوی نژاد، محمدجواد. (۱۳۹۳). «بازخوانی نقش اندام های بینابینی در سازمان فضایی مدارس در معماری سنتی ایران». اولین کنگره بین المللی افق های جدید در معماری و شهرسازی، تهران، دانشگاه تربیت مدرس دانشکده هنر و معماری، ص 31-24
دلشاد سیاهکلی، مهسا و بمانیان، محمدرضا. (1394). «تاملی بر چیستی فضای بینابین در سازمان فضایی مدارس سنتی ایران». همایش ملی معماری و شهرسازی ایرانی اسلامی، ص 26-13
عینی فر، علیرضا؛ آقالطیفی، آزاده (1390)، مفهوم قلمرو در مجموعه های مسکونی هنرهای زیبا، شماره: 19-20
شیرازی، محمدرضا: «آندو فضارا چگونه می نویسد؟»، مجله معماری و فرهنگ، سال سوم، شماره ۹، تابستان 1380
صادقی، سما و طباییان، سیده مرضیه. (۱۳۹۲). «فضای بینابین». همایش ملی معماری فرهنگ و مدیریت شهری، کرج: مرکز آموزش علمی کاربردی شهرداری کرج، دفتر معماری دید، ص 52-42
علی نیای مطلق، ایوب وعینی فر، علیرضا، تابستان 1393، تبیین مفهوم بیرون و درون در فضاهای مابین مسکن آپارتمانی (مطالعه موردی بالکن در سه نمونه از مجموعه های مسکونی تهران)، نشریه هنرهای زیبا – معماری و شهرسازی – 2 شماره 19، 55-66.
علیرضا عینی فر، ایوب علی نیای مطلق، 1393، تبیین نقش آموزشي فضای باز در مدارس ايران با مطالعه تطبیقی مدارس سنتی تا معاصر (نمونه های موردی: مدرسه های چهارباغ، دارالفنون و البرز – صفحه 57
عینــی فر، علیرضــا؛ آقالطیفــی، آزاده (1390)، “مفهوم قلمــرو در مجموعه های مسکونی”، هنرهای زیبا، شماره 47، صص 20- 19.
فافچي، مينو و جهاندار، نسيم، 15مهر 1391،”حريم و مرزهاي بينابيني در فضاي معماري سنتي ايران”، همايش ملي صد سال معماري و شهرسازي معاصر ايران، كرج
فراستخواه، مقصود، تحولات جهانی آموزش عالی و دانشگاه ها؛ نقد کتاب نظریه جهانی شدن و دانشگاه ها، پژوهش نامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال سیزدهم، شماره چهارم، زمستان 1392: 119-133
فضاهاي آموزشي از ديدگاه روانشناسي محيط ٬ دکتر شهرناز مرتضوی٬ 1376: 1
متدین، حشمت الله. (1389). «بینابینی برون و درون-بررسی نقش عنصر رابط با غهای شهری در ایران» ماهنامه منظر، شماره نهم، ص 51-48
مفیدی، سید مجید و فاضلی، مهدی و فلاح، الهام؛ الگوی چیدمان فضا در بناهای آموزشی همساز با اقلیم معتدل و مرطوب cf، نشریه علمی- پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، شماره 7، بهار و تابستان 1393: 83-94)
مقاله اﻟﮕﻮﻫﺎي ﭼﻴﺪﻣﺎن ﻓﻀﺎ در ﺑﻨﺎﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ﻫﻤﺴﺎز ﺑﺎ اﻗﻠﻴﻢ ﻣﻌﺘﺪل و ﻣﺮﻃﻮب Cf – صفحه 85
مقاله بررسی اصول طراحی معماری اسلامی _ ایرانی از گذشته تا به حال (با رویکرد قانون زرشک) – صفحه 3
مقاله خلاقیت در طراحی معماری فضای آموزشی با رویکرد پایدار، سیاوش خضرپور، 1392: 3
مهسا دلشاد سیاهکلی، محمدرضا بمانیان، ۱۳۹۳، بازخوانی نقش اندام های بینابینی در سازمان فضایی مدارس در معماری سنتی ایران: ۱
مهندسین مشاور توسعه و عمران،49:1376
نقره کار، عبدالحمید و حمزه نژاد، مهدی و فروزنده، آیسان، راز جاودانگی آثار معماری (تحلیلی بر نگرش های نوگرا و فرانوگرا و رویگردهای فراگیرتر)، باغ نظر، شماره ۱۲، سال ششم، پاییز و زمستان 1388: 31-44
هاروی، دیوید؛ فضا به سان یک کلید واژه، برگردان نرگس خالص مقدم، فضا و دیالتیک، بهار 1396: 16-35
پایان نامه ها
رضایی، ناهید. «طراحی و ارتقاء کیفیت اقلیمی- اجتماعی مسیرهای ارتباطی باز و نیمه باز پردیس دانشگاه کاشان» (پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده معماری و هنر کاشان، 1390
منابع انگلیسی
Bourdieu, Pierre,)1996(Distinction: “a social critique of the judgement of taste.translated by Richard Nice”, Harvard university press, Cambridge, Massachusetts.
Nooraddin, Hoshiar, (1996), Al Fina’ A study of ” in-between” spaces along streets as an urban concept in Islamic cities of the middle east
TIME SAVER STANDARDS FOR INTERIOR DESIGN
www.iau.ac.ir
www.archnet.org
www.Iranshahrpediair.com
محصولات مشابه
حجم فایل: | 26MB |
---|---|
فرمت فایل | word, pdf, ppt |
رشته | معماری |
تعداد صغحات | 167 |